​“A crise das residencias demostrou que o público é servizo e o privado beneficio”

As residencias foron o gran foco do coronavirus en Galicia, pero nas privadas moitísimo máis. Dos 132 falecidos en residencias sen pisar un hospital, só 1 morreu nun centro publico. Galiciapress fala con Liño Díaz, un dos representantes dos traballadores destas residencias públicas, que están a se mobilizar para reivindicar a súa función e acabar con recortes e privatizacións.

Os sindicatos están a mobilizarse para reclamar á Xunta de Galicia que sente a negociar para recuperar os dereitos perdidos ao longo destes anos e co obxectivo de reforzar os centros para unha hipotética segunda onda. Liño Díaz, portavoz da Unión Xeral de Traballadores, relata os problemas existentes no sector, que aínda a día de hoxe carece dun protocolo de actuación. “O Comité de Seguridade Laboral debería ter sobre a mesa estes protocolos”.

Protestas este xoves na residencia Cabeza de Vaca de Ourense

Como veñen sendo habitual en Galicia cada xoves desde hai varias semanas, os traballadores das residencias de anciáns, centros para persoas discapacitadas e centros de menores protagonizaron protestas ante os centros de toda a comunidade e, outra xornada máis, desenvolvéronse cunha asistencia “masiva” dentro das condicións da situación actual e os sindicatos destacan a actitude “colaborativa dos traballadores da consellería”.

Con estas protestas o sector busca a apertura dunha mesa negociadora coa Xunta de Galicia para reverter os recortes que levan sufrindo desde hai anos e que lastraron a unha das áreas máis golpeadas durante esta crise sanitaria do coronavirus. O representante de UXT, Liño Díaz, participou nestas mobilizacións promovidas polo seu sindicato en consonancia con CC.OO., CIG e CSIF e considera a implantación da Lei de Medidas de 2012 como o punto de partida neste recorte prorrogado nos dereitos dos traballadores. 

"QUE A Xunta sente A NEGOCIAR"

Os afectados reclaman recuperar os dereitos recortados do V Convenio Colectivo Único, dereitos que afectan os descansos do persoal ou á xornada no cómputo anual entre outras cuestións “e que a administración cernou de forma unilateral coa crise da crise anterior”. “Nosa pretensión é que unha vez que se superou a primeira onda da pandemia en Galicia, onde se evidenciou que o servizo público é unha garantía, queremos reabrir a mesa negociadora para reverter eses dereitos recortados”, afirma Díaz. Hai que lembrar que entre os centos de anciáns falecidos en residencias con coronavirus, só 1 morreu en centros de propiedade e xestión pública.

A pesar destes intentos, desde a Consellería de Política Social, e atendendo aos comunicados emitidos polos sindicatos, móstranse remisos a sentar a negociar. Con todo, e en palabras de Díaz, nos últimos encontros si se viu un certo aperturismo por parte da Xunta á hora de abordar “cuestións doutra índole”. “A secretaría xeral manifestou que tiña unha escoita activa e que sopesan reabrir a mesa de negociación”, subliñan desde UXT, que con todo piden pasar das palabras aos feitos e demostrar “que a escoita ten un resultado”.

A crise sanitaria tivo un severo impacto sobre os xeriátricos galegos a pesar dos esforzos dos profesionais dos mesmos. A valoración que fan os sindicatos á xestión da crise por parte da Xunta, aínda que admiten que se trata dunha circunstancia que colleu a todos coa garda baixa, “deixou moito que desexar”. Desde UXT fan especial fincapé na “descoordinación dos primeiros días e que se plasmou, entre outras cousas, na deficiente repartición de EPIs”.

“Pero se temos que botar algo en cara á Xunta é que os protocolos dos centros de día, das residencias, das escolas infantís…aínda están por negociar”, lamenta Díaz, á vez que sinala que noutras áreas xa traballan con protocolos de actuación despois de que outras consellerías abrisen “un dialogo continuo con todas as organizacións sindicais”. “Nós, coa conselleira de Política Social -Fabiola García-, aínda que si estiveron abertos a recibir chamadas, non tivemos un órgano instrumental para reunirnos e poñer encima da mesa os protocolos para aplicar na desescalada máis aló do protocolo xeral”, critica Díaz.

“O Comité de Seguridade Laboral debería ter sobre a mesa estes protocolos”, argumentan desde UXT. Na mesma liña, critican a pouca comunicación que ofrece a Consellería, exemplificada no anuncio de a reapertura dos centros de día para dar atención terapéutica con cita previa, unha noticia que chegou a UXT “por medio da prensa”.

Sobre a reapertura dos centros de día, programada para setembro a pesar das críticas de usuarios, familiares e especialistas, Díaz, aínda que entende “a necesidade que ten o publico xeneral da reapertura destes centros e das escolas infantís”, ve obrigatorio que a volta á actividade realícese “garantindo protección dos usuarios”. “Isto non se pode converter nun reino de taifas con regras distintas en cada centro. É necesario un protocolo homologado e coordinado e para iso hai que sentar a negociar”, advirten desde o sindicato.

“MÁIS PERSOAL E ESTABILIDADE”

Á espera destas negociacións, moitos miran con preocupación a posibilidade de que no outono chegue unha segunda onda da pandemia. Neste hipotético escenario, as residencias poderían volver ser un punto quente onde a enfermidade ataque con máis virulencia se cabe. Cuestionado sobre se as residencias públicas galegas están a tempo de evitar outra crise en setembro Díaz considera que si, pero sempre que se actúe de forma inmediata. “Débense tomar as medidas precisas porque agora xa se pode objetivar, xa podemos ter conclusións e resultados de cales son as medidas e os medios que hai que tomar e dispoñer para minimizar un segundo brote”.

"Estamos a tempo de evitar outra crise", sosteñen desde UXT

Para facer fronte a un rebrote, UXT e os demais sindicatos reclaman, ademais de medios e material, un urxente “aumento de persoal”. “Desde o ano 2012 podemos cifrar a amortización de prazas ao redor dunhas 700 nos centros de atención directa da Consellería. Significa que o traballo, que desde fai oito anos é o mesmo ou maior, reverte sobre os mesmos traballadores nun sector cun persoal envellecido cunha idade media duns 50 anos”, critica Díaz.

A continuación, solicita a convocatoria de OPEs para renovar os persoais e que as prazas se cubran con contratos estables. “Hai que dotar de estabilidade ao sector porque se trata de empregos estruturais”, recalcan desde UXT, que lembran o acordo asinado xunto con CC.OO. e a administración pública para a convocatoria de OPEs que desen estabilidade aos traballadores de Política Social e ao Consorcio Galego de Servizos de Igualdade e Benestar “que ten un persoal de case 3.000 persoas pero onde só 300 son fixas”.  

As RESIDENCIAS INTEGRADAS FUNCIONARON "RAZOABLEMENTE BEN"

Doutra banda, a actualidade estes días en Galicia virou ao redor da polémica sobre o documento oficial que ordenaba non ingresar en residencias medicalizadas, como a Porta do Camiño, a persoas maiores con dependencia severa e coronavirus. A pesar de que a propia Xunta negou eses feitos e o presidente, Alberto Núñez Feijóo, incidiu en que garantiuse a asistencia a todas as persoas na comunidade, algunhas fontes si sinalan que existían criterios para decidir se estes maiores dependentes eran ou non trasladados.

Respecto diso, desde UXT subliñan que se bo non coñecen en profundidade a problemática ao redor deses informes como para dar unha valoración contunden, si poden referirse ás informacións que lles trasladaron os traballadores das residencias integradas de Baños de Molgas ou Porta do Camiño. “É certo que nun primeiro momento tiveron certas deficiencias, especialmente en cuestión de material, pero terminaron funcionando razoablemente ben”, sostén Díaz.

PÚBLICO CONTRA PRIVADO

Con todo, esta crise das residencias evidenciou as carencias do sector. Para Díaz, este terrible episodio non fixo máis que reafirmar que “o público é servizo; o privado é beneficio”. Desde UXT critican que no sector privado non se cumpran en moitos casos os cocientes de persoal, que o persoal se vexa obrigado a realizar funcións que non se axustan ao seu posto ou a súa formación, o constante fluxo de demandas de traballadores “que nos abocan a presentarnos nos xulgados para dirimir as funcións que realizan e que exceden con moito ás propias da súa categoría profesional”.

Os traballadores da residencia da Estrada denunciaron os "abusos" aos que son sometidos por parte de Política Social

“Isto na administración pública afortunadamente non sucede, e onde buscan beneficio onde primeiro atacan é respecto diso do persoal. Neste ámbito non ten que primar o custo, senón o servizo, sobre todo co caro que é acceder a unha residencia privada”, razoa Díaz, que pon en valor as residencias públicas da Xunta. Por isto, lembra os “datos obxectivos” que comparan ao servizo público do privado. “Na pública non houbo o arrase que si houbo na privada…por algo sería”, sentencian desde UXT.