Deben os médicos do SERGAS saber galego? A Xunta di que "é un mérito, non un requisito"

O episodio rexistrado no Hospital Álvaro Cunqueiro a semana pasada, no que unha nai dixo que tivo que facer de tradutora do seu fillo pola incapacidade da pediatra que atendía ao menor para entender o galego, reabriu o debate sobre o marco regulador do uso da lingua propia nos servizos públicos.

O caso dividiu á cidadanía entre dúas posturas: mentres uns defenden o dereito de ser atendidos en galego -un dereito que recoñeceu o propio SERGAS-; outros esgrimen que o importante é a preparación académica dos profesionais e non a lingua na que atenden.

Protesta da plataforma 'Queremos Galego'

"MÉRITO, NON REQUISITO"

Neste enfrontamento moitos recorren ao que marca a lei para enarborar a verdade absoluta. E que di a lei?

Galiciapress consultou co SERGAS e desde a sanidade galega lembran que o coñecemento do galego "computa como mérito, non é un requisito".

Desta forma, para acceder a unha praza no SERGAS, na OPE o opositor queda exento se acredita o Certificado de Estudos en Lingua Galega (Celga), algo que case todos os que se forman en Galicia posúen, unha vez superada a Educación Secundaria. Con todo, os que non posúan o Celga deben someterse a un exame "obrigatorio" pero "non eliminatorio, por lei da comunidade autónoma". Isto quere dicir que, en caso de non superar a proba, o opositor seguiría dentro da competición para conseguir a praza, aínda que con menos puntos que aqueles que si teñan aprobado o exame ou presenten o CELGA.

Do mesmo xeito, desde o SERGAS indican que o nivel requirido do Celga, que vai desde o nivel 1 (nivel inicial) ata o nivel 5 (moi avanzado), depende da "categoría laboral". "No caso concreto dos licenciados, necesitarían acreditar un nivel Celga 4, equivalente ao C1 do Marco europeo de referencia para as linguas", informan desde a sanidade galega. É dicir, aos médicos galegos -licenciados- lles puntuan o CELGA 4 ou aprobar un exame. Lles puntuan, non llo esixen, a diferenza do que pasa, por exemplo, con profesores ou persoal da administración xeral da Xunta. 

Este marco legal afecta tamén a persoal temporal e interino, que son aqueles dos que tira o SERGAS para cubrir prazas non cubertas por falta de OPEs.  Hoxe en día son os que sosteñen en gran medida e precariamente servizos como medicina familiar ou pediatría. Ningún deles ten por que saber galego para poder gozar dun contrato. "Para temporais e interinos computa como mérito, non é un requisito, pero dálles máis puntos en as listas", explican desde San Caetano.

"EXISTE O DEREITO para SER ATENDIDO EN GALLEGO, PERO NON SE APLICA"

Desde A Mesa pola Normalización Lingüística, en conversación con Galiciapress, critican que o coñecemento do galego non sexa requisito para poder acceder a un posto de traballo dentro do sistema sanitario galego e que isto sexa así "a diferenza doutras probas de acceso a función pública, como educación, onde si é obrigatorio o coñecemento da lingua e deben certificalo". 

Para certificar ese coñecemento o opositor debe presentar un certificado de escolaridade en Galicia -"calquera persoa menor de 50 anos ten o título de galego se ten o título de Secundaria"- ou o Certificado de Estudos de Lingua Galega (CELGA). "Se non, o opositor debe facer un exame de galego eliminatorio que, de suspender, impediralle o acceso ao resto de probas", explican desde A Mesa.

Pediatras ou médicos de familia non están obrigados a saber falar ou entender o galego

"Pero no SERGAS non ocorre isto", critican desde a plataforma. "Para enfermería e medicina faise unha proba de galego, pero puntúa dentro do conxunto das probas, polo que non pasa nada se se suspende esa parte". Ademais, agregan que o coñecemento ou descoñecemento do galego non depende do tipo de contrato, xa que o persoal que chega ao sistema de saúde galego a través dunhas oposicións e o contratado "non están obrigados a coñecer a lingua de Galicia".

No referido ao número de profesionais que ten acreditado o coñecemento do galego desde A Mesa admiten descoñecer o dato concreto, aínda que aventuran que é "unha porcentaxe alta dentro dos profesionais do SERGAS" debido a que "na súa maioría son galegos, aínda que a día de hoxe séguense sucedendo episodios como o do Álvaro Cunqueiro".

"Calquera paciente ten o dereito de dirixirse en galego no médico, pero está a cuestión da reciprocidade, xa que se o outra parte, e máis nunha situación de vulnerabilidade como é o ir ao médico, alega descoñecemento para entender o galego, na práctica o dereito para ser atendido en galego xa queda eliminado", argumenta a plataforma.

O seu presidente, Marcos Maceira, anima a todos as persoas que sintan que a administración ou as empresas vulneran os seus dereitos lingüísticos a denunciar estes episodios a través de A Liña do Galego, onde recollen as denuncias dos usuarios, como a ocorrida no Hospital Álvaro Cunqueiro, xa que este tipo de casos "repítense, aínda que non sempre se denuncian".