“Non ten sentido que en Asturias non exista unha grao de protección do galego-asturiano”

A Mesa pola Normalización lingüística fai un repaso aos incumprimentos por parte do Estado e de la Xunta con respecto á aplicación da ‘Carta europea das linguas rexionais e minoritarias’. Na actualidade a presenza do galego non está garantida en ámbitos como o ensino, a xustiza ou os medios de comunicación.

Sara Seco e Marco Maceira

A Mesa pola Normalización Lingüística denunciou nunha rolda de prensa as moitas vulneracións que sofre a ‘Carta europea das linguas rexionais ou minoritarias’ en Galicia con motivo do quinto ciclo de monitoraxe do cumprimento deste tratado internacional por parte do Estado español, ratificada no ano 2001. A plataforma denuncia que, tal e como ocorreu nos ciclos de revisión anteriores, a lingua galega vive unha situación de retroceso nos ámbitos da administración, o ensino ou os medios de comunicación. “Os comités de expertos e o Consello de Europa xa advertiron ao Estado e á Xunta que a presenza dunha terceira lingua, como é o inglés, non pode limitar a presenza da lingua galega no ensino”, denuncia Marcos Maceira, presidente da plataforma, acompañado por Sara Seco, técnica do observatorio de dereitos lingüísticos.

“O Estado non teñen ningún rubor á hora de manipular os datos sobre o uso do gallegou, xa que non se corresponde coa realidade”, sinala Maceira, á vez que advirte a preocupante situación que vive o galego no ensino, onde “o 20% do alumnado menores de 15 anos declaran que non saben falar galego, algo completamente inédito na historia da lingua”, asegurando á súa vez que a Xunta “obvia esta situación manipulando os datos”. Os datos facilitados pola Mesa sinalan un claro descenso no uso de galego falantes, especialmente entre os mozos, beneficiado polo feito de que na educación o galego pasou a ser a terceira lingua por detrás do castelán e o inglés. Ademais, o informe da Mesa reflicte que só se imparte un o 3% dos contidos de ESO e Bacharelato que o profesorado ten a obrigación de impartir en galego, “moi afastado dos estándares mínimos esixidos pola Xunta”.

No ámbito da administración o estudo tamén fai eco da falta de equilibrio que existe entre o uso do castelán e do galego, xa que como sinala a plataforma “en ámbitos como a xustiza, a seguridade social ou facenda non é obrigatorio que os funcionarios saiban falar galego e en ocasións néganse a dirixirse aos usuarios que lles falan en galego”, lamenta Maceira, que tamén fai mención ao debate que xurdiu hai unhas semanas pola proposición de lei para que o galego non fose necesario para optar a unha praza de funcionario en Galicia. “Isto non é así, nunca foi necesario, só motivo de mérito, polo que primeiro deberían informarse os grupos políticos antes de propoñer reformas”, argumenta o presidente da Mesa. O mesmo ocorre coas empresas, onde os galegofalantes non teñen por que ser atendidos na lingua coa que se dirixen á empresa, unha reclamación que fai unha gran parte da poboación galega. “É unha forma de racismo lingüístico”, advirte Maceira.

Tamén preocupante a escasa presenza do galego nos medios de comunicloro do estribo. “É moito menor que nos anos 80”, destaca Maceira, facendo especial fincapé nos escasos contidos dirixidos ao público infantil. “A CRTVG é a única canle pública que non conta cunha canle dirixida ao público infantil”, sinala a Mesa.

A Mesa realizou un informe propio sobre esta problemática que entregará ao director do secretariado da Carta, aproveitando o encontro pola ‘Asemblea xeral da rede europea pola igualdade das linguas’ que se celebrará este sábado en Dublín. Alí comentarán o contido de leste informa a outras asociacións para acordar puntos en común para lograr o correcto cumprimento da Carta por parte das institucións.

O GALEGO-ASTURIANO

No relativo aos territorios fóra de Galicia onde se usa o galego, protexidos pola Carta no caso de Galicia e Castela e León, onde o galego ten recoñecemento legal polas zonas limítrofes coa comunidade galega e a presenza da lingua galega en varias zonas de León e Zamora, a Mesa fai especial mención á situación do galego-asturiano, que se atopa na actualidade preto da oficialidade.

“Nos próximos meses é probable que se oficialice en Asturias o galego-asturiano xunto co asturiano”, comenta Maceira. “Por agora hai unha proposta no Congreso dos Deputados para introducir o galego-asturiano e o asturiano como linguas oficiais de Asturias. É evidente que non ten sentido que non exista unha grao de protección desas linguas en Asturias cando hai unha importante parte da poboación que usa esas linguas na súa vida diaria, mesmo nas xestións administrativas”, sinala a Mesa.

“Cremos que son importantes as mobilizacións en defensa destas linguas e esperamos que teñan futuro e no ano 2019 o galego teña consideración oficial en Asturias, o que implicará a aplicación da Carta nesa comunidade”, sentenza Maceira con respecto á oficialidade do galego-asturiano.