A Xunta alíñase coa USC e insiste nunha única facultade de Medicamento aínda que con profesores repartidos

O debate sobre o futuro dos estudos de Medicamento en Galicia segue encallado. O presidente da Xunta, Alfonso Rueda, ha terzado hoxe na disputa reafirmando a postura do Executivo galego: unha única facultade con docencia repartida. Un punto de vista que se parece moito ao defendido pola Universidade de Santiago

Rueda insiste na necesidade dun pacto global entre as tres universidades galegas, unha solución que, por agora, parece afastada ante as posturas enfrontadas de Santiago, Vigo e A Coruña.

O máximo mandatario autonómico, Alfonso Rueda, reiterou este xoves desde A Coruña a posición oficial do Goberno galego no tenso debate sobre a titulación de Medicamento. O presidente insistiu en que a mellor fórmula para Galicia sería manter unha facultade centralizada pero cunha docencia descentralizada, aproveitando os recursos das tres institucións académicas. Rueda apelou directamente ao grupo de traballo creado para este fin, urxíndolles a reeditar o pacto de colaboración que xa se alcanzou en 2015.

As declaracións do presidente prodúcense nun momento de máxima tensión, xusto despois de que a Universidade de Santiago (#USC) rexeitase frontalmente a proposta presentada pola Universidade de Vigo (UVigo) e a Universidade dá Coruña (UDC) para impartir en conxunto a especialidade. Esta negativa de Santiago supuxo unha portada ás aspiracións das dúas cidades atlánticas, que buscan unha maior implicación na formación dos futuros médicos da comunidade. O punto de fricción principal é quen nomea aos profesores. A USC non parece lista a ceder unha parte maioritaria destes nomeamentos ás súas competidoras.

A Xunta atópase así no medio dunha pugna territorial e académica. Por unha banda, a Universidade dá Coruña, co seu reitor Ricardo Cao á fronte, defendeu activamente a súa capacidade para acoller a titulación, esgrimindo o potencial do Complexo Hospitalario Universitario da Coruña (CHUAC) e do Instituto de Investigación Biomédica (INIBIC). Por outro, desde Vigo, co respaldo habitual do alcalde Abel Caballero, reclámase tamén unha facultade propia para o sur de Galicia. 

Fronte a estas demandas, a Universidade de Santiago, dirixida por Antonio López, defende a súa exclusividade histórica. O reitor compostelán ha cualificado de "non razoable" a creación de novos centros, argumentando que o modelo a seguir é o dunha única facultade que aproveite os recursos hospitalarios de toda a comunidade para as prácticas clínicas, pero sen duplicar estruturas nin profesorado, o que ao seu xuízo minguaría a calidade.

Aquí é onde entra en xogo o mencionado pacto de 2015. Ese acordo, asinado na era de Alberto Núñez Feijóo, buscaba precisamente iso: manter Medicamento na USC pero permitindo a colaboración docente de profesores de Vigo e A Coruña nos cursos clínicos. Con todo, tanto Rueda como os reitores críticos han admitido en diversas ocasións que aquel acordo "non se desenvolveu na súa totalidade" e quedou en gran medida en papel mollado.

Para tentar desatascar a situación, o pasado verán constituíuse un grupo de traballo interuniversitario, que inclúe aos tres reitores e aos conselleiros de Sanidade, Antonio Gómez Caamaño, e Educación. O obxectivo desta mesa é, precisamente, actualizar e potenciar ese acordo de 2015. Con todo, as posturas parecen irreconciliables, coa UDC e a UVigo esixindo máis que unha simple colaboración nas prácticas. 

O ambiente nese grupo de traballo se enrareció notablemente o pasado agosto. A UVigo e a UDC denunciaron o que consideraron unha "deslealdade sen precedentes" por parte da Xunta e a USC: a firma dun convenio entre o Sergas e a universidade compostelá para adscribir todos os centros sanitarios de Galicia, incluídos os de Vigo e A Coruña, á facultade de Medicamento de Santiago.

Este movemento foi interpretado nas cidades atlánticas como un intento de "blindar" o monopolio da USC e bloquear legalmente as súas aspiracións. No seu momento, o presidente Rueda tivo que saír ao paso para minimizar o alcance do convenio, asegurando que "non significa exclusividade" e que as outras universidades poderían asinar concertos similares para as súas propias titulacións sanitarias, como Enfermaría ou Fisioterapia.

Mentres tanto, a Xunta de Galicia xustifica o seu rexeitamento a crear novas facultades apelando á necesidade de facultativos. Un recente estudo da Consellería de Sanidade concluíu que as 403 prazas que actualmente ofrece a USC son suficientes para nutrir a rede pública durante a próxima década. O Sergas argumenta que moitos médicos optan por prorrogar a súa xubilación máis aló dos 70 anos, o que alivia a taxa de reposición.

Este argumento, con todo, choca coa percepción social e a realidade da Atención Primaria, onde a falta de médicos é un problema endémico que a Xunta non logrou solucionar. Os defensores das novas facultades sosteñen que formar médicos na Coruña e Vigo axudaría a fixar talento nestas áreas sanitarias, en lugar de centralizar toda a formación na capital.

Mañá está prevista unha nova reunión a catro bandas.