Dous médicos de familia do SERGAS para 8.000 persoas en Chantada

A sanidade pública  afronta un mes de decembro de máxima tensión. A chegada do inverno, acompañada do previsible aumento das infeccións respiratorias, ameaza con desbordar os recursos asistenciais en moitos centros de saúde que capean o temporal con persoais moi xustos, como é o caso do de Chantada. Segundo denunciou a plataforma veciñal Chantada Quere Sanidade, o Centro de Saúde da localidade atópase nun estado de precariedade alarmante, operando cun cadro de persoal baixo mínimos. A situación actual debuxa un escenario onde unicamente dous facultativos de Atención Primaria están dispoñibles para cubrir as necesidades de máis de 8.000 cartóns sanitarios.

Esta carencia de persoal non é un feito puntual dun día, senón que a previsión apunta a que esta precariedade se manterá durante todo o mes de decembro. Desde o colectivo social advirten de que a falta de cobertura das baixas e os períodos vacacionais ha deixado ao ambulatorio nunha situación de colapso inminente. A indignación crece entre a cidadanía ao comprobar que, tras anos de advertencias sobre a xestión dos recursos humanos na área sanitaria, o SERGAS  non logrou blindar un servizo esencial nunha época do ano caracterizada por unha alta demanda asistencial debido á gripe e outros virus estacionais.

A consecuencia directa desta falta de mans é unha lista de espera que, en Atención Primaria, resulta difícil de xustificar. Os pacientes que tentan concertar unha cita co seu médico de cabeceira atópanse con que a axenda está bloqueada ou saturada, arroxando demoras de até 20 días para ser atendidos. Esta barreira de acceso provoca que patoloxías que deberían resolver de maneira áxil no primeiro nivel asistencial queden sen tratamento oportuno, obrigando aos enfermos a soportar doenzas curables ou a buscar alternativas que terminan por saturar outros niveis do sistema.

Un sistema tensionado e profesionais ao límite

A crise non só afecto aos usuarios, senón que exerce unha presión laboral insosteible sobre os poucos profesionais que resisten nos seus postos. A realidade do día a día no centro de saúde chantadino ilústrase con escenas de impotencia dos profesionais. O pasado venres 28 de novembro viviuse un momento que resume a gravidade do conflito: un paciente, incapaz de conseguir cita polas vías ordinarias, abordou ao seu médico no corredor en busca de axuda. A resposta do facultativo, visiblemente superado, foi unha desculpa dolorosa: confirmou que só eran dous médicos para toda a cota e que debía saír a realizar unha atención domiciliaria, imposibilitando calquera consulta nese momento.

Este tipo de situacións derivan do que a plataforma cualifica como un problema de xestión e planificación crónica por parte do Servizo Galego de Saúde (#Sergas). As ausencias dos titulares cóbrense, cando se fai, de maneira alterna con profesionais externos ao centro que carecen de continuidade cos pacientes. Esta rotación constante impide un seguimento axeitado dos enfermos crónicos e deixa descubertas tarefas fundamentais, como a atención a domicilio, xerando unha falta de previsión que recae sobre as costas dos facultativos fixos e deixa á poboación máis vulnerable nunha situación de desamparo.

O efecto deste embude na Atención Primaria ten consecuencias que transcenden o ámbito local. Ao non atopar resposta no seu centro de saúde, os pacientes acaban derivar a si mesmos ás urxencias hospitalarias. Por iso, témese unha saturación das urxencias no Hospital Comarcal de Monforte de Lemos. O incremento de patoloxías respiratorias propio destas datas, sumado á imposibilidade de filtrado nos ambulatorios, ameaza con colapsar o hospital de referencia para todo o sur da provincia de Lugo, repetindo esquemas vividos en tempadas anteriores.

Antecedentes dun ano conflitivo

Non é a primeira vez neste 2025 que Chantada levanta a voz. A hemeroteca recente lembra que os problemas son estruturais e non se limitan ao inverno. Durante o pasado mes de agosto, as queixas centráronse nas condicións ambientais do edificio, onde pacientes e traballadores soportaron temperaturas superiores aos 30 graos nas consultas da primeira planta debido á falta de climatización axeitada. Aquela situación, sumada ao peche estival da planta de especialidades no Hospital de Monforte, xa evidenciou uns problemas estruturais que a administración autonómica non logrou emendar a pesar das reiteradas denuncias ante a Valedora do Pobo.

Outro das frontes abertas é a histórica reivindicación do servizo de Hospitalización a Domicilio (HADO). A pesar das promesas lanzadas desde a Xunta de Galicia nos últimos anos, a comarca segue sen contar con este recurso, o que a plataforma considera unha clara discriminación sanitaria respecto doutras zonas da provincia. Os veciños denuncian que Chantada e Carballedo seguen sendo os últimos da fila, carecendo dun servizo que permitiría a moitos pacientes recibir coidados complexos nos seus fogares, aliviando a carga hospitalaria e mellorando a súa calidade de vida.

Mobilización social fronte ao silencio

Ante este panorama, a sociedade civil ha decidido non quedar de brazos cruzados. A plataforma Chantada Quere Sanidade, que agrupa a veciños de Chantada e Carballedo, protagonizou diversas protestas, incluíndo unha xornada de folga e concentracións o pasado 26 de novembro. Advirten que a mobilización social continuará e intensificarase si non se toman medidas urxentes, como a cobertura inmediata de vacantes, o reforzo do Punto de Atención Continuada (#PAC) cun segundo equipo e a implementación real do HADO.

Até o momento da redacción desta noticia, nin a xerencia da área sanitaria nin a Consellería de Sanidade emitiron un comunicado específico refutando os datos do cociente de médicos para este decembro en Chantada.