Máis prazas si, pero non así: SATSE, contra Enfermaría na Universidade de Abanca mentres "o público non crece"

Mentres todo o mundo mira á facultade de Medicamento da USC en pleno debate sobre a súa descentralización, é en Enfermaría onde atoparon competidor, e non dentro das universidades galegas. Trátase da Universidade Internacional da Empresa, máis coñecida como a Universidade de Abanca, a primeira privada da súa clase en Galicia que a semana pasada anunciou aos catro ventos que proxecta empezar a recibir a alumnos de Enfermaría para o curso 26/27, un anuncio que non caeu ben nin entre a comunidade universitaria nin entre os sanitarios.

"PREOCUPACIÓN" E "DECEPCIÓN"

Uns dos primeiros en revolver na súa cadeira foron os membros do Sindicato de Enfermaría SATSE, que acusou á Xunta de permitir este movemento nunha “aposta pola privatización”. O secretario autonómico de Acción Sindical de SATSE Galicia, Manuel Fariñas, remarca a “preocupación” coa que asisten a este anuncio, que espertou a crítica do sindicato e outras organizacións do colectivo, onde tamén se mostran “decepcionados” coas Consellerías implicadas nestas áreas, onde, reprochan, “terían que facer o seu traballo”. 
 

Desde SATSE interpretan que, aproveitando o barullo por Medicamento, na Universidade de Abanca (que tampouco se pechou a formar a médicos no futuro) aproveitaron para iniciar o proceso con Enfermaría. Por isto, chaman á Xunta a “non ocupar soamente doutras categorías”, nomeadamente dos médicos, e manter alerta ante esta clase de decisións.
 

“Non se preocupa en axudar a que haxa máis prazas de Enfermaría, en regular a asistencia sanitaria desde o punto de vista demográfico, en satisfacer a demanda da poboación”, increpa Fariñas, que pon en dúbida o carácter “sen ánimo de lucro” que enmascara á UIE: “É unha empresa que se vai a dedicar a dar unha formación dun título que se supón que vai ser oficial”. 
 

Outro motivo de desalento en SATSE é a ausencia de diálogo por parte das administracións galegas, que a pesar de manter algunhas reunións, estas foron pouco frutíferas de face a mellorar as condicións do colectivo. “Mostrámoslles a nosa preocupación pola falta de enfermeiras que existe en particular en Galicia. É un déficit crónico en España, pero aquí é peor, cun cociente de enfermeiras por habitante moi inferior ao que indica a UE”, recalca Fariñas, que bota man do último informe do Ministerio de Sanidade onde, nas súas conclusións, cifra en 6.000 as enfermeiras que serían necesarias hoxe na comunidade para adecuarnos aos cocientes europeas.  

A día de hoxe a falta de enfermeiras é un problema tanto polos ocos existentes como polo goteo de xubilacións, ademais de polas baixas ou as ausencias por permisos. “Fai falta un estudo detallado e rigoroso. Houbo un aumento de profesionais, pero moitos se están xubilando agora e a taxa de reposición ten que ser contemplada no informe que realicen”, solicita Fariñas, á vez que puntualiza que, na súa maioría, as tituladas en Enfermaría acaban sendo recrutadas pola sanidade pública, onde urxen a aumentar os persoais en hospitais e centros de saúde para poder adecuala á demanda asistencial existente e á media europea. 
 

UNHA BARREIRA ECONÓMICA

Por outra banda, coa precariedade existente no sector, moitos dos licenciados terminan buscando oportunidades e estabilidade laboral lonxe de Galicia e, mesmo, fóra de España. “Hai unha porcentaxe grande que se vai a Reino Unido, Francia, Noruega, Portugal… Agora parece que menos, pero aínda hai unha taxa bastante importante”, recoñecen desde o Sindicato de Enfermaría, onde matizan que, en Galicia, a pesar de que a nota de corte en Enfermaría é unha das máis altas, son moitos os estudantes que veñen de fóra para graduarse.  

Con todo, desde SATSE non esconden que a necesidade de incorporar máis prazas de Enfermaría é unha necesidade real, pero debe facer “reforzando os recursos docentes asistenciais para que a formación sexa de calidade”. Ao tempo, Fariñas interpreta que, coa entrada de Enfermaría na UIE, o que se fai é “colocar unha barreira económica bastante elevada”, de forma que só aquelas familias con máis recursos poderán enviar aos seus fillos a estudar Enfermaría. 
 

“Hai que aumentar os recursos que temos e pór en marcha toda a maquinaria coa que contamos na sanidade pública. O aumento de prazas dos últimos anos foi tímido, ten que seguir aumentando, porque o déficit vén xa de anos atrás”, apostila Fariñas, que ve ás administracións máis preocupada en envorcar os seus esforzos para resolver asuntos como o debate sobre si permitir a apertura ou non dunha nova facultade de Medicamento en lugar de corrixir as carencias existentes. 

A pesar de todo, Fariñas incide en que hoxe segue resultando unha carreira atractiva, a pesar dunha pequena fochanca nos últimos anos, aínda que non pode obviar o “carácter vocacional” da mesma. “Ten que gustarche este mundo. Unha vez que empezas, a taxa de abandono non é moi grande, porque á xente gústalle realmente e é unha profesión con moito futuro e saídas profesionais, maioritariamente no ámbito público, pero tamén en outros”, abunda.

"PODEN VER As DIFERENZAS NUNS E OUTROS"

Con ironía, Fariñas di que nin a robótica nin a intelixencia artificial han chegado tan lonxe de momento como para substituír aos enfermeiros, que están constantemente en formación. As leccións recíbenas na aula, pero sobre todo nos centros de saúde e hospitais nos que inician as súas prácticas a partir do segundo ano de carreira. “Hai moita carga de prácticas técnicas, é básico, e é onde máis se aprende, é moi importante a base teórica, pero logo hai que desenvolves esas competencias e só podes facelo na vida diaria”, razoa.

Sobre si existen diferenzas entre prácticas en centros públicos ou privados, Fariña mesmo atopa elementos positivos en que os estudantes poidan coñecer ambos os mundos. “Poden ver as diferenzas de xestión nuns e outros. Tamén é interesante en canto á diferenza de recursos”, reflexiona o enfermeiro. En calquera caso, si que cre que é na sanidade pública onde un profesional se enfronta “un abanico máis amplo de casos e experiencias”. 

Outro elemento sobre o que Fariñas pide pór o foco é nos convenios que poden asinar as universidades privadas con hospitais públicos para facer algunhas rotacións, nun momento de “sobrecarga” e co impacto que supón a entrada de máis estudantes na operatividade dos centros. “Hai épocas en onde case non hai sitios onde poidan meter máis alumnos”, recoñece. 

Así as cousas, para Fariñas o desembarco da universidade privada no mundo da enfermaría supón un paso máis nun proceso de privatización da sanidade pública. “Hai que velo desde esa forma”, lamenta, “porque vemos que hai comunidades que están a apostar moito máis polo crecemento das privadas mentres os recursos públicos recórtanse”. 

“Os orzamentos non crecen para o público, pero si se facilita e aumenta no ámbito privado. Non nos resulta estraño que cada vez abran máis universidades así en España, non só para graos, senón para másteres e especializacións doutorais. Son empresas privadas que teñen o seu custo económico e os seus beneficios”, analizan desde SATSE, onde defenden que a súa aposta é “por unha educación universal, pública, accesible, con calidade contrastada e con recursos”, de maneira que os graduados do mañá sexan os profesionais “que manteñan e garantan a carteira de servizos do noso sistema sanitario”.