O Ministerio de Transición Ecolóxica censa a poboación do lobo, en estado "desfavorable" nestes momentos

Nin tantos nin tan feroces. Esa é a conclusión á que chegou o Ministerio para a Transición Ecolóxica e o Reto Demográfico (MITECO) no seu ceso nacional do lobo, realizado entre 2021 e 2024 e no que cifran en 333 mandas repartidas por todo o territorio nacional, só un 12% máis que nas contadas durante o rexistro practicado no período 2012-2014, cando eran 297 segundo as cifras oficiais.

CIFRAS

O MITEC estima que a situación do lobo é estable nestes momentos e que a súa expansión e crecemento é "moderado", e non unha praga incontrolable como advertían grupos favorables ao seu control a través de prácticas cinexéticas. Galicia, Asturias e Castela e León son os territorios onde existe máis presenza do lobo, pero os números non alcanzan o medio milleiro que, segundo a ciencia, serían necesaros para asegurar a viabilidade xenética da especie. 

Concretamente, Castela e León é a comunidade lobeira por excelencia con 193 mandas, 33 delas compartidas, mentres que Galicia, con 93 mandas, ten unha decena de grupos compartidos. Asturias, con 45 mandas, e Cantabria, con 23, pechan o grupo de catro máis relevante. En toda España cífranas bailan entre os 1.600 e 1.700 exemplares.

CENSO

Para a elaboración do informe participaron técnicos e expertos na especie de todas as rexións. O MITECO encargouse de recompilar a información e coordinar aos "censistas" para logo estimar o número total de mandas, considerando que algunhas poden traspasar as fronteiras dalgunhas comunidades e mover entre distintos territorios.  

"Os datos deste censo servirán para establecer si o estado de conservación da especie é favorable ou desfavorable de acordo cos criterios fixados pola Unión Europea (#UE)", din desde o Ministerio, que tamén destaca a presenza de exemplares en territorios como A Rioxa, Madrid, País Vasco ou Estremadura, onde destaca a comprobación da primeira manda reprodutora en décadas, aínda que os números en todas estas CCAA son aínda pobres. No entanto, na o leste e o sueste peninsular é cara a onde se está expandindo o lobo, comparando cos datos de hai unha década, aínda que nin en Aragón nin en Cataluña, pesa a avistamentos esporádicos, pódese falar de mandas estables.

CAZA DO LOBO

Neste escenario, vólvese aínda máis complexo o debate sobre si é conveniente ou non a caza do logo, algo que estaba prohíbido desde 2021 cando se incluíu á especie na Listaxe de Especies Silvestres en Réxime de Protección Especial (LESRPE). O cambio de status da especie no Convenio sobre a Conservación da Vida Silvestre e os Hábitats Naturais de Europa (Convenio de Berna) supón que "as comunidades autónomas que albergan as súas principais poboacións volverán autorizar o seu caza este outono/inverno", algo que demandaba a Xunta desde hai anos facendo forza coas outras comunidades lobeiras.  

No entanto, cos informes na man, os datos indican que o estado da especie é "desfavorable", o que supón que "non pode haber controis letais da especie", segundo fontes do Ministerio para a Transición Ecolóxica e o Reto Demográfico (MITECO), que se remite ao criterio do Tribunal de Xustiza da Unión Europea, onde estipularon nunha sentenza que si na especie está en estado desfavorable nunha parte do territorio, estao na totalidade do territorio. 

Con todo, as cifras poderían estar alteradas neste momento, pois os plans de eliminación do lobo poderían acabar, segundo o Ministerio, cun centenar de exemplares, o equivalente a unhas 20 mandas -cada unha composta por entre 5 e 6 individuos-, deixando ao lobo en realidade nun número máis próximo ao que tiña a especie en 2019. Sobre as comunidades autónomas, cada unha cun criterio diferente no que á súa interpretación legal refírese, o Ministerio argumenta que como decidiron " volver" á xestión previa á entrada do lobo no LESPRE, serán elas as que agora terán que facer cargo das indemnizacións polos danos dos lobos. Con todo, o Ministerio manterá 20 millóns de euros en axudas e mantén contacto cos sectores afectados.

DEBE VOLVER Ao LESPRE?

Para os grupos conservacionistas, como WWF, o censo reforza a súa tese de que é necesario reincorporar ao lobo ao LESPRE. "Os motivos polos cales se incluíu no LESPRE, seguen vixentes: non era unha cuestión só poboacional, senón que se incluíu polo valor que ten a especie, polo papel que xogan os ecosistemas, o valor económico, o social, e eses motivos seguen vixentes, pero agora temos un novo censo que nos di que a estación segue estando mal", recalcan. 

O crecemento, aos seus ollos, foi mínimo, de apenas un 1% anual, moi por baixo do que se está rexistrando no resto do continente, o que revela un "estancamento" da poboación, en gran medida pola "persecución" á que foi sometida a especie. 
 

"É unha poboación coa maior variabilidade xenética de toda Europa e iso fai que teña unhas dificultades á hora de poder expandir", lamentan, á vez que reprochan que a exclusión do lobo do LESPRE respondeu a "cuestións políticas e non en base a coñecementos científicos".