Vixiantes de seguridade, os esquecidos: "Si no CHUAC agredisen só ao vixiante a repercusión non fose a mesma"

A onda de protestas na sanidade galega polos últimos partes de agresións rexistrados a sanitarios, sendo o do enfermeiro apuñalado no Complexo Hospitalario Universitario da Coruña o máis comentado de todos eles -pero non o único-, segue espertando a indignación dos sanitarios entre o debate das forzas políticas e as propostas para tratar de atallar este difícil e crecente problema. Algúns esquecen que, neste penúltimo episodio de agresións en hospitais, ademais dun enfermeiro resultou ferido un vixiante de seguridade. Por fortuna, e a pesar das feridas que revestiu no rostro, o profesional de Prosegur xa foi dado de alta ese mesmo día, aínda que aínda non puido reincorporar ao seu posto, informan fontes do sector a este diario.

A súa é a outra cara da moeda no goteo de agresións que se rexistran en instalacións hospitalarias, xa que os membros da seguridade privada neste tipo de espazos son o último escudo de defensa entre enfermeiros, médicos e demais persoal sanitario e non sanitario, e os agresores, que poden ser tanto pacientes como familiares. O número de casos non deixou de crecer nos últimos anos e son cada vez máis e máis virulentos, pero a seguridade privada, din desde o gremio, segue relegada a un discreto segundo plano “coma se tivese que asumir que o risco é parte do oficio”.

Iván Blanco, secretario estatal de organización da Federación de Traballadores de Seguridade Privada da Unión Sindical Obreira (FTSP-USO) subliña que ese é un pensamento cada vez máis estendido, o que fai que se poña o foco só sobre o persoal sanitario e esquezamos en moitos casos o labor dos encargados de velar pola seguridade nestes complexos. 

“Parécennos ben e apoiamos todas as reclamacións dos sanitarios. De feito, apoiámolos nas súas propostas. Pero si pedimos que se nos teña en conta, que non se de por feito que sempre que hai agresións vaian no soldo do vixiante”, reclama Branco, que interpreta que neste proceso de revisión de protocolos e melloras só estase mirando nunha dirección, abandonando ao sector da seguridade privada, “que son os que están en primeira liña tratando de previr as agresións e acudir en caso dun episodio como o do CHUAC”. 

Non é algo novo, xa que a FTSP-USO leva reclamando desde hai anos melloras nos medios de defensa para dotar aos vixiantes de ferramentas como os sprays de xel ou os chalecos antipinchazos. Con todo, a súa principal reivindicación é “revisar o número de efectivos” nas que poderiamos considerar as “horas quentes” dos servizos de Urxencias.

VIXIANTES 24 HORAS?

A xuízo de Branco, debería dotar “a todos os centros sanitarios que atendan urxencias”, xa sexan centros de saúde, de atención continuada ou hospitais, de persoal de seguridade as 24 horas. Xa existe esta figura nalgúns, e pon o exemplo de Carballo, onde desde hai anos hai seguridade “as noites dos venres e os sábados” na PAC, só durante dous días por unha medida “herdada” dos anos nos que se rexistraron máis conflitos na noite carballesa. 

Para iso, sería preciso máis estudos ou informes onde se detalle “os centros que teñan un volume importante de actividade” ou valorar aqueles que necesiten máis seguridade “segundo as agresións ou intentos rexistradas no último ano”. Con todo, preguntado sobre si existe algún documento similar que recompile estes episodios, Branco recoñece que “se o hai interno, nós non os coñecemos”.

“Algúns protocolos levan case dúas décadas sen actualizar”, lamenta Branco, que viu como as condutas agresivas neste tempo variaban e multiplicábanse en distintos puntos da comunidade, co único recurso de moitos centros de chamar á Policía Local para intervir ante conflitos, perdendo un tempo moi valioso na maioría de ocasións. 

No CHUAC, sendo un hospital de grandes dimensións, na área de Urxencias “hai normalmente un só vixiante, sempre que non estea a apoiar a outro noutro lugar”. Agora, coa ampliación do servizo, na quenda de tarde, “única e exclusivamente”, hai dous vixiantes. Desde o sindicato non piden duplicar o número de traballadores en puntos como o materno-infantil ou outras áreas, senón naquelas onde pode existir un maior risco de conflitividade e onde son máis vulnerables, así como en momentos puntuais como os fins de semana, “que é cando pode haber máis conflitos” derivados de, por exemplo, pacientes con intoxicacións etílicas.

Precisamente ante estas circunstancias, e cun persoal tan reducido, resultan inútiles propostas como o uso de botóns do pánico, que xa existen en moitos centros. “Se non hai vixiantes suficientes cando un chegue ao lugar, ou cando pida reforzo, igual xa é tarde”. 

Por outra banda, Branco despexa calquera polémica entre a concesionaria actual, Prosegur, e a anterior, Eulen, xa que algunhas voces foron críticas e chamaron a atención ante unha “transición traumática” dun servizo a outro. “Prosegur subroga os mesmos traballadores de Eulen nas mesmas condicións, as que marca o SERGAS. É practicamente un cambio de uniforme”, insisten desde a FTSP-USO, que non quere entrar a valorar os “intereses” que poidan ter outros.

MÁIS MEDIOS E IGUAIS PARA TODOS

É precisamente á Xunta e á Consellería de Sanidade á que dirixen as súas miradas á hora de pedir a dotación de máis recursos e “unha homogeneización” dos medios cos que conta o persoal, xa que dependendo da área sanitaria atopamos a vixiantes con algunhas ferramentas, como o spray, que non se permitían até agora na área sanitaria da Coruña, onde pronto podería haber cambios respecto diso.

“Pode ser máis beneficioso empregar un spray de xel sobre un paciente cunha conduta agresiva que tentar reducilo doutra forma, xa que así existe máis risco de provocar ou sufrir lesións”, estima Branco, que cre que estes métodos “non letais” tamén teñen o seu compoñente “disuasorio”, o que profundaría na prevención ante estas circunstancias “e evítanse problemas”. “Tamén se negaban a dispor dos chalecos antipinchazo e anticorte, porque alegaban que daba un aspecto de matón na porta dun hospital”, critican desde o sindicato, que pon en valor os efectos positivos que tiveron estas medidas en áreas como a de Ferrol.

Ao tempo, no relativo aos protocolos, Branco insiste en que “non é unha cuestión de pór arcos detectores de metais en cada porta nin en cachear a todos os usuarios”, senón máis ben de implementar unha serie de formas de proceder no caso de que, por exemplo, haxa que atender a un paciente con historial psiquiátrico e exista un risco fundado.

“Sería bo que exista un protocolo para advertir aos vixiantes se se ten constancia de que vai chegar unha persoa con antecedentes psiquiátricos e que se habilita un lugar onde se permita illalos antes de ser atendidos e que non poidan introducir obxectos como ocorreu no CHUAC, onde coaron un coitelo co que agrediron ao enfermeiro e ao vixiante, pero co que podería atacar a calquera que pasase por alí”, razoa Branco.

"DÍA A DÍA SEGUIMOS NO ESQUECEMENTO"

Neste cóctel de mobilizacións e intentos por politizar estas agresións por un bando e outro, Branco urxe a centrar o tiro. “Préstase máis atención á parte política e pídense dimisións. Non imos por aí. Desde arriba, desde a Xunta, teñen que entender o global da situación cun sistema unificado que permita ter tranquilos a todos, a traballadores e usuarios, e non só a unha parte ou pondo parches e contentando a uns poucos”, insiste. 

“É día tras día. O do CHUAC foi mediático, pero si vas a calquera centro diranche que é o pan o noso de cada día. Déronse malleiras a vixiantes á porta de Urxencias e aquí non pasou nada”, quéixase con amargura Branco, que interpreta que “se o vixiante fose o único agredido a repercusión non fose a mesma”. “Asumimos que os vixiantes están para iso. Estamos pouco arroupados e estivémolo sempre, pero non hai que esquecer que o vixiante, ese que sempre queda apartado de todas as melloras, foi o que salvou ao enfermeiro”, recalca. 

Nesa liña, reprocha que todas as voces que se pronunciaron pasaron por alto debater sobre a propia seguridade dos centros. “Ninguén alzou a voz. Seguimos no esquecemento completamente. E vai volver a pasar, porque por moita formación que reciban, se non se reforza a seguridade, que van facer o enfermeiro ou o médico? A quen acoden?”, cuestiona. 

“Somos todos traballadores das áreas sanitarias e necesitamos unha solución global. A propia Consellería ten o deber de alcanzala coas xerencias das áreas sanitarias, pero tamén coas forzas e corpos de seguridade do Estado, as empresas de seguridade e a representación legal, que temos moito que dicir e propor”, sentenza, considerando que ese diálogo “é viable e necesario, pero fai falta vontade”.