Santos e Defuntos, de onde veñen todas as flores?

O Día de Todos os Santos e o Día de Defuntos eran soamente o punto final a “a semana de todos os santos e de defuntos”. Porque se algo animaba ás familias, sobre todo en áreas rurais e semirurales, era deixar a tumba, os nichos ou o mausoleo máis limpo, lustroso e mellor adornado do cemiterio. Había unha semana previa de limpeza a fondo, sacar lustre mesmo ás letras metálicas xaradas no mármore, eliminar o verdín con lejía e, si era necesario, gastar un bo diñeiro en novas xardineiras de pedra, mármore ou cemento, realmente era unha auténtica competencia entre todos porque todos se obserbaban e copiar ou mellorar a tarefa do nicho veciño. E nesa competicón entraban as flores, ramos ás veces inmensos que podían caer polo seu peso desde o nicho máis alto. Ramos coloridos con flores moitas veces do propio xardín de casa ata que as florarías fixeron a súa aparición máis aló das zonas urbanas. Rosas, caraveis, crisantemos e margaridas xunto a outras especies exóticas daban un espectáculo de cor e cheiro aos camposantos das parroquias. Hoxe en día isto cambiou moitísimo, aínda que a tradición pervive case intacta en áreas menos urbanas. 

COSTUMES QUE CAMBIAN

As persoas xa non adoitan encargar con antelación como tempo atrás, as florarías non dan abasto durante a semana anterior aos días de Todos os Santos e Defuntos. “En total teremos uns vinte encargos” di Begoña de Floraría Galo en Vigo. A tradición de levar ramos ao cemiterio foi diminuíndo nas cidades grandes, non agarrei no rural. Os distribuidores sinalan que a pobos grandes e as súas áreas de influencia adoitan enviar camións cheos de flores un fenómeno que non se dá nas urbes. 

A Asociación de Florarías de España destaca que a día de hoxe as vendas destes dous días supoñen un 20% do total recadado en todo o ano. O gasto medio nestas datas é de 40€ en adorno floral, iso si, dependendo de si é nicho, tumba ou mausoleo, aí entra en xogo o tamaño do solicitado. Así, os clientes teñen as mesmas dimensións de ano en ano. 
 

En concordancia co anterior, Manuel Rosario, de Floraría Camelias, tamén en Vigo, destaca que o feito de ir visitar o lugar de enterramento non sufriu un descenso brusco. “Todos nos acordamos deste día para levar, polo menos, unha flor”. Unha opinión contraria ten Santiago Ramos, presidente de Asvinor - Asociación de Viveristas do Noroeste pois o aumento das incineracións e a diminución dos enterros tamén está a influír moito na baixada de compras de flores. 

FLORES

De onde veñen as flores que usamos nestes días? Aínda que a Asociación Española de Florarías apunta a Galicia como área de produción floral, a Asvinor indica que só hai dous invernadoiros dedicados á exportación de flor cortada. No que si pode competir Galicia é en planta ornamental pero non en flor cortada. 

Actualmente moitas flores proceden de países como Colombia, sobre todo rosa e caravel, e de Países Baixos procede moita orquídea. “Países Baixos é un gran exportador de flor, non pola súa produción senón por ser un intermediario para outros países” di Ramos. A presenza de flores procedentes doutras latitudes débese á permisividad no uso de fitosanitarios que na UE están prohibidos, tamén a man de obra é máis barata e non existen as esixencias que si hai na Unión Europea.

En canto aos exemplares máis utilizados nesta época do ano, son as rosas e os caraveis, precisamente, os que levan a palma. Séguenlles os crisantemos, aínda que “ao ser máis voluminosos úsanse sobre todo en tumbas no solo” di Manuel Rosario. Esta última flor xunto co lirium son as dúas máis producidas en Galicia. Outras que tamén se adoitan traballar en terras galegas son o gladíolo e o boris. 

Os tempos e os costumes cambian incluída a de Defuntos e Todos os Santos. O mercado de floraría está a adaptarse ás novas demandas, sobre todo a pezas “silvestre, agora piden cada vez máis unha aparencia silvestre” di Begoña. De todos os xeitos, as flores tradicionais seguen pesando na elección dos clientes e, polo que se deduce, será por moito tempo.