Un 'bosque' de fitoplancto no mar podería ser a solución ao cambio climático

A cantidade de dióxido de carbono (CO₂) presente na atmosfera influíu na temperatura do planeta durante millóns de anos. Actualmente, as emisións de orixe humana están a acelerar o quecemento global, e a solución parece evidente: reducir o CO₂ para volver a unha situación climática estable. Con todo, o desafío radica en como logralo.

Deter por completo as emisións de CO₂ é un obxectivo ambicioso que, mesmo se se logra, podería tardar décadas en reflectir nunha melloría do clima. Por esta razón, algúns científicos están a explorar solucións alternativas a gran escala. Unha delas baséase nos océanos, que actúan como grandes sumidoiros de carbono. Estudos publicados fai máis de 20 anos xa indicaban que os mares poden absorber preto dun terzo das emisións humanas de CO₂, e o fitoplancto, eses diminutos organismos vexetais que flotan na auga, é o principal responsable.

O fitoplancto, como as árbores, utiliza CO₂ e luz solar para crecer. Ao morrer, estes organismos afúndense no fondo do océano, eliminando o carbono da atmosfera. Esta dinámica levou a unha idea prometedora: aumentar a cantidade de fitoplancto nos océanos para capturar máis CO₂, fertilizando as augas con ferro, un nutriente esencial para o seu crecemento. Con todo, esta proposta nunca pasou da teoría á práctica debido ás dúbidas dentro da comunidade científica.

A pesar diso, algúns expertos están dispostos a probar a idea. O consorcio internacional Exploring Ocean Iron Solutions (ExOIS), conformado por institucións científicas de varios países, planea realizar un experimento a gran escala para verificar si esta estratexia é viable. O proxecto, que se espera que comece en 2026, propón fertilizar unha zona de 10.000 quilómetros cadrados no nordés do océano Pacífico, unha extensión comparable á de provincias españolas como Soria ou Huelva.

O obxectivo é avaliar a capacidade dos océanos para eliminar CO₂ mediante esta técnica e estudar os efectos nos ecosistemas mariños. A pesar dos desafíos, como a obtención de permisos e os 160 millóns de dólares necesarios para financiar o ensaio, o proxecto segue adiante.

Aínda así, os proxectos de geoingeniería, como este, foron obxecto de escepticismo. Aínda que poderían ofrecer solucións complementarias, non deben ser vistos como unha escusa para non reducir as emisións de gases de efecto invernadoiro. Como sinala o investigador Mariano Marzo Carpio, estes proxectos son un "plan B" no caso de que os esforzos actuais de mitigación non sexan suficientes, pero non poden substituír as accións necesarias para frear o cambio climático.