Ghaleb Jaber: "Fraga defendía Palestina; hoxe a dereita cuestiona fotos de nenos asasinados"

Aínda que leva máis de medio século en Santiago de Compostela, aínda xira a cabeza cando alguén se refire a el como ‘O Mouro’. Só un ligerísimo acento e o nome delatan a procedencia árabe do empresario e médico Ghaleb Jaber Ibrahim, que agarda paciente xunto a unha xanela da cafetaría do Hotel Araguaney, o seu hotel. “É un privilexio e unha honra”, di por ese sobrenome de ‘O Mouro’ que sempre o acompañou, pois “significa que me ven como un máis, porque aquí todos teñen o seu mote, e eu tamén, polo que son ‘Galicio’, que somos galegos voluntarios, os que amamos Galicia sen nacer aquí”. 

A súa biografía é, en certa maneira, similar á de moitos palestinos no exilio. “Estamos en Chile, en Canadá, por toda Europa…somos uns 14 millóns”, cifra desde a diáspora, onde pasou dous terzos da súa vida levantando empresas ou curando despois de sacar o título de medicamento na #USC. Tamén é conferenciante, escritor, activista… A grandes liñas, Ghaleb é un “home do Renacemento”, unha figura que bota moi en falta, pois di que “prefiro saber pouco de moitas cousas que moito dunha soa”. Hoxe esa sapiencia axuda a arroxar luz sobre o conflito entre Israel e Palestina, que como non podía ser doutra forma ocupa parte da súa día a día. 

DE CISXORDANIA A GALICIA

Ghaleb, de 75 anos, naceu só dous anos despois da Nakba, que traducido do árabe significa “o desastre”, que é como os palestinos denominan a aquel maio de 1948 que serviu de xerme a un enfrontamento que deu lugar ao Estado de Israel. O seu Ein Bus natal, en Cisxordania, pouco ou nada se parece á que deixou con 17 anos.

“Recordo a miña casa, a miña aldea, a miña terra, aos meus amigos e veciños. Todos desapareceron. Tiven que sacar á miña nai de aí e eu xa non podo volver, porque un polaco ou un ucraíno con fusil ocuparon a miña casa e dinme que non podo entrar”, afirma botando a vista atrás, lanzando a mensaxe de que “a pertenza é moi importante e o pobo galego sabe o que é o desarraigamento por motivos económicos, militares, políticos ou de inxustiza social”.

“Morremos no mar cando viaxabamos migrando de Galicia a América e os palestinos morriamos polo camiño asasinados polo exército israelí”, equipase Ghaleb, que di que a sociedade española, e a galega en particular, son sensibles coa causa palestina “porque saben tamén o que é ter que abandonar a túa terra”. 

Cando arribou a España nos últimos anos do franquismo, Ghaleb tiña clara a súa posición contra o réxime. Defensor da liberdade en todas as súas formas, considera que “a vontade” é fundamental para solucionar calquera conflito, incluso os máis enquistados como este de Palestina e Israel, ao que se nega a recoñecer como Estado ao consideralo máis “unha base puramente militar desde a súa constitución, atropelando aos pobos da zona e rodeada de réximes árabes”. 

“En ocasións pregúntanme, por que os árabes non botan unha man aos palestinos? Claro que viven o sufrimento dos palestinos, con campos de refuxiados en Libia, en Siria, en Xordania, na propia Gaza… Un 30% do pobo palestino vive en campos de refuxiados. Iso non pode entender como xustiza mentres xudeus procedentes de todo o mundo con dous ou tres pasaportes teñen máis dereitos que un palestino atrapado nun cárcere ao aire libre como é a Franxa”, medita Ghaleb. A resposta a esa “pasividade” do mundo árabe atópaa nos seus gobernos, en moitos casos ditatoriais “despois dunha primavera árabe que sufriu un outono que sufocou esa revolución”. 

"A OPRESIÓN PRODUCE EXPLOSIÓN"

Con todo, para o médico e empresario é un erro levar o punto de partida ao 7 de outubro de 2023. “Non hai un só ano no que non poidamos contar centos de palestinos asasinados, mortos polos francotiradores que os cazan como animais cando van coller as súas colleitas”, incide, manifestando que “a opresión produce explosión”, expresada no ataque terrorista de Hamás fai máis dun ano e medio e que até agora se cobrou a vida de máis de 54.000 palestinos, a maioría mulleres e nenos, segundo as últimas estimacións.  

“Calquera pobo do mundo pode entender que ninguén pode considerar unha opresión así, prohibíndoche saír do país, pescar no teu mar, cultivar as túas terras…iso non é digno, non é vida”, entende. No entanto, aínda cre que existe un raio de esperanza e ve posible a solución dos dous Estados. Volve aquí á palabra crave: a vontade, algo que brilla pola súa ausencia nestes momentos onde a nivel internacional o que transcenden son solucións extravagantes como a de Donald Trump de converter a Gaza nun resort vacacional, unha ocorrencia que non espertou nin unha mueca en Ghaleb.

“Non sentín nada, porque non esperaba nada”, di de Trump, salientando en que Israel non deixa de ser un pastiche con menos dun século de historia. “É un monstro de Frankenstein. É unha creación de Francia e Inglaterra con colonos xudeus europeos. Até a súa chegada os palestinos convivían con xudeus palestinos ou cristiáns palestinos. Agora é como o salvaxe oeste, coa ocupación dos colonos europeos ás terras dos nativos americanos. Está a ocorrer o mesmo. Enterran os corpos para tapalos e porque xa cheira”, critica. 

Talvez por esa falta de conexión, que ejemplifica na figura do “polaco” Benjamín Netanyahu. “Israel non vai gañar esta guerra, como non gañou ningunha até agora. A proba é que seguimos aquí. O seu é un plan de limpeza étnica, pero nunca se aniquilou a un pobo, sempre quedaron sobreviventes. Se nos arrincan un cultivo volveremos cultivar; se asasinan aos nosos nenos teremos máis. Cando non queda nada só queda resistir”, sostén. 

E QUE FAI OCCIDENTE MENTRES?

Cuestionado polo inferno na Terra no que converteron a Gaza, Ghaleb aposta polo esgotamento do poder armamentístico de Israel e no apoio internacional para cerrar a billa na compra de armas e pór en marcha sanciones. Se non, asume, a matanza non só non se deterá, senón que chegará a outros puntos como Cisxordania. 

“Xa está a pasar”, apunta, “porque todos os días hai colonos que ocupan Cisxordania e que están amparados polas autoridades israelís, que só acoden en defensa dos colonizadores”. Mentres isto sucede, a comunidade internacional mira para outro lado porque “Israel é unha base de Estados Unidos e en Europa vemos como hai un auxe da dereita. Von der Leyen, que ten toda a información, cuestiona aínda se estamos ante un xenocidio”, lamenta.  

“Ven imaxes de pobos arrasados ou de nenos asasinados e cuéstionanas”, reprende Ghaleb, que se adianta a lembrar que España non depende de Israel porque “Israel non lle compra nada, só véndelle”. Nese sentido, castiga as posicións de Vox e dun Santiago Abascal que ve como “un aliado dunha corrente fascista que ignora que o plan de Israel transcende a Palestina e que, se chegan aquí, tampouco entenderán de inimigos con eles”. 

Con todo, a súa maior crítica vai para a dereita, para o Partido Popular e os seus socios europeos, que han zozobrado no seu posicionamento con respecto a Palestina e as solucións a este conflito. “Fraga sempre foi sensible coa causa palestina. Mesmo Aznar na súa primeira época”, rememora, botando en cara aos dirixentes actuais que tomen posicións mornas ou que mesmo “xustifiquen e blanqueen o que está a ocorrer como o contexto dunha guerra, cando estamos ante un plan de limpeza étnica por parte dos sionistas”. Cabe dicir que o Aznar de 2025 nega a Palestina como Estado e di que “recoñecer o que non existe é absurdo”, cando en 1999 aseguraba xunto a Yasir Arafat que un “Estado palestino sería a mellor garantía para a seguridade de Israel”.

Para Ghaleb, mentres que en Gaza “non se xogaron todas as cartas” e que a resistencia permanecerá “mentres quede imaxinación”, son importantes xestos como o do presidente Pedro Sánchez de cualificar o que ocorre na Franxa como “un xenocidio”. No entanto, si mostra certo temor sobre o feito de que a Israel lle custe cada vez menos tapar o que ocorre en Gaza e teña menos pudor en admitir que o sufrimento do pobo palestino responde a un plan milimétricamente executado. 

O exemplo atópao na cultura, unha ferramenta que Ghaleb, a través da produtora CTV, empregou para tratar de concienciar e sensibilizar á poboación ao longo de máis de catro décadas, como tamén vén facendo a Fundación Araguaney co exemplo o Festival Internacional de Cine Euro-árabe AMAL que cada ano se celebra na capital galega. O poder do sionismo, interpreta, logrou corromper e pervertir a realidade e a opinión pública, con campañas groseiras como a da última edición de Eurovisión ou a da entrada de fondos proisraelíes como KKR en empresas dedicadas a organizar algúns dos eventos de música máis grandes de España. 

Para Ghaleb non é tarde para preguntar se estamos a perder a perspectiva e cre que “os cómplices de Israel” tampouco triunfarán no seu intento de ocultar a realidade e o horror. “Quero que recalques isto: despois do 7 de outubro, cando se cortou a subministración á Franxa, moitos buscaron alimento onde podían. Primeiro os cabalos, logo mesmo gatos e cans… Agora os cans que quedan nas rúas de Gaza están gordos. Están a comer os corpos. Esas imaxes, os nenos asasinados, as mulleres asasinadas… Todo iso está a pasar”, insiste. 

"NON GARDO RANCOR"

Entre ese caos, desde a Fundación Araguaney tentaron levar axuda até Gaza en varias ocasións, pero saben que é difícil ou case imposible. “Hai xente fose que coñece a xente en Gaza que sabe como axudar. A eses mandamos a axuda”, refire. Así, iniciativas, como construír unha cancha de fútbol nun campo de refuxiados ou darlles un balón que non estea feito con trapos ten para Ghaleb un gran valor, xa que “permite a eses nenos xogar, aprender a compartir, o compañeirismo…deixa aos nenos ser nenos”. 

Eses nenos, como o herdeiro de ‘O Mouro’, Ghaleb Jaber Martínez, hoxe á fronte dos negocios do seu pai, son tamén educados na cultura palestina. “Desde pequenos ensinei aos meus fillos as súas orixes, as súas raíces, é importante que as coñezan”, engade Ghaleb pai, que rexeita vivir seguindo as sacras escrituras e ensinos como as que recolle o Talmud, “onde todo o non xudeu é impuro e, por tanto, igual a un animal”.

As futuras xeracións preguntarán que faciamos mentres todo isto ocorría ao noso ao redor, e Ghaleb Jaber Ibrahim espera que se fagan esas preguntas. “Espero que o pregunten, que sexan curiosos, que queiran saber o que pasou e o que está a pasar, porque é a única forma para que non se repita”. Iso si, lanza unha mensaxe para todos eles, para que non queden ancorados na ira: “Eu non gardo rancor. Non se pode vivir con rancor, pensando no que fixeron os romanos fai 2.000 anos. Se vives con rancor non vives o presente e non terás futuro”.