Marta Lois (Sumar Galicia): "Se os galegos votan o 18-F igual que o 23-X haberá un cambio histórico en Galicia"

A actualidade pasa en primeiro lugar polos resultados da primeira enquisa do CIS, que arroxa unha baixada do PP, que podería perder a maioría absoluta, e a irrupción de Sumar e Democracia Ourensana. Como reciben estes datos? Cabe destacar que o tan criticado CIS foi o que máis se aproximou aos resultados finais das pasadas eleccións xerais…

Os resultados do CIS din, fundamentalmente, que hai partido. Que o Partido Popular está á baixa e que claramente, como xa vimos dicindo, se Sumar entra, canto máis forte estea Sumar, o PP perde os escanos da maioría absoluta. Insistimos en que se trata de expandir o voto progresista en Galicia, un voto que xa estivo moi presente o pasado 23 de xullo, e se os galegos e galegas volven votar igual que hai seis meses haberá cambio histórico en Galicia e, por tanto, poderanse deixar atrás os 14 anos de políticas regresivas do Partido Popular. 
 

SUMAR, PODEMOS, ANOVA E EN MAREA

Con todo, moitos esperaban que a estas eleccións a esquerda á esquerda do PSOE concorrese unida, e o que pasou é que se evidenciou aínda máis a fractura entre Sumar e Podemos, con dúas listas para o 18F, aínda que nun primeiro momento houbo preacordo que botaron por terra as bases de Podemos. Non será contraproducente esta loita por un mesmo espazo? Por que non púidose chegar a un acordo máis sólido para acudir xuntos ás eleccións? 

Todo o mundo sabe que ocorreu e cal foi a mirada ampla de Sumar, de ter a man tendida. A partir de aí, o que fixo e o que fai Sumar Galicia é mirar ao futuro desde o presente, con moitas ganas e moita forza, somos depositario dun bo facer e unha solvencia que se acredita no Goberno do Estado, con esas políticas útiles, políticas para mellorar a vida das persoas. 

Recentemente presentáronse os resultados da EPA co número de persoas empregadas en 2023 e houbo un incremento de 738.000 persoas e 16.400 en Galicia, cunha redución da temporalidade por encima do 13%. Esas políticas non son palabras, son feitos, e o que queremos trasladar desde Sumar Galicia é que ese bo facer, esa política do que importa á xente, chegue tamén á Xunta. Por iso esperamos que si hai unha mobilización do voto progresista como pasou en xullo haberá cambio en Galicia. Sumar estará aí para cambiar as cousas, para facer políticas útiles. 

No mesmo sentido, foi unha figura relevante na política municipal en Galicia dentro de Compostela Aberta. Nesta precampaña desde Anova pediron o voto para o BNG, achegar máis aos nacionalistas. Isto pode deixar un pouso significativo nesta confluencia de sensibilidades que é Compostela Aberta. En que posición queda agora se Anova dá agora este xiro cara aos nacionalistas do BNG? 

É importante matizar que Anova, e que Martiño Noriega e o propio Beiras, xa pediron o voto para o BNG nas pasadas eleccións xerais. Entón Sumar Galicia saíu como terceira forza política en Galicia con moi bos resultados e dous escanos no Congreso dos Deputados. Coa mesma enerxía coa que emprendemos naquel momento unha campaña mirando á xente, mirando o que de verdade lle importa á xente, nesta máis aínda. 

Nós o que queremos é gobernar, que a xente saiba que hai unha maioría progresista en Galicia, hóuboa en xullo con 800.000 votos, e si Sumar está forte, e sabemos que xogaremos un rol decisivo, o PP perde a maioría absoluta e ábrese un xanela para un goberno do S. XXI, cunha axenda progresista e transformadora no ámbito social e territorial

"Martiño Noriega e Beiras xa pediron o voto para o BNG nas pasadas eleccións xerais. Entón Sumar Galicia saíu como terceira forza política en Galicia"

En Galicia a sensación que deixou a etapa de En Marea, que chegou a ser segunda forza política, foi de frustración entre o electorado ao ver como as batallas internas en moitos casos dinamitaban esta alternativa de esquerdas. Parte dos votantes poden entender que hoxe o escenario de fractura non difire moito de aquel…

Estamos noutro tempo. Insisto en como votaron os galegos e galegas o pasado verán. Sumar Galicia é unha forza nova, que bebe da solvencia das políticas que día a día vimos comprobando, como a subida do salario mínimo, a reforma laboral, no seu día os ERTEs ou os datos positivos da ampliación do desemprego, o que me leva, por certo, a que en Galicia a taxa de desemprego está por baixo do 10% a pesar da inacción e a parálise do Partido Popular. Imaginémonos que ocorrerá neste país se mañá temos un goberno progresista e Sumar ten capacidade para gobernar, para facer as políticas que, como demostramos, xa facemos no Estado. 

A CRISE DOS PELLETS, A SANIDADE, O EMPREGO...

Faltan uns días para o inicio da campaña, que terá a súa primeira pedra de toque co debate electoral ao que foron convidados Sumar e Podemos a pesar de non ter representación parlamentaria, non agarrei outras formacións. Cre que se busca proxectar a imaxe dunha esquerda dividida e unha única opción conservadora?

Descoñezo cales son as intencións. O que si podo dicir é que os medios de comunicación públicos de Galicia están secuestrados polo Partido Popular desde hai xa moitos anos. Proba diso son denúncialas venres si venres tamén dos venres negros na CRTVG. É un medio público, que é un dereito á información, que está secuestrado pola propaganda do Partido Popular. Que haxa forzas políticas progresistas á esquerda diferentes proban que hai un espazo que existe. Canto máis se expanda ese espazo, canto máis voto progresista vaia ás urnas, non se trata de concentrar o voto, co BNG e o PSdeG sós sabemos que non será posible, xa pasou e o que nos revelan as contas obxectivas co dato do 23 de xullo é que se Sumar sobe o PP baixa e cae Rueda. 

Sumar foi especialmente crítica coa xestión da Xunta durante a crise dos pellets. Máis aló deste episodio concreto, o que resulta evidente é a exposición á que se ve sometida Galicia polo continuo paso de cargueiros e petroleiros ante as nosas costas. Que propoñen desde Sumar para evitar que algo así volva suceder, si é que é evitable

Estes episodios, efectivamente, mostran que Galicia conta cunha costa marabillosa pero vulnerable ante os eventuais accidentes ou verteduras que ocorren no mar. Nese sentido, con tal de que se tivese cumprido a lei e os protocolos das competencias autonómicas e galegas, dispostas na normativa galega, moito do que ocorreu cos pellets, as verteduras de miles e miles de microplásticos que chegaron ao noso litoral e areais, con que se activou o protocolo e o nivel de emerxencia correspondente, non se repetiron os erros que nos lembran moitos aos que xa se cometeron co Prestige. 
 

Falamos de mentiras. Falamos de falta de transparencia. Falamos de manipulación. Que se non chegaban, que si eran moi poucos, que se isto non tería efectos na saúde pública… É unha tomadura de pelo. Unha máis. Hai uns días celebramos unha manifestación multitudinaria onde a sociedade civil galega, con asociacións do mar, con mariscadoras, pescadores, representantes de confrarías, asociacións de ecoloxistas, grupos de voluntarios e voluntarios, deixaron moi claro en Compostela que non lles toman o pelo e que nos mentiron. Se Rueda e o PP non foron capaces de xestionar isto ben, existindo unha normativa que os obriga, serán quen de atender un goberno en Galicia? Eu estou convencida de que non. 

"Con que se activou o protocolo e o nivel de emerxencia correspondente, non se repetiron os erros que nos lembran moitos aos que xa se cometeron co Prestige"

Mencionas a protesta polo noso litoral e a esta sucederaa a manifestación do 4 de febreiro, que pode ser unha boa mostra desa crispación ao ser a sanidade un dos grandes asuntos que preocupa aos galegos e galegas, con colapsos en hospitais e centros de saúde e inmensas listas de espera. Propoñen destinar un 25 % máis á sanidade pública. Será esta a primeira medida que impulse Sumar si chegan ao Parlamento galego?

É unha das medidas que presentamos estes días. Os galegos e galegas sabemos que o PP leva tempo desmantelando de maneira clara a Atención Primaria. Nestes momentos a saturación na Atención Primaria, a falta de celeridade para ser atendido, tanto si tes unha doenza coma se queres facer unha consulta, a sobrecarga que soporta a persoa sanitario é absolutamente indecente. Somos unha das Comunidades Autónomas á cabeza da precarización, á deriva cara a un modelo de aposta pola privatización. 
 

Queremos subir un 25% o gasto en sanidade para que non se reverta nun maior gasto farmacéutico e, por suposto, para que non se desvíe á privada. Queremos un plan efectivo para que as urxencias e a súa atención sexa en 24 horas e que as listas de espera poidan corrixir con todas estas indecencias que impiden moitas veces atender tarde patoloxías graves como cadros tumorais. Reducir as listas de espera e contar cos recursos humanos necesarios nas urxencias.
 

Outra das propostas que fixeron desde Sumar o pasado verán foi a da redución da xornada laboral. Recordo que comentou para este diario que se atopaban cunha barreira, que era a de convencer a esas persoas contrarias a traballar menos e seguir gañando o mesmo. Déronse pasos neste sentido para reducir a xornada laboral? Estamos máis preto diso?

Desde que comezou 2024 a propia vicepresidenta Yolanda Díaz xa iniciou contactos para establecer un diálogo social cos sectores. Yolanda Díaz sempre aposta polo diálogo e o acordo coas tres partes, aquí están reunidos o Goberno, os sindicatos e a patronal. Os empresarios, tanto co SMI como agora con este tema parece pór de perfil, pero a determinación do Goberno, co compromiso adquirido en campaña, e como dicimos sempre, en Sumar Galicia cúmprese. 

Hai estudos, hai informes científicos, que indican que unha redución da xornada laboral trae consigo un aumento da produtividade. Un maior benestar nos traballadores, que organizan mellor o seu tempo para conciliar, para ter vida propia, dar un paseo, coidar dos seus fillos, ir á piscina…calquera cuestión é un valor positivo que reverte na calidade e na produtividade das empresas. Estamos nese proceso e a ministra de Traballo anunciou esta redución da xornada laboral desde o diálogo social. Sindicatos e Goberno camiñan xuntos, esperemos que máis pronto que tarde os empresarios únanse. Os datos noutros países e en empresas onde a xente ten máis tempo así o din.

Hai pouco lin a noticia dunha empresa da que os seus traballadores non se queren ir. Un dos seus valores era que aplicara a redución de xornada a catro días á semana, son cocientes moito máis baixos, cun nivel de éxito moi elevado. Os traballadores, á hora de elixir un emprego, non pensan só no salario, pensan na súa calidade de vida, en que sexa sostible con ter unha familia ou vida propia, porque iso é algo fundamental. Benestar e emprego deben ir da man.