Os refrescos e a bollería, prohibidos por lei nos comedores escolares de toda España

O Goberno aprobou este martes no Consello de Ministros o real decreto de Comedores Escolares Saudables e Sostibles, polo que prohibe servir bebidas azucaradas e bollería nos comedores escolares.

"É unha norma que vai impulsar o consumo diario de froitas e verduras frescas, de legumes, de peixe, de carne de calidade, á vez que limita os alimentos ultraprocesados, os preparados precociñados ou o exceso de frituras, e elimina as bebidas azucaradas, as bebidas enerxéticas ou a bollería industrial das máquinas dispensadoras e das cafetarías dos centros educativos", explicou o ministro de Dereitos Sociais e Axenda 2030, Pablo Bustinduy, na rolda de prensa posterior ao Consello de Ministros.

Todo iso, segundo precisou, independentemente "do nivel de renda e do código postal" no que nazan estes menores, e co obxectivo de garantir unha alimentación saudable e de reducir as desigualdades en saúde.

"Do que se trata é de lograr unha alimentación moito máis nutritiva e variada para os nosos menores", remarcou a ministra de Educación e portavoz do Goberno, Pilar Alegría.

O texto foi elaborado polo Ministerio de Dereitos Sociais, Consumo e Axenda 2030 con catro ministerios máis como coproponentes (Educación, Formación Profesional e Deportes; Agricultura, Pesca e Alimentación; Sanidade; e Mocidade e Infancia).

Segundo destacou Bustinduy, esta nova normativa vai garantir que se sirvan cinco comidas saudables á semana en todos os centros escolares, públicos, concertados e privados que imparten educación infantil (2º ciclo), educación primaria, educación especial, educación secundaria obrigatoria, bacharelato ou ciclos de formación profesional de grao básico ou medio.

O real decreto indica que todos os centros escolares con comedor deben garantir aos estudantes un consumo diario de froita e verdura fresca, especificando que polo menos o 45% da froita e hortalizas sexan de tempada, para fomentar modelos de comedores máis "saudables" e máis "sostibles", e reforzar a "produción local".

Ademais, asegurou que suporá un beneficio aos agricultores e gandeiros españois. "Trátase de apostar por un modelo máis xusto, que coide non só os dereitos da infancia, senón tamén o medio ambiente e os sectores estratéxicos da nosa economía", insistiu.

Desde o Ministerio explicaron que xa se probaron os beneficios desta proposta en experiencias que xa están en marcha como 'Ecocomedores' en Illas Canarias ou o proxecto 'Horta Cuina', na Comunidade Valenciana. Nesta liña, a norma indica que polo menos dous pratos ao mes ou o 5% do gasto destínese á produción ecolóxica.

A norma tamén fixa unhas racións semanais de peixes, legumes e cereais integrais nos comedores, en base ás recomendacións de organismos científicos e sanitarios como a AESAN (Axencia Española de Seguridade Alimentaria e Nutrición) ou a OMS (Organización Mundial da Saúde).

O PEIXE DEBERÁ SERVIR ENTRE UNHA E TRES VECES Á SEMANA

Con esta base, a norma establece servir entre 1 e 3 racións de peixe á semana, unha frecuencia que suporá un incremento do consumo de peixe a nivel nacional pois, segundo estimacións de Consumo, hai 1.200 comedores escolares en España nos que nunca se serve pescado (partindo de datos do informe de resultados do Plan Nacional de Control Oficial da Cadea Alimentaria 2021-2025).

En canto aos legumes, na actualidade, segundo datos ofrecidos polas comunidades autónomas, até o 14% dos centros escolares incumpría a recomendación de servir este alimento polo menos unha vez á semana. No caso dos cereais, o real decreto estipula que semanalmente se ofreza polo menos unha ración de arroz ou pasta integral, ademais de varias de pan integral.

Tampouco se vai a permitir servir bebidas azucaradas nas comidas dos centros escolares, nin vendelas nas máquinas vending ou nas cafetarías destes centros. Ademais, elimínanse as bebidas enerxéticas e alimentos azucarados (bollería industrial) de máquinas vending e cafetarías. En concreto, non se poderán vender produtos que superen un contido máximo de 5 gramos de azucres por porción envasada e que incumpran os criterios recomendados por organismos como a OMS.

Así, o valor enerxético por porción envasada non debe superar as 200 kilocalorías. Isto relaciónase coa recomendación de repartir a enerxía necesaria ao longo do día: o 25% no almorzo (ou ben, o 15% si é un almorzo lixeiro e compleméntase cun 10% no xantar), o 35% na comida do mediodía, o 10% na merenda e o 30% restante na cea. A oferta de xantar de media mañá e merenda non debe proporcionar máis do 10% do total da enerxía diaria; 200 kilocalorías como máximo.

En canto ás kilocalorías que procedan da graxa, estas non poden superar o 35%, o que se traduce en que o contido máximo de graxas será de 7,8 gramos para unha porción que non exceda as 200 kilocalorías.

No caso das graxas saturadas, as kilocalorías non poden superar o 10%, cun máximo de 2,2 gramos para unha porción limitada a 200 kilocalorías. Para azucres engadidos ou libres, o mesmo porcentaxe, o 10% como máximo das kilocalorías con esta procedencia, o que supón un máximo de 5 gramos de azucres engadidos para unha porción de 200 kilocalorías. Finalmente, o sal, o máximo debe ser 0,5 graos (0,2 gramos de sodio) para 200 kilocalorías.

LIMITA Os PRATOS PRECOCIÑADOS A UNHA RACIÓN Ao MES

Bustinduy resaltou tamén que este real decreto vai limitar os pratos precociñados a unha ración ao mes polo que comidas como pizzas, empanadillas ou frituras que sexan precociñadas poderanse servir unha vez ao mes como máximo. Doutra banda, as frituras que se elaboren no día (que non procedan de produtos precociñados) poderán servir unha vez á semana como máximo, indicar que para elaborar estas frituras úsese preferentemente aceite de oliva ou aceite de girasol alto oleico.

A norma aprobada leva o título de 'Real decreto polo que se establecen normas de desenvolvemento da lei 17/2011, de 5 de xullo, de seguridade alimentaria, para o fomento dun alimentación saudable e sostible en centros educativos' e desenvolve a Lei de Seguridade Alimentaria e Nutrición do 2011, concretamente o artigo 40 no que se fai mención expresa a medidas especiais dirixidas ao ámbito escolar. Así mesmo, o Real Decreto permite avanzar no cumprimento do Plan Estratéxico Nacional para a Redución da Obesidade Infantil 2022-2030.

Preguntado polo índice de pobreza infantil en España que recolle a UE, o ministro de Dereitos Sociais, Pablo Bustinduy, lamentou que aínda que a última Enquisa de Condicións de Vida mostra unha redución da desigualdade e a pobreza en España, tamén "reflicte un enquistamiento duns índices de pobreza infantil, que son estruturais e que son inaceptables para a cuarta economía da zona euro".

Bustinduy asegurou que actuar sobre a garantía do dereito á alimentación dos nenos "de maneira universal" ten un impacto directo nas condicións materiais de vida deses nenos, pero matizou que "hai que ir máis aló" e incidir na mellora das políticas de conciliación en España.

"O tempo dispoñible ten un impacto directo sobre as condicións de vida dos nenos. Saben que tamén defendemos a adopción dunha prestación universal por crianza, que é unha medida que demostrou unha capacidade de impacto en 17 países da Unión Europea, extraordinariamente notable para a redución desas cifras de pobreza infantil", apuntou o ministro de Dereitos Sociais.