O evanxeo segundo San Fermín (Muguruza)

Carezo da bagaxe necesaria para afirmar si o comunismo é unha relixión. O que teño clarísimo é que se o comunismo é unha seita global, o de onte foi unha misa espléndida.
 

 O comunismo é unha relixión. Ten un dogma arcaico, o ditado por Marx, que foi adaptado por ulteriores apóstolos. Algúns deles, como Mao ou Lenin, conforman o núcleo ortodoxo da doutrina e outros deron lugar a herexías como a troskista, a anarquista ou, Deus nos libre, a socialdemocracia. 

Do mesmo xeito que as relixións, o comunismo subxuga ao individuo. O verdadeiro crente debe comportarse de acordo ás normas ditadas polo partido -que fai as funcións de Igrexa- para alcanzar o ideal último, meta que en realidade é unha utopía. 

A promesa dunha sociedade sen clases onde cada cal achega segundo as súas capacidades e recibe segundo as súas necesidades é unha trampa. En realidade serve só para que o partido poida seguir embaucando a novas xeracións, prolongando así a súa hexemonía. 

O comunismo parécese tanto a unha relixión que mesmo ten mártires, como o Che, ou santos, como Mandela.

Esta crítica do socialismo real como unha forma moderna de pensamento relixioso é unha das máis fértiles para cultivar metáforas e de feito leva producindo abundantes colleitas desde hai case un século. 

Xa en 1937 Nikolai Berdyaev (The Origin of Russian Communism)  describía ao poder soviético como unha "relixión secular", que substitúe a Deus polo Estado e o proletariado, vinculándoo á tradición mesiánica rusa. Jules Monnerot en Sociologie du communisme (1949) describe ao comunismo como unha relixión secular con mitos, rituais e unha elite sacerdotal xerarquizada no Partido.  

Con todo, foi Eric Voegelin (The Political Religions, 1938) quen, na miña opinión, fixo máis pupa ao cualificar ao comunismo como un deses sistemas políticos que esixen lealdade absoluta e que con todo son capaces de atraer ás masas porque ofrecen unha visión transcendente da historia. 

Esa visión transcendente, esa capacidade de darlle sentido á vida, é o que explica en parte o éxito do concerto no Multiusos do Sar. Porque, aínda que non o pareza, a pesada digresión anterior vén a conto da actuación de Fermín Muguruza de onte. 

Non teño nin idea de si Berdyaev, Monnerot, Voegelin, Kołakowski e outros teñen razón. Non son historiador das relixións, carezo da bagaxe necesaria para afirmar si o comunismo é unha relixión. O que teño clarísimo é que se o comunismo é unha seita global, o de onte foi unha misa espléndida. Un akelarre bolxevique magnífico, aínda que fose a case 40 euros por cabeza.

Un elevado prezo que axuda a entender porqué a cor de pelo que máis se vía no Multiusos do Sar non era o verde punky, senón o gris cincuentón daqueles afortunados que aínda conservan pelo, claro.

Á parroquia de Kortatu, Negu Gorriak e outros capítulos da saga máis ideológicamente ortodoxa do Rock Radical Vasco pásalle o mesmo que á Igrexa católica, sofre un serio problema de renovación xeneracional. 

Os poucos rapaces que asomaban entre as 5.000 almas congregadas por Fermín aparentaban ser embarcados á forza polos seus proxenitores nunha especie de excursión familiar. Estes ollos viron como un preadolescente era subido aos ombreiros do seu pai, mentres a nai maniobraba para que na foto a súa crianza non tapase o logo de “Fermin Muguruza 1984 - 2024”. Puro adoctrinamiento ideolóxico, o nunca visto nun concerto de Taylor Swift.

O de Irún celebra 40 anos de traxectoria. O público de Galicia e doutras partes do noroeste da Península respondeu, incluída algunha deputada, enchendo tres cuartos do recinto a pesar da súa coñecida infame acústica. En 2018, cando Muguruza recalou en Santiago para  presentar o seu último traballo, logrou congregar a uns centos de persoas na acolledora Sala Capitol. Cousas, supoño, da promoción e do olfacto do público para detectar un concerto que se prometía histórico. 

Non defraudou. Durante as case tres horas de descarga caeron case todas esas cancións que se fixeron xeneracionais sen necesidade de promoción nos grandes medios de comunicación. Proba, sen dúbida, do seu poder como obras de arte popular.

Soaron case todos os éxitos porque faltou un, posiblemente a creación máis nihilista de Muguruza. Escoitar a un tipo de 61 anos -que se mantén nunha forma envexable- cantar  “Todo este sábado me lo voy a pasar, Privando en mi casa hasta reventar,  Ya estoy harto, no quiero salir más Siempre lo mismo, ¡mierda de ciudad!” pode resultar indixesto mesmo demasiado para os máis fieis.

Non faltaron tampouco os cameos de sacerdotes locais (Xurxo Souto e Sés) nin tampouco a reivindicación parroquial. Altri non! berrou varias veces o público aguilloado polo predicador visitante. Houbo tamén reivindicación feminista, lingüística, sandinista, kurda, palestina e mesmo congoleña. 

Se algo do Evanxeo segundo San Fermín resistiu o paso do tempo é a necesidade de saír da aldea sen esquecer de onde vimos

Bendito internacionalismo. Se algo do Evanxeo segundo San Fermín resistiu o paso do tempo é a mestizaxe, a necesidade de saír da aldea, mirar lonxe, evolucionar pero nunca esquecer de onde vimos. 

Ao final, se as alternativas morais que nos quedan neste mundo son dúas: negar que os problemas dos demais son tamén os nosos problemas (ata que nos atrapen) ou loitar por un mundo máis xusto, quizais a mellor opción sexa, á fin e ao cabo, crer nalgo. 

Polo visto onte en Sar, para os que aposten pola segunda opción, San Fermín segue sendo un profeta crible, capaz de espertar ás masas a base de suor e exemplo. Algo que,  por certo, nestes tempos de postureo  non é pouco precisamente.