VTC vs Taxis, unha carreira polo control das cidades: "Temos máis usuarios que votos o Goberno"

Este outono sucedéronse en Galicia as protestas de taxistas en distintos puntos da comunidade para denunciar a indefensión que, aseguran desde o sector, sofren ante a chegada de cada vez máis empresas de vehículos de transporte con condutor (VTC) que operan nas cidades cando, en principio, a normativa galega establece que só poden realizar traxectos entre concellos, nunca en percorridos urbanos. Este caso de "instrusismo" espertou moitas voces en ocasións contrapostas: desde os que piden eliminar a empresas como Cabify ou Uber até os que demandan que se abra a man para que poidan operar tamén nos municipios galegos, como fan xa con normalidade en cidades como Madrid ou Barcelona. Neste contexto, as administracións públicas parecen pasar a pelota sen ter moi clara a opción pola que se decantan, mentres o Tribunal Superior de Xustiza de Galicia (#TSXG) vén de emitir un auto no que aclara que os VTC na Coruña só poden facer viaxes interurbanos, sentando un precedente que pode debuxar a liña a seguir para os críticos.
 

"A VTC OBRIGA Ao TAXI A ESFORZAR"

Entre os defensores das VTC está Eduardo Martín, presidente en Galicia de MOVEA, unha organización que se define como “un proxecto asociativo que nace da decisión firme de defender os dereitos dos titulares de autorizacións VTC”. A súa aspiración é lograr que en Galicia haxa un envorco definitivo ao panorama actual, pois as protestas que se deron estes meses en cidades como A Coruña, Vigo ou Santiago contrastan de maneira frontal coa alta demanda existente nestas cidades. 

“A administración parece que está máis ao servizo dos taxistas”, lamenta Martín, que ve no sector do taxi a un colectivo que “ameaza, coaccione, secuestra á cidade”. Mentres isto sucede, as empresas de VTC quedan fóra do diálogo coas administracións galegas. “É tan disparatado coma se á hora de facer unha regulación aeroportuaria Renfe dixese que non quere avións na Coruña, que quere o monopolio do transporte exclusivo con trens. E, se non, que bloqueará a cidade. Non parece lóxico”, razoa. 

Con todo, non todo foron portadas para as VTC. Martín celebra que desde o Concello dá Coruña mostráronse “receptivos” á hora de coñecer a perspectiva das empresas. “Unha administración ten que estar ao servizo dos cidadáns. As cidades de hoxe non son as mesmas que fai 80 anos e hoxe existen directivas europeas que impoñen zonas de baixas emisións de especial protección para que todos respiremos aire de mellor calidade”, incide Martín, considerando que a aposta de Europa é a de reducir o número de vehículos particulares que resultan “contaminantes, caros de manter, que requiren seguros, impostos...”. 

“O que teñen que facer as administracións é interesar por cales son as necesidades que teñen os cidadáns. E o problema é que o taxi non ten ningún tipo de competencia. En canto aparece a VTC, aparécelle competencia, e iso obriga ao taxi a esforzar”, explican desde MOVEA, onde cren que “a competencia é boa para todos” e pon de exemplo a irrupción das compañías telefónicas hai uns anos cando nun mercado practicamente exclusivo de Telefónica. 

Martín explica que o deu o paso de operar cun taxi a facelo en VTC polo salto de calidade e tecnolóxico que supoñen. “Nun taxi parece que teño que pedir permiso case por baixar o portelo. En ocasións non teñen as condicións de hixiene que un pode desexar. O prezo é pecho no momento de contratar o VTC, non te expós a voltas innecesarias para que corra o taxímetro, e con distintos métodos de pago. Son coches de  última xeración, moitos deles eléctricos…”

“Buscamos ofrecerlle ao cidadán unha alternativa de transporte a vehículos privados e que eles elixan libremente. Nas cidades nas que están presentes as VTC os taxis han mellorada moito, pero, cando os usuarios poden elixir, elíxennos a nós”, puntualiza Martín, dando portada á teoría de que as VTC poidan estar hoxe demonizadas por un sector da poboación: “Temos máis usuarios en España que votantes o Goberno. É unha clara demostración de que día a día, operando só nas grandes cidades, cada vez escóllennos máis persoas como un transporte satisfactorio para as súas necesidades”. 

UNHA DEMANDA "TREMENDAMENTE ISATISFECHA"

Nesa liña, desde MOVEA volven subliñar a “demanda tremendamente insatisfeita” que existe en cidades como a herculina, que podería aproveitar ademais, din, de contar con esta flota de vehículos en constante movemento, o que xera alternativas para “ampliar os espazos verdes” e para o tránsito de peóns. O mesmo sucede en Ourense, onde o propio alcalde, Gonzalo Pérez Jácome, acusou a taxistas de actuar como VTC para servizos privados, o que para MOVEA significa reforzar a súa tese de que existe unha demanda que non se está satisfacendo. 

“Tratan de porlle portas ao campo, e iso non é boa idea. A Coruña, Ourense, Vigo…son cidades importantes e non poden ser alleas ás novas tecnoloxías. Algúns taxistas tratan de satisfacer esa demanda, pero fai falta altura de miras”, sostén.

“Ademais, incrementa a seguridade viaria. Ofrecemos unha alternativa para que moitas persoas conten cun método para saír, poidan beber e teñan garantías de regresar á súa vivenda sen ter que coller o coche”, sentenza, agregando que isto supón “un impulso para todos os sectores da economía” co reforzo de plataformas de restauración e lecer nocturno que avogan polo desembarco da VTC na comunidade galega para evitar imaxes como “colas de xente nas paradas esperando a alguén que os leve a casa”.

Martín, ademais de defender que “o cliente é o centro da experiencia” cando os usuarios acoden ás VTC, fala da situación de vos traballadores das VTC, que resultaron unha forma para “moitos traballadores de poder reciclar cando, pola súa idade, quedáronse obsoletos e sen alternativas para reincorporar ao mercado laboral”. “Os traballadores de VTC tributan no mesmo epígrafe que os taxistas. Os traballadores contan coas súas licenzas, están dados de alta na Seguridade Social en xornada laboral completa, non son falsos autónomos, e están todos monitorizados polas novas tecnoloxías, coñecendo o grao de satisfacción dos viaxeiros”, incorpora sobre unha vía de dúas direccións, xa que o chofer tamén fai unha valoración do pasaxeiro.

Martín reprende que aínda hoxe exista a segregación entre o sector da VTC e o taxi, tendo en conta que distintas sentenzas os equipasen. A pesar de todo, a normativa existente ha provocado que, a principios de outono, notificáronse máis de 250 actas de sanción por servizos prestados no ámbito urbano por vehículos VTC. “As VTC fixeron servizos en ámbito urbano durante os últimos 80 anos”, expresan desde MOVEA, co “gran turismo de toda a vida” prestado esa clase de servizos que agora se actualizaron e transformado. 

A continuación, a asociación defende que desde a aprobación do ‘Decreto Ábalos’ que deixaba a pelota no tellado das autonomías “Galicia xa regulou o sector” e, asegura Martín, “non prohibe os servizos urbanos”, senón que contempla que sexan os municipios os que tomen a decisión última. “A regulación pode ser mellor? Estaremos encantados de facela mellor, sempre que interveña o sector das VTC”, subliña a plataforma, aberta a levar as VTC máis aló das urbes galegas, chegando “alá onde o cidadán nos necesite; onde exista a demanda estaremos dispostos a levar alternativas de transporte que se adapte ás súas necesidades”.

FOLGA DE TAXIS?

As apreciacións de MOVEA son radicalmente opostas ás que fan a este diario desde a Federación de Autónomos do Taxi de Galicia (FEGATAXI), con representación en todas as cidades galegas salvo Vigo, onde se mostran preocupados polas protestas celebradas nos últimos meses polos profesionais do sector. “Entendemos o malestar de moitos compañeiros e compartimos moitas das súas preocupacións”, aceptan desde a organización, que con todo toman distancia ante a posibilidade de que este descontento poida cristalizar nunha folga, como a que está a ter lugar en Barcelona nestes momentos, alternativa que “debe ser froito do consenso de todo o sector”.

Desde FEGATAXI son conscientes do dano que supón a irrupción das VTC, pero din ser incapaces de cuantificar o impacto económico que lles supón, a pesar de ver “a diario” os “servizos urbanos que realizan” cando “a lei autonómica non lles autoriza”. Até a data a normativa non cambiou e séguese movendo entre os grises que defenden uns e a claridade que esixen outros. 

Os taxistas demandan “un estudo detallado de mobilidade” ante o temor de que a chegada de compañías como Uber ou Cabify poida pór “en risco a viabilidade económica dun servizo público de interese xeral”. Para FEGATAXI pode existir un equilibrio entre as dúas actividades, pois así foi ao longo dos anos “coas VTC tradicionais”: “Cumprindo a norma e diferenciando o tipo de servizo”.

Tampouco os taxistas son alleos á transformación das cidades e da nova mobilidade, condicionada por “a humanización dos barrios”, “máis espazo para os peóns” e “menos sitio para os vehículos, onde se inclúe o transporte público”. “Debe haber un plan de mobilidade conxunto no que o transporte público colectivo sexa un complemento á actividade do taxi, pois ante os puntos de concentración de persoas (eventos ou ante a chegada dun tren con 300 viaxeiros) o transporte público individual non pode dar resposta a devandita demanda”, matizan desde FEGATAXI. 

Onde son especialmente críticos é na “manga ancha” que din existir sobre as VTC que incumpren a normativa, amparadas moitas delas en “a falta de adaptación das ordenanzas municipais”. “O taxi está sometido a unha regulación estrita tanto no ámbito municipal como autonómico, mentres as VTC ten unha regulación autonómica sen control por parte dos Concellos”, reprenden, que ven como “un servizo arraigado e identificado, que fai cidade” como o do taxi hoxe cada vez ten máis problemas para competir.

Nesa liña, desde FEGATAXI recalcan que “o trato persoal e a calidade do servizo” son o selo do colectivo, polo que saen ao paso polas declaracións de Jácome, as cales non entran a valorar, pero que entenden como o feito de que moitos taxistas “teñen os seus propios clientes”, sen que iso signifique que traballen para o sector das VTC. 

O sector do taxi do futuro será “moderno”, atendendo ás transformacións que ha experimentando xa que “sempre se adaptou ao momento”. “Aínda que seguimos tendo as centrais para solicitar taxi polas liñas convencionais, integramos dúas APP, PIDETAXI e TAXICLICK, para solicitar os nosos servizos de forma inmediata e adaptarnos ás novas tecnoloxías”, reivindican, ademais de contar con vehículos híbridos, eléctricos e de baixas emisións, contribuíndo así “a un modelo de mobilidade máis sostible”.

Á expectativa de ver como evoluciona o conflito e a resposta que dan as cidades, os taxistas integrados en FEGATAXI non descartan pór en marcha acciones “en defensa dun servizo público de interese xeral”, pero “sempre co consenso de todo o colectivo”. Por agora, a carreira entre taxis e VTC non ten un gañador claro, a pesar das dúbidas que suscita a competición sobre si están a correr baixo as mesmas regras.