As traballadoras de supermercados non deben limpar os baños, dita unha sentenza contra Froiz

O sindicato CIG levaba tempo reclamando á compañía que puxese fin a unha práctica que considera abusiva, ao entender que o persoal afectado non ten entre as súas funcións a limpeza das instalacións, nin recibe compensación algunha por iso. Segundo a organización sindical, trátase de tarefas alleas ao contido funcional dos postos de traballo definidos polo convenio colectivo e que, ademais, non están amparadas por ningunha instrución nin protocolo de seguridade.

De feito, en xullo de 2024 a Inspección de Traballo levantou unha acta de sanción contra Froiz tras unha denuncia presentada pola CIG. O organismo público considerou que a empresa incorrera nunha infracción grave da Lei de Prevención de Riscos Laborais, propondo unha multa de 7.500 euros. O informe sinalaba que o persoal afectado carecía de formación en tarefas de limpeza, nin existía avaliación de riscos específica nin medidas preventivas axeitadas, o que representaba un importante risco para a saúde laboral.

O TSXG agora referenda estas conclusións ao establecer que o persoal non está obrigado a realizar labores de limpeza, porque tales funcións non teñen encaixe na clasificación profesional regulada polo convenio do sector. A sentenza subliña ademais que a empresa non levara a cabo unha axeitada avaliación de riscos, nin adoptado as correspondentes medidas preventivas para evitar contagios ou contaminación cruzada nos casos do persoal de carnicería ou pescadería, que poderían pasar de limpar baños a manipular alimentos sen garantías sanitarias.

Unha práctica discriminatoria por razón de xénero

Nun dos aspectos máis relevantes da súa resolución, o tribunal galego aplica unha perspectiva de xénero. O fallo lembra que o persoal de Distribucións Froiz está composta na súa maioría por mulleres, e que o persoal afectado por esta medida empresarial tamén é maioritariamente feminino. Segundo a fundamentación xurídica, a decisión empresarial, “que en principio podería parecer neutral, supón en realidade unha discriminación indirecta por razón de sexo, en virtude do artigo 6.1 b) da Lei 15/2022, xa que afecta sen unha xustificación suficiente ás mulleres”.

O tribunal engade que a medida non respecta a dignidade do traballo de limpeza, xa que impón esas funcións sen cobertura legal na mobilidade funcional e sen cumprir as esixencias mínimas en materia de prevención de riscos. Esa combinación, afirma a sentenza, vulnera a igualdade de trato e perpetúa unha visión tradicional de división de tarefas por xénero dentro da empresa.

Así mesmo, a resolución recalca que as decisións empresariais sobre a organización do traballo deben respectar os principios de proporcionalidade e equidad, e que non cabe impor funcións distintas sen negociación, formación nin compensación económica, especialmente cando afectan a colectivos concretos de traballadoras. Neste sentido, o Tribunal lembrou que os cambios nas condicións laborais requiren unha xustificación obxectiva e razoable, e que neste caso Froiz non acreditou ningunha necesidade organizativa que xustificase a medida.

A #CIG instou a Distribucións Froiz a acatar de forma inmediata a sentenza do TSXG e a pór fin ao que considera unha mobilidade funcional inadecuada e abusiva. O sindicato alerta de que esta práctica non só incumpre a normativa laboral e de prevención, senón que reproduce estereotipos de xénero ao asignar tarefas de limpeza ás mulleres, consolidando unha división sexista do traballo.

O sindicato denuncia que o obxectivo último da empresa con esta medida era incrementar a súa marxe de beneficios evitando contratar persoal propio ou subcontratado para a limpeza dos baños e das zonas comúns nos supermercados. En palabras da organización sindical, trátase dunha estratexia de redución de custos que repercute negativamente nas condicións laborais do persoal e que pon en risco a seguridade e a saúde dos traballadores e as traballadoras.

A CIG lembra que xa alertara en numerosas ocasións de que esta práctica se implantaba de forma desigual en distintos establecementos e que os mandos intermedios recibían indicacións de esixir estas tarefas ás súas empregadas, aínda sabendo que non correspondían á súa categoría profesional. Por iso, considera a decisión do TSXG un precedente fundamental para garantir o respecto aos dereitos laborais no sector da distribución.

A organización sindical tamén avanzou que trasladará a sentenza á Inspección de Traballo, co fin de que se vixíe o seu cumprimento e evítense posibles represalias ou incumprimentos por parte da cadea. No caso de que a empresa persista na práctica, a CIG advirte que esixirá a execución forzosa do fallo por vía xudicial.