Gripe aviaria en vacas: hai riscos para Galicia?

As autoridades sanitarias de California (#EE.UU) daban a coñecer dous casos de gripe aviaria en humanos. En total, Estados Unidos suma 15 persoas afectadas que estiveran en contacto con vacas leiteiras contaxiadas co virus H5N1 ou con aves de curral. As autoridades norteamericanas han cualificado o risco de “moderado” para o ser humano. O preocupante do asunto é que todas as especies gandeiras poidan converter en vectores de transmisión deste virus. Si afectou a poboacións doutras especies como ao visón americano criado en granxas peleteras. En aves, sábese que algúns vectores proceden da fauna salvaxe (como o ánade real) e que estes poden transmitir o virus ás poboacións de aves domésticas. O primeiro caso de morte en humanos por gripe aviaria produciuse en China a finais dos anos 90. Co paso do tempo foron xa 900 casos en todo o mundo con case 500 resultados de morte. Con todo, e dada a cabana vacúa galega: é posible que se poidan dar casos semellantes ao de California?

DE MOMENTO, TRANQUILIDADE

Óscar Pose, membro de Unións Agrarias (#UUAA) apunta a un estado de tranquilidade dentro do sector gandeiro galego. En relación aos casos mencionados indica que “son casos puntuais” e que agora mesmo a cabana vacúa galega está fóra de perigo. Ademais, Pouse insiste en que os casos de Estados Unidos son puntuais aínda que di que si é posible unha transmisión de virus de gripe aviaria entre aves e rumiantes. 

Con todo, algo debe estar a suceder cando, por exemplo, nunha granxa de visóns de Carral dábanse casos de gripe aviaria entre estes animais destinados á industria peletera. “Sábese que os primeiros casos virulentos déronse en China e o problema está na mutación dunha cepa do virus que a converteu en virulenta” di Ignacio Munilla, biólogo. 
 

Os últimos casos de contaxio déronse en espazos con gando estabulado, sobre todo, gando destinado a producir leite que está as 24 horas do día dentro dun ambiente pecho, ou mesmo ocorre coas aves domésticas, a maioría de casos están a darse en granxas avícolas. É dicir, ambientes moi pechos e con alta densidade de gando son un factor de risco para facilitar a transmisión desta gripe.

ORIXES E INVESTIGACIÓN

Non hai certeza sobre a aparición exacta do virus da gripe aviaria, tamén chamada influenza aviaria, aínda que se lle coñece desde finais do século XIX por casos detectados en Italia. Aínda así, os primeiros casos con afectación a humanos producíronse en Asia e desde alí, aos poucos foron propagar ao resto do mundo. 
 

A irrupción do virus e a súa mutación podería relacionar coa colonización de novos hábitats que funcionan como reservorios biolóxicos de todo tipo de especies, incluídas virus e os seus antídotos naturais. Con todo, a irrupción do ser humano contribúe á simplificación do hábitat, redúceo, co que se abre a posibilidade de que un virus se poida reforzar, o mesmo que os seus vectores (transmisores) ao mesmo tempo que se elimina a presenza de elementos que os poderían contrarrestar. Un ecosistema reducido non é tan efectivo como un completo, a capacidade de resiliencia fronte a diferentes enfermidades diminúe notablemente.

Ante este panorama, científicos alemáns e norteamericanos realizaron unha serie de experimentos en laboratorios de alta seguridade en Kansas. O obxectivo é dar coa orixe da propagación entre o gando vacún. Para iso, se inoculó o virus de forma experimental a tenreiros e vacas co resultado de que este se concentraba nas ubres e leite das vacas, segundo informaba Juergen Richt, científico da Universidade Estatal de Kansas.

As autoridades sanitarias europeas non informaron aínda sobre posibles brotes de gripe aviaria en granxas de vacas leiteiras dentro da Unión Europea. De feito, a EFSA (Autoridade Europea de Seguridade Alimentaria) non transmitiu ningún documento ou noticia até a data sobre este extremo. 
 

Por último, publicacións científicas sinalaron que a transmisión de H5N1 aos humanos mediante vía aérea implicaría unha maior virulencia do virus. Tería que romper todas as barreiras do sistema inmunitario humano e de momento parece que non é así. Sobre o consumo de leite, as autoridades sanitarias da UE sinalan que o proceso de pasteurización elimina a posibilidade de contraer a enfermidade en humanos por consumo deste produto.

De momento, en Europa e en concreto en Galicia, aínda non houbo ningunha alerta e as autoridades chaman á calma.