Pensións: entre o medo á privatización e a non chegar a fin de mes

As pensións en España mobilizaron ao colectivo de pensionistas como non se fixo noutros lugares da Unión Europea. Nos últimos anos creáronse asociacións desvinculadas de forzas sindicais cando na contorna europea adoita ser habitual. “O caso español é único porque ao ver que desde os sindicatos apenas se facía nada, optouse por crear asociacións” di Manuel Gundín de MODEPEN. Por outra banda, o medo ás posibles “quitas” á “hucha das pensións” tamén foron motivo de protesta por parte deste colectivo. O temor segue existindo sobre todo cada vez que se realizan negociacións sobre o chamado “Pacto de Toledo”. “Confío que sindicatos, partidos e empresarios teñan bo xuízo mantendo o Pacto de Toledo tal como está, aínda que poden aplicar retoques ao mesmo” di Lázaro González do PMP. En tal caso, os obxectivos que moven aos diferentes colectivos son a revalorización das pensións e que o sistema siga sendo público e solidario.

#ES SOSTIBLE O ACTUAL SISTEMA?

O sistema público de pensións español é “solidario entre mozos e maiores porque a maior número de cotizantes mellores pensións” sinala Lázaro González. “O sistema actual é sostible si lexíslase con garantías para poder pagar as próximas décadas”. Entre os elementos que garantirían as pensións está a maior soldo máis cotización, que non se teñan en conta os 24 meses menos cotizados e axustar as pensións á inflación. Son algúns dos puntos que para PNP poden garantir actualmente o sistema. 

“É importante que non existan condicionantes para as persoas que cotizaron 40 anos e sobre todo, que se faga unha auditoría sobre os fondos existentes” remarca Manuel Gundín. A auditoría sobre o diñeiro destinado ás pensións é unha emenda á reforma do sistema público de pensións realizada en 2021. Así, poderíase calcular canto diñeiro procedente da Seguridade Social usouse de maneira impropia “desde 1967”.
 

“O actual modelo público de pensións pode permitir a futuro manter o sistema de pensións vixente que é un sistema ideal” resalta Gundín. Segundo o membro de MODEPEN durante anos as recadacións da Seguridade Social han servido para pagar pensións non contributivas e para outras continxencias. Por outra banda, a “xeración do baby boom” está a xubilarse e nunha década iranse incorporando máis persoas. “A xeración do baby boom incorporarase de forma paulatina durante 10 ou 12 anos, o aforro vaise esgotando aínda así o sistema de financiamiento é sólido” describe González. 

En tal caso, a incorporación paulatina dos babyboomers chegará a un tope que despois descenderá. Isto explícase ante a diminución das taxas de natalidade nas xeracións posteriores ao baby boom. Con todo, o sistema pode verse afectado durante este período ante o cal “son necesarios os pactos e acordos políticos así como cos sindicatos”.

POBREZA ENTRE PENSIONISTAS

A inflación devaluou boa parte das pensións, sobre todo aquelas máis modestas, 600, 800 ou 900€. “Teñamos en conta que o prezo dos alimentos subiu un 30% e isto non poden soportalo as pensións mínimas, por tanto o índice de pobreza aumentou porque hai xente sen diñeiro suficiente” di Gundín. “A inflación hase desbocado no tres ou catro últimos anos co que moitas pensións non son suficientes e moitos perceptores están na pobreza” confirma González.
 

Neste sentido, a principal petición é que as pensións vaian subindo segundo o IPC real, non cun IPC teórico calculado no principio do ano e que ao final había que compensar cunha paga que cubría a diferenza entre o IPC teórico e o IPC real. 

Desde MODEPEN sinalan que de nove millóns de pensionistas que pode haber en España, tres millóns de persoas cobran por baixo do SMI (1.134€) e dous millóns de xubilados cobran 800€ ou menos, é dicir, hai cinco millóns de pobres entre os pensionistas. No caso galego o total de pensionistas é de 690.000 segundo datos recolleitos en marzo de 2024. Trescentas mil persoas cobran unha pensión inferior ao SMI e duascentas mil pensións igual ou menor a 800€. 
 

Estes datos colocan a Galicia en segundo lugar despois de Estremadura como a comunidade coas pensións máis baixas de España. Un cálculo aproximado pode deixar unha diferenza de entre 400 a 600€ entre unha pensión en Galicia e a pensión media española. 
 

Por todo isto reivindican a equiparación da pensión co SMI e subidas do IPC correspondentes. Se non se realizan quitas e mellórase a situación laboral con mellores salarios e máis contribuíntes, o sistema non tería por que resentir. É por iso que os pactos de estado e os acordos que inclúan a todos os axentes sociais interesados son necesarios de face a garantir o futuro das pensións.