O asturiano e galego-asturiano serán oficiais en dous mandatos e suporía o 0,4% do orzamento autonómico

A declaración da oficialidade do asturiano e do galego-asturiano non sería un proceso de aplicación inmediato, senón que se realizaría cun "ritmo socialmente asumible" ao longo de dúas lexislaturas. Un total de oito anos para pór en prácticas unhas medidas que suporían o 0,4% do total do actual orzamento autonómico.

Así se recolle no informe 'A lingua asturiana nunha perspectiva de oficialidade', que o presidente da Academia da Llingua Asturiana, Xosé Antón González Riaño, entregou aos grupos parlamentarios este xoves na reunión en Presidencia e que os partidos de esquerdas asumiron como base para desenvolver a 'oficialidade á asturiana' ou 'oficialidade amable' defendida polo presidente Adrián Barbón.

Trátase, segundo o informe ao que tivo acceso Europa Press, dunha "oficialidade razoable, operativa e eficiente que estableza unha verdadeira liberdade lingüística e, paralelamente, ofreza unha oportunidade para a conservación do asturiano como lingua de cultura no Principado". Un "modelo realista, economicamente viable e adaptado a unha comunidade con particularidades ben definidas e que, desde logo, non supón ningunha fractura traumática con respecto ás medidas de protección seguidas até hoxe".

Para iso, unha vez que a Xunta Xeral e o Congreso dos Deputados aproben a reforma do Estatuto de Autonomía onde se recolle a oficialidade do asturiano e do galego-asturiano, este modelo concretaríase a través dunha lei de normalización elaborada no Parlamento rexional nun prazo máximo de non máis de dous anos.

O documento recolle que ese futuro modelo de 'oficialidade á asturiana' tería que ser por fases debido a "cuestións operativas e sociolóxicas" e de face a formar ao profesorado necesario para xeneralizar o ensino ou reciclar aos profesionais de RTPA que poidan pór en marcha contidos en asturiano. Os obxectivos sería, segundo indícase, que castelán e asturiano reciban progresivamente un trato igualitario ao 50% en TPA, mentres que a RPA sería maioritariamente en asturiano.

PRIMEIRAS MEDIDAS DESPOIS DA DECLARACIÓN DE OFICIALIDADE
O desenvolvemento da oficialidade exporíase como obxectivo a alcanzar na lexislatura seguinte á aprobación do Estatuto cunha posta en marcha "práctica, flexible e tranquila" para que conte con aceptación social e póidanse ir avaliando os resultados.

Con todo, unha das primeiras medidas a tomar despois da súa aprobación sería a creación dunha Secretaria Xeral de Política Llingüística dependente da Presidencia do Principado para que as medidas de normalización do asturiano teñan "un carácter transversal" para toda a administración.

Desta entidade dependería tamén unha oficina específica para o Navia-Eo, para todo o que teña que ver coa dignificación do galego-asturiano. Á vez, o Instituto Adolfo Posada poría en marcha cursos para os funcionarios que libremente queiran recibir formación en asturiano.

Viría despois a posta en práctica das primeiras medidas de oficialización na lexislatura correspondente, cun uso xeneralizado da toponimia asturiana tanto pola administración autonómica como pola central e con medidas de promoción de ámbito local desenvolvidas polos Concellos en colaboración co Principado.

Con todo, as principais medidas afectarían o Executivo autonómico e implicarían a edición bilingüe do BOPA ou que as webs do Principado estean en asturiano, castelán e inglés --con "estruturas básicas" tamén en galego-asturiano--. A rotulación externa e interna das Consellerías e da Xunta Xeral ou toda a publicade institucional tamén sería bilingüe, aínda que priorizando sempre a visibilidade do asturiano e, no seu ámbito, do galego-asturiano.

Doutra banda, a normativa establecería dunha maneira clara a validez de todas as interaccións que os cidadáns realicen coa administración, tanto autonómica como central, algo que xa se recolle na actual Lei de Uso pero que veu xerando problemas pola falta de oficialidade.

Ás medidas que xa se desenvolven actualmente de apoio á literatura, a música ou o teatro, sumaríase o apoio económico e loxístico para favorecer a aparición de empresas relacionadas co TIC e crear, ao amparo do uso da lingua asturiana, unha industria discográfica e audiovisual "tomando o coñecemento de experiencias con éxito noutras comunidades como Galicia".

O documento lembra que o custo económico da oficialidade, "lonxe da esaxeración sen límites de situalo en máis de 100 millóns de euros anuais de investimento", é "perfectamente asumible" xa que a súa posta en práctica a rendemento total suporía o 0.4 % do actual orzamento do Asturias.

É dicir, ao redor de 25 millóns de euros --18 deles derivados da generalización do ensino nos niveis non universitarios e outros 7 dirixidos á dignificación social do idioma--. Uns fondos dos que tamén terían que facer cargo o Estado, como pasa actualmente co resto de linguas oficiais, e que segundo recolle o documento reverterían na sociedade asturiana coa creación de novas empresas turísticas e relacionadas coa industria cultural que permitirían a difusión da marca 'Asturies' a semellanza do ocorrido en Galicia.