A falta de coidados pon en risco as obras do Museo Carlos Maside, pechado ao público

Imaxe do interior do museo.

Aínda que alberga un dos fondos máis importantes da pintura galega contemporánea, con obras de autores como Castelao, Laxeiro, Urbano Lugrís ou Luís Seoane, o Museo Carlos Maside permanece pechado e sen os coidados óptimos á espera de que a Xunta aprobe a súa declaración como ben de interese cultural, figura que obrigaría a conservar en bo estado un patrimonio que na actualidade corre o risco de degradarse polas humidades.

Situado no complexo industrial de Cerámicas do Castro, en Sada (A Coruña), este inmoble foi concibido polos debuxantes, escritores e intelectuais galeguistas Luís Seoane e Isaac Díaz Pardo en 1970 como espazo para "reivindicar o papel dos autores das vangardas galegas que, debido á Guerra Civil, ou ben foron ao exilio ou desapareceron tirados en cunetas", lembra en declaracións a Europa Press un dos fillos do fundador de Sargadelos, Xosé Díaz.

En concreto, viu a luz sete anos despois de que en 1963 Cerámicas do Castro e o Laboratorio de Formas --entidades que posúen cada unha o 50% da propiedade-- asinasen un convenio para a súa creación xunto a Edicións do Castro e outras institucións pensadas para traballar na recuperación da memoria histórica de Galicia. "O Castro facilitou a súa instalación e coida do seu sostemento, e o Laboratorio de Formas a dirección artística e a programación de actividades", sinala a Europa Press o conselleiro delegado de Sargadelos, Segismundo García.

Na súa colección permanente exhíbense obras de figuras como Francisco Llorens, Castelao, Francisco Asorey, Xosé Frau, Maside, Bonome, Laxeiro, Arturo Souto, Fernández Mazas, Cabreiro, Huici, Citino e Maruja Mallo, Lugrís, Seoane, Colombo, Eugenio Granell e o escultor Antonio López, entre outros. "Excepto unha pequenísima parte que está en depósito, a maior parte da obra inventariada é propiedade do Museo", lembra García.

FALTA DE COIDADOS

Todas elas permanecen depositadas neste inmoble, pechado ao público e sen os coidados máis adecuados para a súa conservación. Así, nunha das últimas ocasións que o inmoble estivo aberto ao público, na Semana Santa de 2016, púidose ver como algúns cadros presentaban humidades, como o caso dun mural de Lugrís ou de varios debuxos de Castelao.

Pero a singularidade do Maside non reside só no seu contido. Así, o edificio, proxectado por Andrés Fernández-Albalat, componse de varios volumes de forma hexagonal e diferentes alturas que, unidos, forman un orixinal conxunto. Ademais, cada unha consta dunha cubrición piramidal e os lados de cada figura están pintados cun gran colorido.

A pesar de ter a condición de ser "o único museo de arte contemporánea de Galicia" propiamente dito e de contar cun patrimonio "dun importantísimo valor", o fillo de Díaz Pardo recoñece que "está bastante abandonado". "As circunstancias que rodearon ao museo son ben coñecidas, Cerámicas do Castro é a empresa que por convenio ten a responsabilidade do mantemento do Museo e non o está asumindo", asegura.

E é que tal e como lembrou o actual conselleiro delegado de Sargadelos, Segismundo García, as empresas que o sostiñan "atravesaron unha situación moi complicada" que, "afortunadamente" agora, está "superada". "Obviamente, a prioridade neses anos foi soster as empresas, pagar a nóminas e aos provedores", sostén.

"Sargadelos ten como un dos seus acenos de identidade protexer e fomentar as nosas raíces e, en xeral, a cultura. Sen dúbida, no que a nós competa, procuraremos coidar e fomentar o Museo Carlos Maside, insistindo na súa pronta apertura ao público e á cidadanía", destaca García.

Con todo, neste punto, entende que o Goberno galego debería tamén "ter interese en coidalo e potencialo". Fronte a iso, recoñece que "a realidade é que, a pesar das numerosas xestións realizadas respecto diso, as administracións públicas teñen o seu ritmo e a resposta demórase".

Tamén ve necesario este apoio Xosé Díaz, que recoñece que esta infraestrutura está á espera dun impulso da Xunta par "poder ser aberto". "Este tipo de patrimonio cultural habería que conservalo ou, polo menos, mantelo", considera o fillo de Isaac Díaz Pardo, que lamenta que a "a memoria non se coide".

PETICIÓN DE DECLARACIÓN BIC

Ante esta situación, o Concello de Sada aprobou en decembro de 2015 solicitar á Xunta a declaración como ben de interese cultural (BIC) das complexo Cerámicas do Castro, unha figura de protección que incluiría, ademais da propia fábrica, ao Museo Carlos Maside, ao Laboratorio de Formas de Galicia e o taller do intelectual Isaac Díaz Pardo, incluíndo as coleccións e bibliotecas neles contidos.

Case dous anos despois de que fose aprobada esta moción, o alcalde de Sada, Benito Portela, explicou a Europa Press que en agosto deste mesmo ano mantivo varias reunións cos fillos de Díaz Pardo --Camilo e Xosé Díaz--, co conselleiro delegado de Sargaledos, Segismundo García, e co edil de Culturas da Coruña Xosé Manuel Sande --en calidade de presidente da Fundación Luís Seoane-- para analizar o estado do museo.

Destes encontros, segundo indicou, saíu un acordo conxunto para subscribir un documento no que solicitaron á Xunta que subscriba un convenio a través do que se implique na rehabilitación e posta en marcha do Museo Galego de Arte Contemporánea Carlos Maside, situado no Castro de Samoedo.

Para o rexedor do municipio trátase dun "edificio único cunha obra irrepetible que obriga a poñela en valor e a fomentar que o pobo poida gozar dela". Precisamente, por este motivo, explicou que recentemente volveu poñerse en contacto coa Administración autonómica para saber do estado da declaración como BIC do complexo, pregunta á que aínda non recibiu resposta.

A XUNTA ESTUDA A PETICIÓN

Pola súa banda, preguntada respecto diso, a Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria asegura que a Xunta "está informada da situación actual do Museo Maside e do patrimonio artístico que este alberga". Con todo, non facilitou datos sobre como se atopan os traballos para a declaración como ben de interese cultural desta infraestrutura nin se pronuncia acerca das decisións que tomará respecto diso.