A seca ameaza tamén a biodiversidade nas contornas dos ríos galegos

A Egeria densa, coloniza ríos. Foto: wikimedia comons

A seca que desde hai meses afronta a comunidade galega, que continúa a pesar das choivas dos últimos días, favorece a propagación de especies invasoras coma o cangrexo americano e a maleza acuática brasileira (a planta Egeria densa). Mentres, insectos e invertebrados acuáticos, así como animais cuxas zonas de reprodución se sitúan augas arriba, padecen esta diminución dos caudais dos ríos e dos encoros galegos.

Así o advirte, en declaracións a Europa Press, o profesor de zooloxía e antropoloxía física da Universidade de Santiago de Compostela Fernando Cobo, director da estación de hidrobioloxía do 'Encoro do Con', en Vilagarcía de Arousa.

Cobo explica, ademais, que a escaseza de chuvias e a consecuente diminución do nivel das augas afecta á calidade das mesmas, o que, á súa vez, fai que aumenten os custos de potabilización para que a auga que chega ás casas a través das billas cumpra cos estándares de calidade.

A PEGADA HÍDRICA

De todos os xeitos, subliña que a auga nos fogares galegos é "moi boa", e non recomenda comprar auga natural embotellada, debido a que "nin se gaña en calidade, nin se aforra en auga".

Ben ao contrario, apunta á elevada pegada hídrica de embotellar un litro de auga, ao ser precisos moitos máis litros no proceso de fabricación. E cifra en "300 veces máis" o custo da auga embotellada. "Cousa distinta son as augas mineiro medicinais, que teñen outras calidades e propiedades", sinala.

Outro caso dáse coa redución da auga en pozos de particulares, que implicará necesariamente un empeoramento da calidade, xa que, ao haber menos cantidade prodúcese tamén menos dilución, e o feito de que as substancias estean máis concentradas "vai cambiar os procesos físicos e químicos da auga".

"REAXUSTE" DE ESPECIES

Entre outras cuestións, a seca provoca un aumento das temperaturas, menor capacidade de autodepuración, menos osíxeno disolto e ata cambios no 'pH' da auga, segundo expón este experto.

"Afecta a todos os organismos que viven nos ríos e nos encoros, que responden cada un de acordo coas súas características ecolóxicas: algúns desaparecen ou ven moi reducido o número de individuos, o que fai que a competencia con outras especies desapareza, e esas poboacións, máis resistentes, poden proliferar", destaca.

Este "reaxuste" de especies incumbe a peixas como os salmóns e as troitas, porque se lles dificulta o acceso ás súas zonas de reprodución. "Hai obstáculos, pequenas presas, que cando había auga non pasaba nada, pero que con pouca se converten en barreiras infranqueables", resalta este profesor.

Ao lado oposto, especies exóticas multiplícanse: é o caso do cangrexo americano, pero tamén o da Egeria densa, unha planta acuática que invade a maior parte do leito do río, e cuxa estampa é xa "moi rechamante" no río Umia e na parte inferior do Miño.

ENCOROS CON PROBLEMAS

O director da estación de hidrobioloxía do 'Encoro do Con', que precisa que este centro está dedicado á investigación e non á "vixilancia", detectou un incremento "expoñencial" nos últimos 20 anos dos encoros con problemas por proliferación de cianobacterias.

Estas algas, de tamaño microscópico, en ocasións son tóxicas e outras veces unicamente xeran sabores na auga. "De ter dous ou tres episodios pasamos a 26-27 encoros con estes problemas", alerta, apuntando a supostos concretos na conca do Miño-Sil e tamén na de Galicia-Costa.

Estes fenómenos orixínanse fundamentalmente a finais de verán, e a falta de precipitacións abundantes e cunha certa constancia permite que "se manteñan máis". "Cada vez son máis frecuentes", chama a atención Fernando Cobo.