O empoderamento das redeiras e mariscadoras acabou coa súa invisibilidade

Un estudo realizado polo Departamento de Ciencias Políticas da Universidade do País Vasco (UPV/EHU) concluíu que a creación de asociacións laborais e a participación activa das traballadoras da pesca na regularización dos seus oficios supuxo "un punto de inflexión" para acabar coa súa "invisibilidade" tanto en Galicia coma en Euskadi.

Ese empoderamento feminino de mulleres que desempeñan, entre outras, tarefas de redeiras e mariscadoras, supuxo e introduciu cambios que van "máis aló do meramente laboral" e permitiulles lograr a certificación de profesionalidade dos seus oficios, segundo informou a propia UPV/EHU.

De igual modo, esa progresiva toma de decisións levou a estas mulleres, que tiñan tradicionalmente un papel secundario, "a falar en público en congresos, establecer relacións con outras traballadoras e a lograr un importante empoderamento a nivel individual, posto que adquiriron habilidades sociais, gañaron confianza en si mesmas e perderon medos", sostén a autora do estudo, Patricia Martínez, que levou a cabo o seu traballo de campo en pobos costeiros de Euskadi e Galicia.

A investigadora conclúe que ese recente empoderamento contribuíu a "acabar coa invisibilidade destas mulleres, situación que procede da división do traballo en función do xénero e que marxina os roles e valores asociados ao feminino, neste caso, a permanencia en terra, fronte ao produtivo e valorado, que é o mar", afirma Martínez.

O estudo sinala que a partir da súa participación nos mecanismos de regularización dos seus oficios, a súa influencia creceu do mesmo xeito que a súa participación activa. Tamén, os procesos levados a cabo lles concederon a estas mulleres capacidade de negociación. "Antes daban por feito que tiñan que facer o que dixesen os armadores; agora poñen as súas condicións, por exemplo respecto de traballar durante o fin de semana", sostén Martínez.

SEN SUBSTITUCIÓN

O traballo de campo permitiu establecer que, mesmo cos cambios producidos, as traballadoras da pesca "non teñen substitución xeracional". Na súa opinión, porque son "traballos moi precarios nos que, aínda que as súas condicións laborais mellorasen, trátase de traballos moi duros fisicamente, e non teñen todos os seus dereitos recoñecidos en canto a enfermidades laborais, por exemplo", asegura Martínez.

A investigación conclúe así mesmo que aínda que en Galicia e País Vasco "as mulleres son moi fortes na costa, prevalecen roles e comportamentos que reforzan a desigualdade".

O estudo alerta de que, a pesar desta adquisición de poder e os cambios que supuxo "a priorización dunha perspectiva moi centrada no laboral puido limitar un empoderamento de carácter colectivo, que cuestione a discriminación destas mulleres como un fenómeno integral e complexo, que tamén afecta o campo do político, o social e o cultural" afirma.

O informe constatou que o sector da pesca "non atravesa polo seu mellor momento" porque, a xuízo da investigadora, "a Comunidade Europea está a levar a cabo unha política de pesca que favorece as multinacionais e afoga a pesca artesanal, e esta situación afecta tamén as mulleres".