Os expertos reprochan a falta de coordinación das redes de transporte galegas

A conexión cos distintos modelos de transporte, a cohesión territorial, a vertebración mediante un sistema de proximidade e a utilización para o traslado de mercadorías son algunhas das materias pendentes do sistema ferroviario galego.

Así quedou patente, este venres, na primeira dos relatorios da segunda xornada da reunión anual que o Foro Económico de Galicia celebra na Toxa, no Grove (Pontevedra).

Os profesores Fernando González Laxe e Jaime Barreiro Gil foron os encargados de centrar o tema, que recibiu o contrapunto da man de Manuel Martínez Rapela, da Confederación de Empresarios de Galicia (CEG).

Nun contexto no que Europa marca as redes de transporte, os participantes do Foro, que engloba a persoas do mundo académico e empresarial, observaron os mapas que constatan que Galicia queda marxinada dos corredores multimodais da Unión Europea.

PARA PERSOAS, NON PARA BENS

Ademais, outras cifras reflicten que España (e igualmente a comunidade galega) presenta unha das cotas máis baixas no uso de ferrocarril para transporte de mercadorías. "Existe un ferrocarril para persoas, non para bens".

En canto ás conexións, as ferroportuarias son escasas en volume, con moi poucos portos e levan unha complexa tramitación, cando, pola contra, o ferrocarril é "o osíxeno do porto".

O feito de que Galicia e sitúe a máis de 300 quilómetros do corredor máis próximo foi sinalado como un problema grave, que se propón liquidar coa conexión co Porto en todas as súas modalidades.

FALTA UNHA FOLLA DE RUTA

Pero, máis aló disto, a falta de coordinación e estratexia na planificación de infraestruturas foi unha idea coincidente en todos os expertos.

Os aeroportos, portos, trens e estradas foron abordados historicamente con criterios autónomos, o que implica dificultades enormes para lograr as sinerxias derivadas da interacción.

Así, por exemplo, ningún aeroporto galego conecta vía ferrocarril, e agora serían precisos novos investimentos relevantes para salvar esta carencia.

Neste escenario, aínda se en 2019 --nova data comprometida polo Ministerio de Fomento-- está terminada a alta velocidade entre Galicia e a Meseta, o sistema ferroviario galego terá aínda un gran atraso e falta de eficiencia, advirte o Foro Económico.

Outra iniciativa para facer fronte a esta situación é a revisión das competencias, posto que todas as administracións públicas manteñen algunha e esta circunstancia pon trabas á elaboración dunha folla de ruta congruente.

FALTAN 525 MILLÓNS

Con todo, o AVE centrou moitas das opinións dos interveintes, e a análise dun deles cifrou en 525 millóns de euros os que faltan de aquí a 2020 para que se execute de forma completa a conexión da comunidade galega coa Meseta.

Así, están orzados 1.393 millóns ata ese ano, pero a estimación dos empresarios eleva a contía necesaria a 1.918. Os 525 restantes correspóndense co tramo entre Taboadela e Ourense (a coñecida como variante de Ourense) e irían tamén para o cambio de vía.

Esta ausencia leva a algúns especialistas para augurar que en 2019 "non haberá AVE, senón Alvia". Neste sentido, especulouse coa posibilidade de que as actuacións que emprende Adif entre Taboadela e Ourense respondan á intención de utilizar os trens da serie 130 en lugar dos 730.

Os primeiros non contan co xerador de corrente, por iso é polo que se electrifique a vía. A hipótese --ou elucubración-- exposta é que os convois da serie 730 (como o que descarrilou en Angrois en xullo de 2013) vaian utilizar en Estremadura.

A maiores, os expertos apuntaron ao que ven como dous mitos: o primeiro, que o AVE galego sexa moi caro, en comparación con outras obras realizadas no estado español; e o segundo, o da intermodalidad.