"Que Endesa non engane; os escollos son salvables", di Ana Pena, concelleira de Industria das Pontes

O anuncio de Endesa de o peche da central térmica das Pontes sen opcións para manter a actividade co biocombustible pillou á localidade coa perna cambiada, a pesar de que era algo que viña mascando hai tempo. Xa en frío e a medida que van dixerindo a noticia, no goberno local a primeira reacción é manterse na primeira liña de lume e presentar batalla contra o peche. 

A as críticas do alcalde das Pontes, o socialista Valentín González Formoso, súmase agora Ana María Pena Purriños, concelleira de Industria, que nesta entrevista para Galiciapress reprocha a Endesa a súa actitude tras, di, saltarse os procedementos pactados. Pena pide á Xunta que teña moi presente a situación do municipio e da comarca para os proxectos tractores que se lanzarán cos fondos europeos que cheguen ao fío do coronavirus.

Ana Pena, concelleira de Industria | Foto: Lorena Tenreiro Concello dás Pontes de García Rodíguez

O martes Endesa puxo o punto e final á crónica dunha morte anunciada desde fai máis de ano e medio: o peche da central térmica das Pontes. Na acta de defunción, que a compañía fixo chegar a todo o mundo - salvo ao comité técnico que compón a Mesa de Análise de Resultados na que están presentes o Concello das Pontes, a Xunta e o Ministerio de Transición Ecolóxica -  Endesa esgrime que a decisión do peche está motivada pola inviabilidade de operar con biocombustibles, polo que non é posible manter a actividade por criterios “ambientais, técnicos e económicos”.

O anuncio non é unha sorpresa no seu fondo pero si nas súas formas, que espertaron o malestar de moitos. Primeiro porque é un informe que chega moi tarde e segundo porque o fai contravindo o protocolo establecido. Para Ana Pena, concelleira de Industria das Pontes de García Rodríguez, este só foi outro capítulo do dobre xogo practicado por Endesa ao longo de todo este penoso proceso, no que a presión social foi a que obrigou á enerxética a facer as probas de biocombustibles cando se inclinou desde primeira hora polo peche.

“Non foi ningunha sorpresa. Só deixa claro as súas malas formas ao presentar os resultados de forma unilateral ao saltarse o procedemento establecido”, critica Pena, que hai un mes xa advertiu noutra entrevista para leste mesmo medio que en ningún momento percibiu “unha vontade real por parte de Endesa” para sacar desencallar a situación.

“O informe ao non presentarse ante o comité técnico non foi acordado. Na tarde do martes presentou o seu informe e lanzouno aos medios teniendo en cuenta unicamente as súas conclusións”, comentan desde o goberno local. Unhas conclusións nas que destaca especialmente o impacto ambiental que supón o uso de biocombustibles, como a cantidade de cinzas que produciría ou os valores na emisión de mercurio. Escollos “salvables” segundo o criterio dos técnicos das administracións, cuxos informes indican que existe unha “viabilidade para a central”.

"QUE ENDESA NON MANIPULE, QUE NON ENGANE"

Para iso, é certo, habería que liquidar estes problemas, algo que en cifras Endesa eleva a un investimento superior aos 600 millóns de euros. Unha cifra astronómica e, para o goberno municipal, afastada da realidade nunha primeira ollada. “Temos esa percepción, pero son os técnicos os encargados de valorar e resolver isto”, puntualiza Pena, antes de subliñar que en todo caso é fundamental que Endesa “non manipule, non engane, porque era evidente a súa actitude que demostraba a súa falta de interese e que non había boa vontade”.

Estas sospeitas poderían despexarse o vindeiro martes cando se celebre a reunión do comité técnico, onde “se analizará punto por punto cada un dos argumentos de Endesa e veremos se a opinión dos técnicos das administracións segue sendo a mesma ou se cambian os seus criterios”. “Temos as nosas serias dúbidas de que Endesa non volvese a elaborar un informe como fixo na primeira ocasión co primeiro informe que presentou onde a información estaba, de xeito evidente, manipulada e terxiversada para inflar uns custos que realmente non tiñan por que ser asumidos”, insiste Pena.

Doutra banda, esta reunión do comité técnico celebrarase, case con toda seguridade, entre repróchelos cruzados das distintas administracións implicadas. A primeira en disparar foi a Xunta de Galicia, que nada máis coñecer a noticia culpou ao Estado do peche pola “caótica transición enerxética” que está a levar a cabo. Para a conselleira de Industria, con todo, “non é momento de buscar culpables, senón solucións”.

“Somos conscientes de que a descarbonización é unha realidade e un feito dirixido para o conxunto de Europa. Entendendo isto, e teniendo en cuenta que o futuro pasa polas renovables e non polo carbón, o que pedimos é buscar unha solución alternativa para a central térmica e que pase por ser respectuosa co medioambiente, que cumpra os criterios económicos e por unha viabilidade técnica que faga asumible o proxecto”, argumenta Pena.

NOVAS OPCIÓNS INDUSTRIAIS

As opcións que se expoñen agora para manter á boia o municipio pasan buscar novas oportunidades industriais, como as enerxías renovables ou a planta de viscosa que programa a Xunta e para a que a propia Pena postulou ao municipio como o enclave ideal para acoller ese proxecto. Con todo, de momento, segundo Pena, non hai avances concretos en ningunha dirección despois de que o Goberno de Galicia presentase as súas propostas para as axudas europeas.

“A día de hoxe non temos confirmación oficial de que a localización para eses proxectos sexa As Pontes, pero temos o convencemento de ser unha localización idónea para moitas industrias polos recursos naturais que temos ao noso alcance”, manifesta o goberno pontés. Con todo, o que si esixen é un esforzo da Xunta para que teña en conta nesa decisión a situación crítica da comarca, onde peches como o de Endesa, o de Siemens Gamesa ou o de Alu Ibérica deixou moi deprimida a súa economía “tradicionalmente industrial e que necesita das institucións para superar esta fochanca”.

“Pedimos ao Ministerio e á Xunta colaboración e poñer toda a carne no asador para buscar alternativas industriais para As Pontes se efectivamente conclúese que non existe unha viabilidade ou se a conclusión das próximas reunións é que aínda que si sexa viable Endesa segue decidida a non asumilo, pois que as administracións traballen para buscar algunha alternativa ou posibles investidores interesados en sacar adiante este proxecto”, reclama Pena.

Nesa orde, esta chamada a novos proxectos industriais non compite co paso dado por Endesa de activar o plan Futur-e para a procura de proxectos empresariais que consigan desenvolver economicamente a zona e xerar emprego co fin de amortecer o impacto do peche. O fin é que a través dun concurso internacional de ideas participen empresas, institucións e outros axentes públicos e privados que presenten alternativas para crear empregos sostibles nas instalacións da antiga térmica.

Pena recalca que isto é un plan “complementario”. “Que o proxecto de biocombustibles salga ou non adiante non é óbice para apostar por outras industrias e reforzar a economía do lugar con proxectos complementarios”, afirman desde consistorio local, á vez que coinciden en que o plan Futur-e é positivo para a zona e que responde “a unha débeda que Endesa ten con toda a sociedade pontesa”.

"IMOS A DAR BATALLA ATA O ÚLTIMO DÍA"

Os máis de 2.000 empregos postos en xogo polo futuro da planta seguen con atención o devir deste proceso, tendo en conta que as industrias auxiliares e os transportistas veranse arrastrados por esta decisión. Desde o comité de empresa comentaban recentemente para Galiciapress que as consecuencias que o peche tería para o municipio obrigaría a moitos veciños para emigrar en busca de traballo. Este éxodo e a ameaza da morte lenta da localidade se esta queda sen o seu principal motor económico é agora o titán ao que se miden desde o Concello encabezado por Valentín González Formoso, tamén presidente da Deputación da Coruña.

A concelleira de Industria non esconde a súa preocupación por este asunto. A perda poboación e a perda de emprego van da man nesta crise, así como a “repercusión económica que o peche pode ter sobre as arcas municipais e o emprego que se sostén desde o Concello”. “Cal é a alternativa para estes empregos? Iso é o que expomos e pedimos a Endesa. Se se decide de forma unánime desde o comité técnico que non é viable o uso de biocombustibles, Endesa debe achegar alternativas reais, non plans eólicos que ao final non teñen ningún tipo de repercusión laboral nin económica sobre As Pontes”, considera Pena.

De momento é pronto para saber cales serán os seguintes pasos a dar e desde o Concello aínda están a sentar as bases dos próximos movementos á espera de que se celebrei o encontro do comité técnico o vindeiro martes e da Mesa de Transición coa participación de todas as administracións, que terá lugar o vindeiro xoves. “Aínda que pola présa de momento non hai expostas mobilizacións si que temos moi claro que non nos imos a quedar calados, que non imos pasar porque Endesa manipule a información ou pretenda enganar ao pobo. Imos pelexar ata o último momento para que ofrezan unha alternativa industrial e dar a batalla ata o último día”, gabia con decisión Pena.