“Ansiedade” e “preocupación” entre os universitarios pola incerteza que rodea á celebración dos exames

A falta de apenas un mes para a celebración dos exames, os alumnos do sistema universitario ven obrigados seguir pegados aos seus apuntamentos mentres miran de esguello as decisións que se toman desde o Ministerio de Educación, que mantén o suspenso sobre como se pechará o curso, unha decisión que podería chegar o 15 de abril.

Galiciapress charla con universitarios, estudantes de máster e de FP sobre como están a vivir esta crise e trasladan o seu enfado e impotencia por non saber se serán ou non avaliados nin a forma que barallan as súas universidades e os docentes para poder examinalos. Moitos se xogan os seus títulos ou as opcións de poder optar a unha bolsa, mentres algúns profesores nin sequera celebran clases telemáticas ou non ofrecen material para manter o ritmo do curso. Outros, en cambio, esixen aos seus pupilos unha carga de traballo superior á que viñan requirindo durante o curso.  

A ansiedade é un dos problemas que están a experimentar os universitarios

Exames presenciais, telemáticos, outras formas de avaliación… incógnitas que non se despexarán ata o próximo 15 de abril, momento no que o Ministerio de Educación, con Isabel Celaa á cabeza, e as comunidades autónomas abordarán o método polo que se poñerá punto e final a este curso. O alumnado considera que a decisión, en todo caso, chega tarde, e son conscientes de que o reloxo corre na súa contra. Mentres, as universidades tratan de gañar tempo e analizan con cautela as recomendacións marcadas desde Sanidade, xa que a solución desexada é celebrar os exames de forma presencial, aínda que iso significaría reestruturar os calendarios académicos.

De feito, segundo puido saber este medio, algunhas universidades galegas xa trasladaron aos seus estudantes que a decisión definitiva non se tomará ata finais de abril, momento en que se informará ao alumnado dos métodos de avaliación e, en caso de ser mediante exames, se estes serán presenciais ou telemáticos. Isto, necesariamente, levaría os exames a xuño, xa que algúns afirman ter os primeiros controis o 6 de maio, e deixaría unha estreita marxe aos colexiais para preparar os exames. “Entendo que estamos ante unha situación extraordinaria e que ninguén estaba preparado para isto, pero paréceme vergoñoso que a un mes dos exames o único que nos poidan dicir é que as clases presenciais danse por finalizadas e que a finais de abril comunicarásenos como se nos vai a avaliar”, lamenta unha alumna do grao de Lingua e Literatura Española.

CAMBIAR EXAMES POR TRABALLOS: UNHA SOLUCIÓN INCOMPLETA

Un gran número de alumnos consultados admite que esta incerteza ao redor do seu futuro está a xerarlles unha “ansiedade horrible”, o que lles dificulta á súa vez para concentrarse e manter unha certa regularidade académica. “Esta incerteza reflectirase nos resultados”, lamenta unha alumna de Enxeñería Química. Nesa liña, reclaman que os alumnos “pagan por que lles ensinen, non por ser autodidactas”, polo que expoñen que a aprendizaxe en todo caso está adulterado. “Eu agora mesmo son estudante de ciclo superior, pero na miña época universitaria, se chegásemos a abril sen saber datas de exames, tiraríame por unha ponte”, afirma unha estudante de FP.

Con todo, todos son conscientes da excepcionalidade do momento e de que a actualidade cambia con rapidez, o que obriga a organismos e docentes a actuar con improvisación. Con todo, non entenden como despois dun mes aínda non se debuxou un escenario para unha situación así. “Estas en Semana Santa sen saber se debes coller os apuntamentos ou non”.

Na miña época universitaria, se chegásemos a abril sen saber datas de exames, tiraríame por unha ponte

Por estas cuestións, moitas son xa as voces que piden a anulación dos exames e cambialos por outros métodos de avaliación, por exemplo traballos, un método máis “viable” e “obxectivo” nestes momentos, aínda que nalgúns casos ese método tampouco posibilita a forma de medir as capacidades ou coñecementos do alumno. Nesa liña, hai materias que polo seu carácter práctico son imposibles de avaliar cun traballo ou online. Unha estudante da Escola de Arte e Superior de Deseño exemplifica isto co seu caso: “É imposible facer os traballos finais nos que hai que deseñar o teu prototipo, porque coa actividade económica parada, de onde saco os materiais? Pero non nolos quitan e séguennolos esixindo”.

“Deberían avaliarse cada materia de forma individual e segundo as súas necesidades; non poden someterse a un criterio xeral”, explica unha estudante da UDC. Ademais, piden que se cambien os criterios das guías docentes, xa que moitas materias seguen outorgando unha porcentaxe da nota á asistencia a clase.

Outra alumna da Facultade de Formación de Profesorado de Lugo sinala que a ela o estado de alarma pillouna no seu pobo e que todo o material para poder estudar está no seu piso de estudante, ao que non pode regresar polo confinamento. “Os meus apuntamentos están en Lugo. Vinme a casa co xusto porque se supoñía que ían ser só dúas semanas cos centros pechados”, narra esta alumna afectada pola corentena, unha situación que seguro viven moitos estudantes que se atopan lonxe dos seus centros de ensino.

“É MÁIS FACIL COPIAR NUN EXAME ONLINE”

Doutra banda, algúns universitarios cren que a día de hoxe son admisibles as probas online nalgunhas materias, aínda que admiten que este método non podería chegar a todos os alumnos, xa que non todos dispoñen dos medios necesarios para someterse a unha avaliación de carácter telemático. “O exame online non dá as mesmas posibilidades a todos, porque teño compañeiras sen wifi nas súas casas, xa que só téñeno no piso de estudantes… ademais, é máis fácil copiar”, advirte unha alumna de Educación Infantil.

Neste aspecto, os alumnos de último ano son dos máis afectados, xa que aínda non saben como van defender o seu Traballo de Fin de Grao, unha situación que tamén viven moitos alumnos de máster, aos que tamén lles han cancelados as prácticas, como aos dos ciclos. “Deberían definir o método de avaliación, sobre todo para aqueles que defendemos un TFG”, recalca unha estudante de Filoloxía Galega.

Ademais, cabe contemplar que moitos alumnos viviron situacións complicadas ou mesmo traumáticas nesta crise sanitaria. O carácter excepcional desta situación ten unha repercusión tamén emocional que os universitarios piden a Educación que teña en conta. “Haberá quen sufra ansiedade, quen teña familiares ao seu cargo, quen sufrise perdas... a nivel emocional a situación é dura e non se pode esixir un rendemento académico”.

TRABALLO EXCESIVO Ou INEXISTENTE

As conversacións cos alumnos o que reflicten son unhas diferenzas abismais entre a carga de traballo que propoñen os distintos profesores e outras materias das que nin sequera teñen noticias do docente desde que comezou o estado de alarma. Desta forma, denuncian “apoios practicamente nulos” por parte do profesorado, que en moitas ocasións néganse a impartir clase online, e material educativo “escaso” ou directamente “inexistente”. “Durante todo o ano recalcan o feito de que as clases son presenciais e necesarias para a correcta aprendizaxe da materia e agora, de súpeto, podemos ser autodidactas en todas e cada unha das materias”, critica un alumno.

Os estudantes narran como algúns profesores limítanse a subir as diapositivas que xa mostraban na aula sen ningunha explicación a maiores, mentres que outros tentan adaptar os contidos e resolver dúbidas do dado en clase. Con todo, moitos abundan nos extremos existentes entre os docentes: mentres que algúns alumnos quéixanse da excesiva e en ocasións inasumible carga de traballo que o estado de alarma trouxo consigo –“en clases presenciais non fixésemos nin a metade; non hai redución de temario, senón de explicacións” –, outros tiveron que chegar a rogar aos seus mestres que lles impartan clases online para poder ter algo de material para preparar uns exames que aínda están no aire –“despois de insistir durante a primeira semana os nosos profesores aceptaron dar clases telemáticas” –.

Durante todo o ano recalcan o feito de que as clases son presenciais e necesarias para a correcta aprendizaxe da materia e agora, de súpeto, podemos ser autodidactas en todas e cada unha das materias 

“Unha profesora nin nos mandou nada novo. Simplemente díxonos estudásemos para dous exames que non nos deu tempo a facer e que mirásemos o que nos quedaba por dar. En cambio, outra nos manda un correo diario co materia que temos que estudar e unhas 20 preguntas test para afianzar o que estudamos. Ao día seguinte dános as respostas do test e un tema novo”.  

No que si insiste o groso do alumnado é que as clases telemáticas son algo “caóticas” e que en ocasións resultan “unha perda de tempo”, que no seu conxunto non aprenderon “ nada” e que con esta estrutura é  moi complicado ou directamente imposible preparar as materias. Ademais, fan fincapé no desgaste mental e anímico que esta situación está a traer consigo, sobre todo á hora de enfrontarse a profesores “que esixen resultados sen ofrecen nada a cambio”.

DIFERENZAS ENTRE UNIVERSIDADES

Doutra banda, tamén resultan significativas as diferenzas entre universidades. Algunhas delas están a facilitar información de interese aos alumnos e dándolles acceso a documentos dixitais existentes na biblioteca da universitaria. Ademais, segundo unha ou outra universidade, pódese apreciar o nivel de información que facilitan ao alumnado ou as ferramentas das que dispoñen para favorecer a aprendizaxe online. En cambio, outros alumnos critican que a súa universidade practicamente mándalles “spam” e que a información que lles facilita é “redundante” e “innecesaria”. Nese sentido, denuncian decatarse dalgunhas medidas pola prensa antes que polas universidades.

Os alumnos das universidades galegas denuncian problemas co teletraballo

Ademais, esta crise puxo de manifesto unha vez máis os problemas que os campus virtuais arrastran desde hai anos e a incapacidade dalgúns docentes para adaptarse ás novas tecnoloxías: profesores con problemas para cargar as diapositivas, problemas dos alumnos para concertar titorías, problemas para contactar cos organismos reitorais ou decanales…

Con todo, parece que na maioría dos casos a calidade e a cantidade das clases online e do material de estudo do que dispoñen os alumnos dependen da predisposición dos propios profesores á hora de adaptar a súa materia nestes momentos de crises. “Os meus profesores estanllo currando bastante e adaptáronse moi rápido. Algúns nos dan clases por videoconferencia, outros soben apuntamentos con anotacións e en horario de clase explican as dúbidas que teñamos ou as cousas que queiran matizar mellor”, comenta unha alumna de Arquitectura da UDC

Outros alumnos, en cambio, lamentan que a fenda dixital lles imposibilite seguir con regularidade as clases online, xa que non dispoñen dos recursos para poder asistir a unha hora concreta a algunha clase. Por iso, moitos piden que as clases telemáticas queden gravadas para poder acceder a elas en calquera momento. A continuación, hai estudantes que sinalan que algúns profesores obríganos a vivir pendentes do correo. “Non é a primeira vez que ás 13h chéganos unha notificación de que hai clase ás 16h”, critica un alumno de Bioloxía da USC, que como tantos, mira polo rabillo do ollo a escasa información que chega desde as universidades, aínda que sen apartar a mirada dos apuntamentos.