​“Estes informes son reais ou burlas?”, di un experto sobre os proxectos mineiros de Touro e San Finx

O Dr. Steven Emerman, consultor internacional en hidrología e especialista na avaliación da afectación ambiental das explotacións mineiras, ofreceu a súa valoración dos proxectos mineiros galegos como consultor independente. A ‘Plataforma Veciñal MINA Touro – O Pino NON’ e a ‘Rede ContraMINAcción’ trouxeron ao experto en geofísica con 31 anos de experiencia e máis de 60 publicacións científicas ás súas costas, ademais de traballar como consultor independente tanto para empresas mineiras como para organismos públicos.

Emerman (centro) con representntes das plataformas

O Dr. Emerman elaborou informes técnicos sobre o impacto ambiental tanto da mina de Touro como da mina San Finx en Lousame, ademais de estar presente na mina de Río Tinto en Huelva, onde participa o grupo Atalaya Mining, empresa detrás do macroproyecto mineiro de Touro.  Para o experto, os proxectos mineiros en Galicia entrañan unha gran “perigo” e equipara o seu impacto e risco ao ocorrido en Brasil o pasado xaneiro, no estado de Minas Gerais, xa que a presa utilizada por Atalaya Mining en Analucía é similar á existente por aquel entón no complexo brasileiro de Brumadinho. A pesar do risco, a construción desa infraestrutura é legal en España, mentres que “outros países con leis máis estritas en comparación con España” non permiten este método de construción.

“TOURO É UNHA TOLEMIA”

“Despois do desastre en Brasil existe unha nova lexislación sobre a seguridade das presas, co concepto da ‘zona de alto salvamento’, que significa que é unha zona onde as persoas afectadas non poden ser rescatadas”, explica o experto en geofísica, advertindo que o radio da zona “é de 10 quilómetros”, o que significa que ningunha poboación nese radio pode verse afectada en caso dun desastre ambiental como aquel. Con todo, a poboación no proxecto de Touro “atópase a unha distancia de 200 metros”. “É unha tolemia, un absurdo”, lamenta Emerman.

Do mesmo xeito, e tamén en relación ao proxecto de Touro, o experto considera que os informes presentados e os estudos realizados non poden xustificar a reapertura da mina. “Mesmo aínda que non haxa unha poboación en risco, hai que considerar dous aspectos cos que se traballan nas construcións de presas: inundación máximo posible e sismo máximo posible”, expón, dous elementos cos que non se traballou nos informes de Touro. “En Touro non existen. As consideracións nos criterios de seguridade son os primeiros pasos para un deseño, e sen eles as construcións non son posibles”, denuncia Emerman.

Tamén pon en dúbida as probas realizadas ao redor da acidez das augas e o chan do complexo mineiro, así como dos materiais que se utilizarán na construción da presa. “É posible que nos mesmos muros colóquense elementos que xeren acidez, e ese aspecto do proxecto necesita moita máis consideración”, di, recalcando en que os estudos realizados a ata as datas e as mostras tomadas “non son suficientes”. “Durante a vida do proxecto ou no futuro vai ocorrer unha rotura da presa”, advirte o experto.

Emerman considerou unha "locur" o proxecto de Touro

Con todo, o consultor insiste en que as súas valoracións sostéñense sempre sobre informes e probas científicas, non en apreciacións contra a minería. “Son un consultor en minería, auga subterránea e auga en superficie, e eu non estou en contra da minería nin a explotación de minerais, pero si estou en contra dos desastres ambientais”, subliña.

Emerman tamén lamenta que o punto e final do programado para o proxecto sexa o abandono do complexo cun simple revestimento para “previr a entrada de auga acida na auga subterránea” e cuxa vida útil dos materiais é de 100 anos. “100 anos é unha vida longa, pero non nun contexto de protección das futuras xeracións”, critica. “Non é posible abandonar o proxecto, unha vez finalizado, sen inspeccións, sen monitoralo e sen mantemento”, recalca Emerman, que á súa vez reclama unha “reconsideración das leis de seguridade de presas en España”.

NO CASO DE SAN FINX

Sobre a mina de San Finx, na que Emerman está a elaborar un dos informes, o experto realizou unha avaliación a partir doutros informes presentados sobre a mina, “especialmente informes de Felipe Macías”, o polémico catedrático da USC que elaborou informes onde sinala, entre outras cousas, que “as augas da mina non están contaminadas”.

Nos informes revisados por Emerman xustifícase que os niveis de contaminación da área por cadmio son naturais, “a pesar de que están 35 veces por encima do nivel permitido”. “Destes informes do profesor Macías, segundo a miña avaliación, non hai ningunha base nin ningunha evidencia que xustifique eses niveis por causas naturais”, expresou o consultor, poñendo en dúbida os métodos utilizados por Macías. “Estes informes son reais ou simplemente burlas?”, preguntouse o geofísico sobre os informes que avalan San Finx e Touro.

RÍO TINTO

Consultaod por Galiciapress ao redor da situación da mina de Río Tinto, tamén propiedade de Atalaya Mining, o experto cre que as consideracións realizadas ata a data para avalar a viabilidade do proxecto “son insuficientes”. Fai fincapé no perigo existente no complexo a pesar dos sistemas de canles perimetrais que existen ao redor da balsa “para illala de restos da conca para previr de inundacións”.

Con todo, segundo a súa experiencia, ese sistema non se axusta ás medidas dunha ‘inundación máxima posible’ tal e como el recomenda. Nese aspecto, considera que en Rio Tinto danse os compoñentes para sufrir un “fallo por licuefacción” pola situación dos relaves mineiros debaixo da presa, o que provocaría un desastre similar ao de Brasil.   

Explotación mineira de Río Tinto

“As medidas non son suficientes para unha presa na que o seu fallo poñería en risco unha gran cidade como a poboación de Huelva”, denuncia Emerman. “Se eu fose consultor para Atalaya Mining o meu consello sería non facelo, porque non é posible facer un negocio que resulte ao mesmo tempo seguro para a poboación”, advertiu o experto sobre a situación actual do proxecto en Andalucía.

Estas declaracións coinciden no tempo coa notificación firme por parte do Tribunal Superior de Xustiza de Andalucía á Junta de Andalucía ao redor da sentenza que anula a Autorización Ambiental Unificada da mina de Río Tinto. A sentenza, por tanto, anula a Resolución que outorgou a AAU para o Proxecto de Explotación de Río Tinto, o que compromete seriamente a Atalya Mining, á que non admitiron os seus recursos presentados.

A sentenza podería conducir a unha “paralización cautelar, avaladas polas conclusións de Steven Emerman”, tal e como sinalan desde ‘Ecoloxistas en Acción’, xa que ao non contar cunha AAU, o proxecto “carece de autorización para funcionar”. Á súa vez, os ecoloxistas avisan que esixirán responsabilidades civís e penais a todas as autoridades que permitan o funcionamento ilegal o complexo mineiro.

VALORACION DAS PLATAFORMAS

 “Está a facerse un ridículo estrepitosos tentando defender todos estes estudos que non teñen ningún tipo de base”, critican os representantes de ‘ContraMINAcción’, mentres que desde a plataforma de Touro cren que é “alucinante en mans de quen estou”. “Non se que pasa na administración para que, cos informes que contamos e presentamos, aínda non dixesen un non rotundo á mina”, lamentan. “

Por último, desde ‘ContraMINAcción’ e desde a ‘Plataforma Veciñal MINA Touro – O Pino NON’ afirman que estas valoracións do consultor chegaron á Xunta, polo que non existe xustificación para que proxectos como os de Touro e Lousame obteñan luz verde.