“Moitos pensan: Como vai esta muller para cambiar unha roda?”

Olaya Sampedro é mecánica no equipo Champi Women Racing. Atende a Galiciapress para falar sobre como se abren paso as mulleres no motocilismo, as dificultades que se atopa nun mundo tan masculinizado e o machismo presente no deporte de motor. 

Olaya prepara a moto durante unha das carreiras 

Taru Rinne, Laia Sanz, María Herrera, Ana Carrasco…Todas elas teñen en común que son mulleres, lendas do motociclismo e que se abriron paso a cen nun mundo de homes. Agora, moitas son as herdeiras destas pioneiras que permitiron soñar ao resto de mulleres con demostrar a súa valía entre motos e motores. Mulleres como Olaya Sampedro, de 23 anos, apenas pasa o metro e medio de estatura e o seu aspecto non corresponde ao arquetipo dos mecánicos que un adoita atopase no paddock. A pesar da súa aparencia, se lle dás un desaparafusador e unha tostadora ela devólveche un foguete. 

Esaxero, pero é certo que posúe un coñecemento enciclopédico de todo o relacionado co mundo do motociclismo. Polo ruído do motor pode saber se a moto que vai dar a curva é unha Kawasaki, unha Fonda ou unha Ducati. Detrás das carreiras do piloto Dani Sáez escóndese o seu traballo e o das súas compañeiras, as ata agora compoñentes do equipo Champi Women Racing, desmontando a arcaica idea (que desgraciadamente aínda segue imperando na cabeza de moitos) de que no mundo do motor as mozas só valen para ser a cara bonita na entrega de premios e suxeitar a antuca.

UN MUNDO DE HOMES

Hai un momento na vida no que un descobre ao que se quere dedicar ou o que quere ser, e ese momento Olaya redúceo a “a primeira carreira”. “Tiña 14 anos cando un día chamoume o meu pai porque tiña unha entrada para ver as carreiras en Estoril. Eu apenas tivera contacto con ese deporte, pero cando o vin de preto gustoume tanto que xa non quixen facer outra cousa e volvinme unha fanática de todo o relacionado co mundial de Moto GP”, lembra Olaya, aínda que matiza que un principio non pensou en ser mecánica, senón xornalista, pero un anuncio fíxolle cambiar de plans. “Vi un anuncio na tele que falaba de formar a mecánicos de competición, púxenme a indagar, vin que había mozas niso e dixen: Por que non?”.

Con todo, non foi unha decisión fácil. Tanto os seus pais como os seus amigos tentáronlle sacar esa idea da cabeza. “E que feixes ti aí? Se está cheo de homes!”, repetíanlle á moza mecánica. “Creo que mo dicían polo físico, porque son moza…Era como Como vai esta muller para cambiar unha roda?”, afirma Olaya, que asegura que aínda a día de hoxe cando a xente pregúntalle a que se dedica moitos non lle cren.

A pesar de todo, Olaya superou todas as probas de acceso á escola Monlau Repsol de Barcelona. Alí ela era a única moza da súa clase, onde o porcentaxe de mulleres representa apenas un 5% do alumnado. “Pero cada vez somos máis”, explica Olaya, sorprendida porque “se xuntaron varias mulleres na promoción deste ano”, demostrando que cada vez a inclusión das mulleres vai en aumento e que as escuadras contan con máis e máis mulleres entre as súas filas.

O PROXECTO CHAMPI WOMEN RACING

Aínda que o primeiro contacto co mundo do motor foi co equipo Estrela Galicia, os seus primeiros pasos profesionais deunos no equipo Champi Women Racing, un proxecto ideado polo expiloto e excampeón do mundo de 80cc Manuel ‘Champi’ Ferreiros. A idea era crear un equipo de motociclismo composto totalmente por mulleres, tanto na pista como no paddock, onde a súa presenza segue sendo practicamente anecdótica, para que lles servise de trampolín nun mundo tan masculinizado como o das motos. Un modelo pioneiro no mundo do motor, xa que non hai moitos equipos que aposten pola integración da muller. “Enroleime no proxecto de Champi porque prometeu que o equipo crecería e profesionalizaríase, pero non foi así”, lamenta Olaya.

Tras dous anos en Champi, nos que o equipo apenas deu pasos claros cara ao profesionalismo, Olaya e o resto das súas compañeiras comezaron a ter problemas. “Aos poucos fomos quedándonos soas, sen recursos e en condicións cada vez peores. Sentimos esquecidas nos últimos campionatos da tempada”, quéixase amargamente Olaya.

Agora, tal e como recollen as informacións publicadas polo diario O Mercantil Valenciano, o equipo está preto de disolverse definitivamente e vive entre unha nube de declaracións cruzadas por parte dos dous bandos, mentres os escándalos relacionados coa xestión do equipo van salpicando ao expiloto, sobre todo no relacionado ao cobro de patrocinios e subvencións por parte da Comunidade Valenciana. Mesmo Mari Calero, expiloto de Champi, narra nunha entrevista como a pasada tempada chegaron a reclamarlle que devolvese o mono de competición, plasmando a atmosfera reinante no equipo.

Con todo, como o resto das súas compañeiras, Olaya buscouse a vida para acabar o Campionato de España de velocidade e o de Supermotard, as dúas competicións nas que participou, e durante o último gran premio traballou para o equipo FAU55. “Ao final o importante é meter a cabeza neste mundo, que che vexan traballar e coñézanche os demais equipos. En FAU55 as cousas foron moito mellor porque é un equipo máis profesional. Despois de toda a presión das últimas carreiras foi un alivio ver que co novo equipo puxéronme todo un pouco máis fácil”, afirma a mecánica, á vez que mostra as súas esperanzas en atopar un novo equipo para a próxima tempada.

Olaya considera que aínda que o proxecto é nobre e quere demostrar que as mulleres están tan capacitadas como os homes, o proxecto naceu morto xa que “a día de hoxe non é viable porque as grandes mecánicas non queren formar parte dun proxecto completamente feminino e o resto, que temos calidade, estamos aínda moi verdes, necesitamos tempo para adquirir experiencia”. “Ao final non é unha cuestión de xénero, senón de experiencia. Para facer un equipo competitivo tes que mesturar ben a mocidade coa experiencia, e no Champi Women Racing todas as integrantes eramos unhas principiantes. Facía falta xente con máis táboas no mundo porque a igualdade non é facer un equipo só de mulleres, é facer un equipo profesional con oportunidades para todos”, sentenza Olaya.

MOTOS: CON ‘M’ DE MACHISMO?

Ás veces, e máis nun mundo como o do motociclismo, parece que todo se reduce a unha carreira e a un piloto. A realidade é que detrás diso hai un traballo brutal. Cada semana de carreira, Olaya e o seu equipo teñen que desmontar a moto peza a peza para limpala, volver a ensamblar a máquina e poñela a punto para a próxima proba. Ademais teñen que montar o box, reparar todos os fallos ou contratempos aos que se enfronten e preparar a estratexia para seguir en cada carreira.

Todo este traballo no caso das mulleres do paddock ten ademais o compoñente engadido de que en ocasións poden vivir situacións machistas que fan o seu traballo máis difícil. Afortunadamente, Olaya di que entre compañeiros non sufriu ese tipo de situacións, xa que “entre mecánicos hai moitísimo respecto, todos somos grandes profesionais e o que se mira é o traballo de cada un, non se es home ou muller”. Con todo, se tivo que oír comentarios fóra de lugar durante o seu traballo. “Ás veces hai comentarios ou cousas que se che obrigan a pararlle os pés a algunha persoa, pero son as que menos”, admite Olaya.

A pesar dos avances, no mundo do motor hai un debate que parece que nunca vai desaparecer e que está estreitamente relacionado co papel que viñan tendo moitas mulleres nos circuítos: as mal chamadas “paragüeras”, xa que a súa función non se limita a suxeitar o parasol, ou paddock girls, as mozas que acompañan aos e as pilotos na saída e no podio. Olaya ten clara a súa postura sobre se é ou non unha figura machista. “Machistas son os ollos da xente que as mira. É un traballo e elas necesitan gañarse ese diñeiro. O problema é que as compañías as obrigan a vestirse de tal e cal forma para que sexan máis rechamantes; elas deberían poder escoller o seu vestiario”, comenta Olaya, apostilando que o importante é que “se elas senten cómodas non deixa de ser unha profesión como calquera outra”. “O peor son os comentarios da xente e as súas caras…é máis a brutalidade de moitas persoas, sen importar a roupa que leven”, afirma a mecánica.

Para Olaya, cuxo principal referente é o tristemente desaparecido Marco Simoncelli, non se fixa un horizonte concreto nin pensa nas barreiras do camiño, mentres soña con traballar no equipo que dirixe Paolo Simoncelli, o pai do seu ídolo. Ela non se expón outra cousa que non sexa o ruído dos motores, os xeonllos rozando o chan ao dar unha curva ou os caballitos na liña de meta cada fin de semana. “É todo o que rodea á competición, ao circuíto, a xente, a sensación de equipo, de sacar unha moto e que gañe a carreira…é unha sensación incrible”, comenta con paixón, sabedora de que ten ante ela toda a carreira por diante ata ver a bandeira a cadros.