Oposición veciñal en Santiago ao eixo de mobilidade en Santiago: "Destrúe o Bosque do Banquete de Conxo"

O Eixo de Mobilidade Sostible de Santiago proxectado pola Xunta de Galicia entre a zona de Sar e de Ou Milladoiro leva meses espertando un gran malestar entre os veciños das zonas afectadas, que se opuxeron frontalmente a unhas actuacións que, argumentan, "destrúen unha zona natural absolutamente singular": o Bosque do Banquete de Conxo.

A iniciativa, financiada con sete millóns de euros de fondos europeos, consiste nun viario para bicicletas e peóns. levará a cabo na mesma área dun proxecto anterior, que busca a restauración e o aumento da biodiversidade na beira do río Sar.

Luciano Rial, membro da asociación veciñal Conxo Aberto, explica a Europa Press que se prevé unha pavimentación de seis metros de ancho e iluminación alta, con farois de catro metros "en contra da recomendación de Patrimonio". "Van crear unha infraestrutura urbana nunha zona que non o é", insiste.

Outro punto susceptible, explicou, é o risco de inundación da zona. "Nalgúns puntos o solo xa está húmido agora. No inverno o río, a pouco que se desborde, vai alagar toda a zona de carril bici. O ano pasado o bosque estivo pechado varios días polas inclemencias climatolóxicas", comentou.

A isto hai que engadir a talla de árbores, algo que, na súa opinión, non responde ao que necesita o patrimonio natural que representa o bosque do banquete de Conxo. E é que o proxecto penetra na horta do Convento de Conxo, ben de interese cultural incluído na Declaración de Patrimonio da Humanidade pola Unesco.

Aínda que recoñece que o proxecto deixa fóra "xusto a zona protexida do banquete", pregúntase como farán para botar firme no resto da área sen danar a contorna.

Pola zona xa poden verse, tal e como mostrou nun paseo convocado para medios de comunicación, algunhas de rózalas xa realizadas para o acceso de maquinaria e das marcas para a construción de muros contra os corrementos de terra, fóra dos camiños preexistentes que son os que Patrimonio, aclaran, pide utilizar.

O CONCELLO, EN CONTRA 
"O que facemos é seguir o mandato dos veciños", apunta Rial, que comenta que todos os veciños estaban "moi ilusionados" co proxecto anterior do Ecobosque, presentado en 2022 e que supuña restaurar 258.000 metros cadrados e máis de 2,5 quilómetros de río.

"É un proxecto polo que apostamos desde o principio. Por iso sorprendeunos que uns meses despois a Xunta de Galicia presentase este proxecto arrasando totalmente o anterior e destruíndo zonas consideradas patrimonio mundial pola Unesco", asegurou.

A iniciativa anterior, impulsada ademais polo Concello de Santiago e coa colaboración do Goberno de España, consistía na restauración do ecosistema fluvial e a creación dun 'bosque da saúde' no Río Sar, ao seu paso pola zona de especial protección do Banquete de Conxo.

Tanto é así, que en maio deste mesmo ano presentouse o último balance de recuperación de flora e fauna dunha zona co acceso limitado até 2018.

O propio Goberno compostelán oponse ás obras do eixo de mobilidade tal e como están expostas. Consultado por Europa Press, o Concello apunta que presentou alegacións no seu momento xa que, entenden, que "o lugar polo que discorre" o eixo "non é o mellor". "E así se lle trasladou á Consellería de Infraestruturas", puntualizan.

Segundo explican, a finais de decembro de 2022, cando a Dirección Xeral de Mobilidade anuncia o proxecto e leste sométese a información pública, o Executivo local pide que "se reconsidere" o trazado e xa en xuño de 2024, a Corporación municipal solicita nun pleno a paralización das obras.

Nese momento, o Concello envía un escrito á consellería "pedindo que acreditasen si o proxecto construtivo cumpre coas determinacións que a Dirección Xeral de Patrimonio emitiu". "A consellería, polo momento, non respondeu ao requirimento", afirman.

"EUROPA NON PODE FINANCIAR PROXECTOS CONTRARIOS"
Estes dous proxectos, "contrarios e incompatibles" para os veciños, solapan tamén financiamento europeo. "Europa non pode dar diñeiro para replantar un bosque pola mañá e para asfaltalo pola tarde. E esa é a loita na que estamos. Só esperamos que o sentido común chegue á Administración galega e que isto párese", reclama Luciano.

Este filón recólleo Ecoloxistas en Acción na súa denuncia do proxecto autonómico ante a Fiscalía Europea, que xa tomou en consideración a súa demanda e solicitou máis información, tal e como confirma Cristóbal López, membro da organización.

"A incompatibilidade de ambos os proxectos é evidente e notoria e, a parte dos danos indicados, supón a dilapidación irregular de fondos europeos en dous proxectos incompatibles", afirma.

Argumentan que, ao tratar dunha vía "hormigonada e pavimentada" á beira do río Sar, supón unha "intervención urbana dura" cun "grave dano ecolóxico e un grave impacto negativo cultural e patrimonial".

"Empezaron a tallar árbores sen comunicar nada. É unha auténtica barbaridade nunha contorna non urbana e protexido", insiste o ecoloxista, que remarca a necesidade de conseguir medidas cautelares que paralicen as obras.

Así mesmo, matiza que, "como é obvio", non están "en contra" da construción de carrís bici, pero defende que deberían crear onde "de verdade supoñan unha solución á mobilidade, nas cidades, non nunha contorna natural".

Rial exprésase na mesma liña e argumenta que existían outras alternativas, como a senda que mira máis cara a Milladoiro, "por onde realmente crece a cidade e onde xa había acordo".

XUNTA: COMPATIBILIDADE E SEN AFECCIÓN AMBIENTAL
Pola súa banda, a Conselleria de Mobilidade - - consultada por Europa Press para esta reportaxe - - entende que os dous proxectos son "compatibles" e incide en que o carril bici ao seu paso polo Banquete de Conxo "ocupará o mínimo posible". "Non é unha estrada", matizan.

"Estamos ante un proxecto global que pretende ofrecer unha alternativa sostible ao transporte en Santiago", reivindican, recoñecendo ademais a necesidade de "escoitar aos veciños" e de que a iniciativa sexa "integradora e respectuosa co medio ambiente".

Nesta liña, insiste a Xunta en que as actuacións na zona son "compatibles", dado que considera que non existe "problema ambiental" cando se vai a actuar nunha zona "degradada" que necesita "restauración".

Dado que a proposta do Concello para a restauración do ecosistema xa propón "rexenerar un espazo degradado por múltiples actuacións executadas no pasado", evidénciase "" que "non hai un problema ambiental xa que, ademais de non ser un espazo natural protexido, a Administración ve necesaria a súa restauración".

"A actuación da senda ten unha mínima afección con respecto a actuacións anteriores como a do ferrocarril ou a do colector de saneamento. E a compatibilidade física entre as actuacións é simplemente unha cuestión de vontade, e esta é de total colaboración por parte da Xunta", aseveran.

A este respecto, avanzan que ofrecen incluír na actuación unha restauración ambiental das zonas que sexan susceptibles diso e non estean no ámbito do proxecto municipal.

Para Luciano Rial, esta actitude demostra a "prepotencia" da Xunta, que "ignora o sentir dos veciños". "E infravalora a nosa capacidade de resistencia", lamenta.

"Vaise a investir un diñeiro que non vai cambiar a mobilidade entre concellos. Outra oportunidade perdida pola incapacidade dos xestores do público", conclúe.