Demandan actualizar o labor inspector para o control nas residencias de maiores

Galicia rexistrou nos últimos cinco anos o peche doutros tantos centros de maiores, dos 429 que existen, segundo datos achegados a Europa Press pola Consellería de Política Social. Desde a Sociedade de Gerontología apoian o control existente, pero avogan por actualizar o labor inspector e desde a CIG, convocante de protestas no sector nos últimos meses, piden incrementar persoal e sancións "eficaces".

Do total de centros en Galicia, na Coruña hai 113; 83 en Lugo; 146 en Ourense e 87 en Pontevedra. O total de prazas autorizadas nestes centros é de 24.661, coa seguinte distribución por provincias: A Coruña: 7.900; Lugo: 4.532; Ourense: 6.184 e Pontevedra: 6.045.

O vicepresidente da Sociedade Galega de Gerontología e Xeriatría e presidente da Asociación Galega Residencias Privadas da Terceira Idade (Agarte), José Manuel Pazos, asegura que "a sociedade debe estar tranquila".

"Que aparecesen dous centros que tiveron que ser pechados pola Administración, non pode pór en dúbida o bo facer de moitos centros", sinala sobre os dous casos rexistrados recentemente na provincia de Ourense con problemas de hixiene e alimentación nos residentes, entre outras carencias.

"Estes centros están moi controlados e inspeccionados, tanto por parte de servizos sociais, sanidade e inspeccións de traballo e, nalgúns casos, polas autoridades locais", apostila para incidir en que, a pesar diso, "todos os procedementos que teñen que ter deben estar en constante actualización, como a propia Inspección, porque a lei que a regula é moi xenérica e a súa interpretación, moi subgenérica".

COIDADOS
Cuestionado sobre os coidados que reciben os residentes e si deben introducir melloras, especifica que "os coidados básicos son os propios de hixiene, alimentación, coidados emocionais, mantemento físico". "No entanto, estes débense modificar en base os tipos de usuarios, neurolóxicos, psiquiátricos, convalecentes, paliativos", apunta, entre outros.

"Todo iso fai preciso que estes centros con esta tipoloxía de usuarios, necesiten moita máis participación de Saúde Pública, que nestes momentos faise complicado porque non hai nin persoal para contactar", lamenta.

A pesar de todo destaca a "mellora" nos últimos anos. "Si mellorou, pero tamén hai que ter en conta que pasamos de ter 45 centros coa maioría dos residentes válidos" a máis de 400 "cunha gran necesidade de coidados de sanitarios". "Isto fai preciso valorar un pouco máis todas esas necesidades que demandan estas persoas, cunha tipoloxía de difícil manexo e que necesitan complexidade de coidados, xa non só os básicos", apostila.

DEMANDAS SINDICAIS
Pola súa banda, Mar Peteira, do comité de Política Social da CIG -- sindicato que convocou nos últimos meses mobilizacións en demanda de melloras laborais para o persoal destes centros -- asevera que "é evidente que non están a funcionar as inspeccións que se están facendo".

Entre as causas, cita "o reducido número de inspectores e inspectoras que non só atenden residencias senón tamén centros de persoas dependentes, menores, escolas infantís, casas niño". Ademais, engade que a programación das visitas faise "con moita antelación, o que facilita filtracións aos centros". A iso suma "a inexistencia de sancións efectivas ás residencias públicas porque a administración non paga multas e ás privadas porque lles salgue máis barato pagar as multas que cumprir toda a normativa".

"Non funcionan cando as familias das persoas usuarias e os propios traballadores e traballadoras denuncian irregularidades e incumprimentos e a Consellería, de quen depende a Inspección, non toma medidas correctoras". "A situación pon en evidencia que non é suficiente o labor inspector, sobre todo debido ao cadro de persoal de xeito evidente insuficiente, uns 15", precisa, para engadir que non o é "para abordar a acción inspectora de todos os centros dependentes de Política Social".

Neste sentido, a central sindical propón "dimensionar o cadro de persoal en número suficiente para abordar a gran cantidade de centros, tanto públicos como privados" e unha programación de visitas "de maneira que non teñan coñecemento das mesmas tantas persoas e con tanta antelación para evitar as filtracións aos centros a visitar".

"Total independencia das inspectoras e inspectores e celeridade e efectividade das sancións impostas", engade para asegurar que iso fai que "certas empresas fagan o que lles dá a gana". Tamén afirma que en agosto de 2023 houbo denuncia de persoal inspector "e a resposta foi a apertura de expedientes disciplinares".

A CONSELLERÍA REXEITA QUE HAIA PREAVISO
Mentres, desde a Consellería de Política Social explican que o exercicio da función inspectora corre a cargo de persoal funcionario e as visitas de inspección realízanse de acordo coas previsións contempladas no Plan de Inspección de Servizos Sociais que se aproba cada ano.

"Estas visitas poden ser de carácter ordinario, motivadas pola presentación dunha denuncia ou de asesoramento, de ser o caso". "Ademais, a inspección realiza visitas previas á autorización da concesión do permiso de inicio de actividades dun centro". Tamén aclara que teñen como obxecto "a comprobación de si, tras a finalización da obra correspondente, axústase ao proxecto previamente presentado pola entidade e que serviu de base para a autorización de creación de devandito centro".

Por outra banda, indican que "con excepción das visitas de inspección previas á concesión do permiso de inicio de actividades nas que os centros aínda non están en funcionamento, todas as demais realízanse nas horas e días que se estiman convenientes, sen mediar preaviso nin ningunha comunicación da visita con antelación".

PECHES DE CENTROS
No caso de peches de centros, aseveran que se adopta "cando os servizos inspectores constatan circunstancias no seu funcionamento que determinan que as deficiencias de atención ás persoas usuarias son de tal índole que non se garante o seu benestar respecto de cuestións básicas como a hixiene, alimentación, coidados sanitarios e sociosanitarios, entre outras".

Sobre os principais problemas, precisan que se refiren a irregularidades na documentación, deficiencias nas instalacións e equipamento, hixiene e limpeza do centro, as relacionadas coa deficiente atención ás persoas usuarias, así como as referidas ao cumprimento do cociente de persoal.

"Unha vez constatadas estas irregularidades, o persoal inspector require á entidade responsable a súa emenda e, de ser o caso, propón realizar unha segunda visita para a comprobación da emenda do requirido ou a apertura dun expediente sancionador".