As patacas quentes do SERGAS, Ourense e centros de saúde sen cubrir

A Xerencia Sanitaria de Ourense trasladaba a fume de carozo o paritorio do Materno Infantil ao chamado Edificio de Cirstal durante o pasado martes 29 e o mércores 30 de xullo empezaba a actividade nas novas instalacións. Isto sucedía sen previo aviso aos sindicatos do centro hospitalario, “todo de présa e correndo”, apuntan delegados sindicais e asociacións de nais. A esta acción sumábase a presenza do conselleiro de Sanidade, Antonio Gómez Caamaño, presenza que non fora anunciada en ningún momento e que respondía o apoio institucional a esta medida tomada pola Xerencia ourensá. As présas foron talles que no mesmo día da apertura aínda non se tiña noticias do cronograma para os e as profesionais. Pero este non é o único punto quente deste verán para o SERGAS, varios centros de saúde está a experimentar as actuais políticas da Xunta en canto persoal médico. Así, en Catoira, a poboación ve como corren o risco de quedar sen facultativos que os atendan durante o verán por vacacións ou xubilación dos profesionais. Noutro extremo aparece o Centro de Saúde de Redondela e a PAC da mesma localidade que sofren o colapso en atención primaria ante a ausencia de médicos en lugares como Chapela, Pazos de Borbén e Fornelos de Montes. 

NOVAS INSTALACIÓNS EN TEMPO MARCA

Os desprendementos nas instalacións do Materno Infantil de Ourense fixeron saltar a voz de alarma desde colectivos de nais como sindicatos e grupos políticos. O SERGAS aseguraba que o edificio era apto para as mulleres ingresadas pero o 24 de xullo pasado un novo desprendemento do falso teito do edificio foi o detonante para tomar medidas urxentes. Desde a CIG sinalan que tras unha caída do falso teito en 2023 na zona de partos, as autoridades sanitarias aseguraron que o centro era seguro. Agora, en apenas unha semana realizáronse traslados a unha sección do Complexo Hospitalario Universitario de Ourense (CHUO). O Materno Infantil será derrubado segundo fontes sindicais da CIG. 

Colectivos de nais manifestábanse o 28 de xullo ante o CHUO para pedir “respecto, seguridade e privacidade” nas instalacións provisionais de pediatría e obstetricia no edificio Cristal. Aínda así, o traslado efectuouse de tal forma que non houbo tempo nin a preparar protocolos de asistencia, de atención ás persoas ingresadas e que ademais as instalacións en si deixaban moito que desexar. 

As instalacións actuais carecen de espazo suficiente, tanto que que desde a Asociación Arrolos de Teta denuncian a falta de intimidade para as mulleres usuarias. “Apenas hai separacións, son boxes” que nalgúns casos cóbrense con biombos que apenas garanten a intimidade do ou da usuaria. O corredor para saída de quirófanos úsase para o paso das embarazadas van de planta ao paritorio, denuncia a CIG. O sindicato espera que a unidade de Prevención de Riscos Laborais aprobe este método ou que entreguen un protocolo de actuación ao persoal.

O material como lavamanos é escaso, tres para os boxes de usuarias e un para o persoal. O uso dos materiais como biombos ou cortinas fai que calquera usuaria “senta agredida” nunha circunstancia como é o parto. Incide tanto no aspecto físico como psicolóxico da muller que dá a luz como ao propio bebé e “iso está reflectido nos manuais do Ministerio de Sanidade, da Consellería e do propio CHUO”.

O TRASLADO UN ÉXITO, O PLAN DIRECTOR, PARA CANDO?

A Consellería de Sanidade respondeu a Galicia Press que, efectivamente, realizouse o traslado o pasado mércores do materno infantil ás novas instalacións do Hospital Xeral. Devandito traslado fora planificado con anterioridade e que foi coordinado por José Antonio Ortigueira Espinosa, Director de Atención Hospitalaria, e Josefa Rodríguez Araujo, Directora de Enfermaría dá Área Sanitaria de Ourense, Verín e O Barco de Valdeorras. 
 

“O obxectivo principal é garantir a seguridade das pacientes e que non se deteña a actividade”, apuntan desde Sanidade. Os servizos acollidos no novo espazo son obstetricia, ginecología, pediatría e neonatología “a un espazo máis moderno, funcional e accesible”. Pola súa banda, o doutor Ortigueira sinalaba que este traslado “responde non só a unha cuestión estrutural, tamén a unha mellora significativa na calidade asistencial e funcional”.

Luís Álvarez, membro da Plataforma SOS Sanidade Pública Ourense, pola súa banda sinala ao Plan Director do Hospital de Ourense que se puxo en marcha hai xa vinte anos. Contemplábase a creación de varias unidades pero a estas alturas “queda unha parte moi importante por construír”. Ademais, o Plan Director ha sufrido varias modificacións a causa “de cuestións electoralistas”. 

Debido a isto o plan director deseñado “fai máis de dúas décadas” non é o mesmo agora que ao comezo. Álvarez mesmo sinala que se estiveron realizando obras cos pacientes e persoal hospitalario dentro, o que xeraba problemas na calidade da atención.

CENTROS DE SAÚDE: CATOIRA E REDONDELA EN PIÉ DE GUERRA

Outro dos focos de conflito para o SERGAS son os centros de saúde, sobre todo nestas datas de verán cando hai vacacións ou cando se xubila un ou unha facultativa. No caso do Centro de Saúde de Catoira os seus habitantes están a realizar mobilizacións desde hai dous meses e unha semana os mércores ás 11:30 mediante “unha performance de entre 80 e 100 persoas”. 
 

No caso deste centro, o médico xubilado José María Deus, sinala que neste pobo retirouse a ambulancia para trasladala a Sanxenxo “debido ao aumento de poboación” no verán. A isto súmase a retirada de atención pediátrica diaria que agora pasa a ser só de tres días primeiro e agora non hai pediatra. E o máis grave é que unha das facultativas está de baixa e non realizouse ningunha substitución. Témese que suceda o mesmo coa médica que se vaia de vacacións este verán. Entre as perfomances que realizan os veciños está unha procesión na que se enterra unha UVI móbil.

A Consellería de Sanidade respondeu que a área Sanitaria Pontevedra O Salnés sinala que o centro de atención primaria activo en Catoira, dispón de dúas prazas de médico especialista en medicamento familiar e comunitarias cubertas por dúas médicas. As ausencias das mesmas cóbrense con prolongacións de xornadas doutra médicos da área sanitaria “que fan un esforzo para dar cobertura médica a este concello”.

O outro foco de atención sitúase no Centro de Saúde de Redondela e a PAC (Punto de Atención Continuada) da mesma localidade. Neste caso trátase dun todo interrelacionado, indica Alberto Covelo de SOS Sanidade Pública Redondela. Tanto o centro de saúde como o PAC se están vendo afectados pola ausencia de persoal sanitario nos centros de Chapela, Pazos de Borbén e Fornelos de Montes. Nestes dous últimos SOS Sanidade Pública Redondela indica que non hai médicos por iso é polo que os pacientes sexan derivados a Redondela. 
 

Esta acción satura ao centro redondelán no que faltan catro médicos, persoal de enfermaría, cousa que se agudiza coas vacacións. “Isto é algo que se pode previr e solucionar a tempo”. No caso de Chapela hai tres médicos en lugar dos 6 que en principio debería prestar atención ao paciente. O tempo de espera para ser atendido en Chapela é de dez días de media e en Redondela, catorce. Isto fai que as urxencias nos hospitais satúrense.

Con todo, desde o SERGAS responden que tanto en Pazos de Borbén como Fornelos de Montes os centros de saúde están atendidos por un médico cada un dependendo do centro de saúde de Redondela. A atención aos pacientes está garantida mediante substituciones ou con atención no centro de saúde de Redondela e para iso dispúxose dun facultativo de reforzo sen cota de pacientes. O SERGAS indica ademais que a atención médica no centro de saúde de Fornelos de Montes realízase con normalidade a día de hoxe e despois das vacacións de verán.
 

Todos estes casos non son os únicos que afectan o sistema sanitario galego, pois non foron poucos os lugares que mostraron desconformidade coa política sanitaria da Xunta. No caso do Materno Infantil de Ourense preocupaba a prema do traslado e preocupan as instalacións a grupos de nais e a algúns profesionais. Nos centros de saúde de Catoira e Redondela as visións son antagónicas pero só o tempo dirá cal é a acertada.