O Sergas deberá pagar 40.000 euros a un home por unha insuficiente exploración tras golpear a cabeza estando ebrio

O Tribunal Superior de Xustiza de Galicia condenou ao Servizo Galego de Saúde a pagar 40.000 euros a un home que, tras dar un golpe na cabeza cando ía ebrio, non recibiu unha atención suficiente nin unha exploración "máis fiable" no antigo Hospital Xeral de Calde, en Lugo, que podía detectar un derrame cerebral.

O fallo do alto tribunal galego, ditado o 15 de novembro, revoga unha sentenza previa do Xulgado do Contencioso-Administrativo número 2 de Lugo que desestimara a demanda promovida polo afectado e pola súa muller.

Os feitos remóntanse ao ano 2006. O paciente, de 57 anos de idade naquel momento, foi atopado pola súa esposa na madrugada do 13 de agosto tirado no solo do portal da súa casa, tal e como relata a sentenza. Aparecío "en evidente estado de embriaguez e con lesión sanguenta a nivel cranial".

Nun primeiro momento, a muller avisou ao momento de atención continuada do municipio lucense da Fonsagrada. Desde alí enviouse un equipo médico que constatou que o home estaba "ebrio", pero "consciente". No entanto, o seu estado requiriu que o trasladasen en ambulancia ao Hospital Xeral de Lugo.

Unha vez alí, foi diagnosticado dun traumatismo cranioencefálico cunha ferida que precisou sutura. Recibiu o alta despois dunha observación de tres horas e media na área de intermedios, ao non mostrar nin "signos de rixidez de caluga" e ao constatar que tiña unha "forza normal". "Admite estar borracho", recollía tamén o parte médico.

No entanto, ao día seguinte, o 14 de agosto pola noite, o paciente acudiu de novo á #PAC e volveu ser derivado a Lugo, onde un primeiro TAC desvelou unha lesión neurolóxica.

De madrugada, foi trasladado ao Complexo Hospitalario Universitario de Santiago. Alí estivo ingresado na #UCI e despois no Servizo de Neurocirugía. Ao saír, o día 8 de setembro, os facultativos sinalaban que se atopaba consciente e colaborador. Con todo, non falaba e presentaba problemas de coordinación, incontinencia no esfínter e un problema auditivo.

Durante os meses sisguiente someteuse a rehabilitación da linguaxe e en febreiro de 2007 obtivo un certificado de minusvalía física do 79% debido ás secuelas do golpe. Así, nun xulgado da Fonsagrada foi declarado "totalmente incapaz de gobernar en por si" e nomeou á súa muller como a súa titora legal.
 

ACCIÓNS LEGAIS

Despois do ocorrido, o matrimonio iniciou accións legais, nun primeiro lugar contra o médico que lle atendeu no Hospital de Calde a mesma madrugada que se deu o golpe. Unha sentenza do Xulgado do Penal de Lugo confirmou logo que a Audiencia Provincial absolveu ao médico dun delito de imprudencia profesional grave.

A parella decidiu presentar tamén un recurso ante a Conselleería de Sanidade da Xunta de Galicia, que o desmentiu, polo que finalmente acudiu aos tribunais para reclamar unha indemnización de 1,5 millóns de euros para o paciente e 135.000 para a súa muller, máis intereses.

O primeiro fallo, que foi emitido en 2021 polo Xulgado do Contencioso-Administrativo de Lugo, eximio de toda responsabilidade ao #Sergas e á aseguradora Zúric, xa que "a praxe médica seguida foi a axeitada". A xuíza tomou a decisión en base a informes médicos e de peritos que descartaron que fosen necesarias máis probas en base aos síntomas que presentaba o home cando acudiu a Urxencias do Hospital de Calde.

O paciente e a súa esposa recorreron ante o #TSXG alegando que houbera "quebra da 'lex artis' e un evidente erro de diagnóstico" ou, polo menos, "unha perda de oportunidade" dunha mellor curación e condición de vida, que podería propiciar a realización dun TAC.

Pola súa banda, o Sergas alegaba que non houbo erro ao valorar a proba porque a primeira asistencia en Urxencias "non era indiciaria dun traumatismo cranioencefálico".
 

"PERDA DE OPORTUNIDADE"

A sentenza do alto tribunal galego non comparte integramente as conclusións da xuíza de primeira instancia. A pesar de que os maxistrados consideran que non houbo mala praxes, porque "non pode considerar acreditado" que a actuación do doutor apartásese " do pautado", si acollen o argumento do paciente e a súa muller en canto á "perda de oportunidade" --termo acollido pola xurisprudencia-- que privou ao home "de determinadas expectativas de curación ou de mellores condicións de vida ou supervivencia".

O #TSXG destaca como o médico non deixou constancia do 'índice de Glasgow', un instrumento utilizado para medir o estado neurolóxico do paciente, no historial, mentres que tampouco "pode obviar" que o home presentaba un "estado de embriaguez" que dificultaba realizarlle unha valoración neurolóxica fiable, para a cal "é imprescindible a colaboración" do paciente, tal e como sinalou o forense.

E é que naquel momento, o médico de Urxencias atribuíu á intoxicación etílica o estado no que se atopaba o home e "non expúxose nese momento un dano cerebral", polo que non viu necesario un TAC.

Así, o home estivo tres horas e media no hospital sen que se notou "nada destacable", pero os maxistrados sinalan que polo menos tiña que esperar "a que se despexasen os efectos" da embriaguez e habelo deixado en vixilancia hospitalaria unhas 24 horas para detectar e tratar as posibles lesións.

"Cabe valorar a perda de oportunidade por non esperar máis para realizar unha exploración neurolóxica máis fiable", insiste o #TSXG neste fallo que acolle parcialmente o recurso do paciente e a súa muller e obriga ao #Sergas, e, de forma solidaria, a Zúric Seguros, a indemnizarlles en 40.000 euros, máis intereses legais.