Oitenta e sete mortes en mes e medio, Galicia lidera as mortes presuntamente vinculadas á calor

O Instituto de Saúde Carlos III (ISCIII) estima que, en mes e medio, puideron falecer en Galicia 87 persoas por causas vinculadas ás altas temperaturas, o que supón o dato máis alto de todas as comunidades autónomas e unha marca da última década.

O envellecemento da poboación, especialmente acusada na Comunidade galega con respecto a outras, e a falta de costume a temperaturas por encima dos 30 graos poderían ser algunhas das causas que podería estar detrás desta cifra que ofrece o organismo público estatal pero que, no entanto, "non é un valor real" de mortes causadas polas altas temperaturas.

Así o advirte a directora do Centro Galego de Control e Prevención de Enfermidades (Cegace), Marta Piñeiro, quen incide en que é unha estimación realizada "en base aos datos históricos de mortes esperadas e observadas" para un período. É dicir, emprégase un modelo estadístico para tentar determinar as causas cando hai un exceso de falecementos.

Con esta metodoloxía, o ISCIII conta cun 'Sistema de Monitorización da Mortalidade diaria' (MoMo) que estima que, en toda España, houbo 414 falecementos causados indirectamente pola calor entre o 15 de maio, día no que o organismo dá por iniciada a época estival, e o 30 de xuño.

En Galicia, o sistema rexistra un total de 4.057 falecementos, dos cales se calcula que 143 foron un "exceso" pero por todas as causas. Destes, máis da metade (87) foron atribuíbles á calor, sobre todo nos últimos días do mes de xuño, cando houbo un aviso amarelo por altas temperaturas --superiores a 32 graos-- na maior parte de Galicia.

Isto significa que a Comunidade galega rexistrou, do 15 de maio ao 30 de xuño, unha de cada cinco (21%) mortes indirectas por esta causa en toda España. De feito, foi o territorio co número máis elevado, por encima doutros moito máis poboados e con calor máis extrema como Cataluña (55), Andalucía (51), Madrid (48) e Comunidade Valenciana (42).

Por provincias, o ISCIII estima que na Coruña se produciron 34 destes óbitos, seguida de Pontevedra (28), Lugo (15) e Ourense (10).

"CAUTELA" CON ESTA CIFRA
Con todo, a directora do Centro Galego de Control e Prevención de Enfermidades, dependente da Dirección Xeral de Saúde Pública, insiste en que hai que tomar con "cautela" esta cifra porque "non é un valor real".

Devandito isto, Marta Piñeiro explica a Europa Press que o dato galego pode ser tan alto porque a calor "non impacta da mesma maneira en todas as zonas xeográficas". "Non é o mesmo ter aquí (en Galicia) 30 graos que en Andalucía", asegura.

Tamén o maior índice de envellecemento na poboación inflúe, xa que ter máis de 65 anos é un factor de risco ante a exposición á calor. Do mesmo xeito, Piñeiro pon o foco en nenos de até catro anos, embarazadas e traballadores ao aire libre, entre outros grupos de risco.

En todo caso, a directora do Cegace advirte que o ISCIII non ten en conta tampouco valores como a contaminación ambiental nin o tipo de vivenda que ten cada individuo, o que fai máis "complexo" poder cuantificar o efecto da calor sobre a mortalidade.

"TRES MORTES Ao ANO" POR CALOR EN GALICIA
De feito, o rexistro que leva Saúde Pública recolle que en Galicia só prodúcese "unha media de tres mortes ao ano" que se deben directamente á calor, aínda que o ano pasado non houbo ningunha.

Así mesmo, a estatística do Instituto Carlos III "mide todo" e "probablemente" os falecementos estimados débanse a "empeoramento" enfermidades cardiovasculares e cardiorrespiratorias, a obesidade, a diabetes e outras patoloxías crónicas.

Para facer fronte aos episodios de altas temperaturas propios do verán, Piñeiro lembra que a Consellería de Sanidade ten un plan de actuacións que implica a distintos departamentos da Administración, entre eles Meteogalicia, o 061, o 112 e o Instituto de Saúde Laboral.

A estratexia inclúe unha serie de recomendacións para a poboación, como non andar exposto nas zonas do día con máis sol, ocupar zonas de sombra, beber líquidos de maneira constante incluso se non se ten sede, inxerir comidas frescas, empregar roupa lixeira e "ter coidado coas persoas máis vulnerables", como os maiores de 65 anos e os nenos de até 4.