Polémica entre feministas galegas: Sumar critica ao Observatorio por "transfobia"

Un dos aspectos máis sinalados por Sumar é o uso do termo “trastorno da identidade sexual”, unha expresión que, segundo lembra o partido, foi eliminada polos principais manuais de diagnóstico internacional. O CIE-11 da OMS e o DSM-V non consideran xa a identidade trans como unha patoloxía, polo que empregar ese termo suporía, segundo Sumar, unha evidente mala praxe.

A formación tamén critica que o informe cite como referencia principal a Cass Review, unha revisión británica controvertida que foi obxecto de críticas pola súa suposta parcialidad e por excluír estudos que avalan os dereitos trans. “Non pódese construír un discurso feminista excluíndo voces expertas e reproducindo mensaxes que rozan as terapias de conversión”, argumentan desde o movemento.

Pola súa banda, cando o presentou o día 11, o Observatorio Feminista Galego presentou o seu informe como un esforzo rigoroso de recompilación e análise de datos públicos. Baixo o título “Unha pandemia invisibilizada: Nenas que non queren ser mulleres”, o documento céntrase nos diagnósticos de ‘trastorno da identidade sexual’ en menores rexistrados polo SERGAS entre 2016 e 2024, cun crecemento do 2000% en nenas fronte a un 600% en nenos. 

Segundo o Observatorio, o obxectivo é pór sobre a mesa “unha realidade crecente e silenciada”, especialmente no caso das menores. O colectivo advirte de que esta tendencia merece un debate público informado e políticas axeitadas. Non se pode actuar se non se coñece o que está a ocorrer, sosteñen.

“Ou suposto incremento de 'casos' non pode interpretar como unha ameaza, senón como resultado dun maior acceso ao servizos e recursos que permiten á mocidade vivir con liberdade e sen medo e exercer vos seus dereitos”, rebate Sumar. 

O informe inclúe ademais testemuños de persoas que, segundo o Observatorio, víronse afectadas pola implantación da ideoloxía da identidade de xénero en Galicia. O polémico documento pode descargar integramente desde a súa páxina web. Para o colectivo, a divulgación destes datos é unha ferramenta para promover a reflexión e non un ataque aos dereitos de ninguén.

Gretas no feminismo galego e mundial

A polémica desatou un novo capítulo no debate sobre os límites do feminismo inclusivo e o tratamento institucional da identidade de xénero. Mentres Sumar Galicia insiste en que “o feminismo non exclúe nin patologiza”, o Observatorio Feminista Galego defende o seu dereito a expor preguntas desde unha mirada crítica sen que se lles tache de transfobia.

Ambas as partes coinciden, iso si, na necesidade de abordar a cuestión con seriedade, pero desde marcos moi distintos. Sumar esixe unha rectificación inmediata do informe e pide aos medios de comunicación que “non contribúan a discursos de odio”. O Observatorio, pola súa banda, rexeita calquera acusación de mala fe e reivindica o seu traballo como un achegue necesario ao debate.

Esta polémica é un novo capítulo da pelexa argumental no colectivo feminista galego, reflexo dunha discuisión a nivel global. Unha disputa dialéctica ao redor de cuestións a identidade de xénero, o sexo biolóxico, os diagnósticos clínicos e a infancia, un terreo onde as posturas parecen afastar cada vez máis. 

O debate céntrase en cuestións como que é unha muller. A división resultante ha provocado, por exemplo, que moitas das convocatorias feministas nos últimos anos sufran pola división do colectivo en diferentes mobilizacións.

Dun lado, a parte do feminismo que sinala que é necesario manter unha diferenciación entre mulleres e persoas trans para así salvagardar as conquistas da loita feminista e en fronte a parte do movemento que interpreta esta resposta como transfobia.