Laura Arroxo, CIG-Ensino: "A neutralidade ideolóxica é unha escusa para retirar actividades que non lle gustan á Xunta"

-Cales van ser os eixos centrais da súa actuación como secretaria nacional de CIG-Ensino?

A lema do IX Congreso de CIG-Ensino, 'A Forza do compromiso', tiñamos catro ítmes que definían a nosa acción sindical para os próximos catro anos. En primeiro lugar estaba “educación pública”, porque somos unha federación maioritariamente centrada na educación pública, aínda que temos presenza noutros sectores. Por tanto, a mellora e defensa da educación pública centrarán as nosas actuacións. Outro punto era “dereitos”, é dicir, a defensa dos dereitos de profesores e profesoras que durante os últimos anos víronse vulnerados ao aplicar recortes e outros dereitos que están por alcanzar. Doutra banda está “igualdade”, pois como sindicato feminista que somos promovemos a igualdade entre homes e mulleres e loitaremos por este punto con todo o que leva: conciliación e que as mulleres poidamos elixir o noso papel nos centros educativos. Sobre outro punto como é a lingua, CIG-Ensino en particular estivo durante anos reclamando e fomentando o uso da nosa lingua no ensino. Por ese camiño continuaremos, na defensa da nosa lingua que é a defensa do noso país. 

-Como secretaria xeral CIG-Ensino, que radiografía pódenos transmitir sobre o estado do ensino público galega?

Nos últimos anos e por mor dos gobernos do PP na Xunta asistimos á aplicación de políticas que están a afogar e desmantelando o ensino público. Un dos pasos que se poden dar é a eliminación do ensino concertado. Hai moitas variables para analizar pero a principal nos últimos anos é o abandono á atención á diversidade. En vinte anos a situación cambiou moito e por iso o profesorado non pode ser o mesmo que hai dúas décadas independentemente de que o número de alumnos e alumnas diminúa. Agora mesmo a diversidade é enorme isto é debido ao aumento de diagnósticos sobre trastornos de conduta, ademais de dificultades pedagóxicas diagnosticadas, aumento de nenos e nenas inmigrantes que necesitan apoio. É por iso que o ensino público necesita axudas para atender a tanta diversidade. A todo isto súmase a privatización de moitos aspectos no ensino público, coa dualización da FP as empresas teñen unha gran influencia na avaliación do alumnado. Tamén se anuncia para FP a presenza de profesorado asociado proveniente das empresas, persoas carentes de formación académica requirida nin formación pedagóxica para acceder á docencia pública. Por outra banda, no canto de darlle máis importancia á rede de Escolas de Idiomas (#EOI), a Xunta saca programas con empresas privadas para que o alumnado e mesmo profesorado certifiquen niveis de linguas estranxeiras en lugar de usar a EOI. Por iso pedimos maiores apoios ao ensino público que si pode garantir unha efectiva inclusión social. 

 A defensa dos dereitos de profesores e profesoras que durante os últimos anos víronse vulnerados ao aplicar recortes e outros dereitos que están por alcanzar
 

-Sobre a lingua, que posicións tomará fronte ao Decreto Plurilingüísmo do primeiro goberno Feijóo ante a situación actual do galego?

Estamos ante unha política “lengüicida” que busca exterminar a nosa lingua, a nosa identidade como país, ese é o obxectivo do PP. A CIG estivo a denunciar a situación do galego nas aulas nos últimos anos, ao final vimos o resultado en informes cando o IGE sacaba os datos sobre o uso da nosa lingua. Desde logo, o problema coa lingua galega non se pode restrinxir soamente ao ensino, pero é un alicerce básico para fomentala e concienciar ao alumnado da necesidade de mantela. Por iso, para nós hai unha medida esencial a tomar: derrogar o Decreto de Plurilingüismo. Todas as medidas que non pasen por aí serán fume.

-Os datos sobre o uso do galego e a súa diminución entre os máis novos, con todo, afecto tanto a colexios públicos como privados e concertados. 

Efectivamente, os centros de ensino son agora mesmo a maior máquina de desgalleguización existente. Podemos ver como algo frecuente a entrada de nenos co galego como lingua materna pero ao finalizar a etapa de infantil perderon ese uso lingüístico. Os motivos están en que non hai unha aposta no ensino en infantil para que sexa impartida en galego. Agora mesmo temos un gran número de nenos e nenas inmigrantes aos que este goberno autonómico non se está molestando en ensinar a lingua galega. En infantil temos un problema coa lingua que parte do problema que existe agora mesmo na universidade pública porque non hai formación en lingua galega para os futuros docentes, foméntase así a incorporación de docentes castelán parlantes e os nenos que entran ao colexio falando castelán, o mesmo que con outros alumnos ademais de material educativo en castelán. Hoxe en día non hai ningún neno coa lingua galega como materna e que non acabe falando en castelán. O fenómeno ao revés non existe. 

Hai moitas variables para analizar pero a principal nos últimos anos é o abandono á atención á diversidade

-Como valoran a atención que se presta aos centros de primaria e secundaria en contornas non urbanas en Galicia?

A defensa do medio rural non está na axenda do goberno da Xunta. Este tipo de políticas deben ser a longo prazo e iso non interesa, non serven políticas cortoplazistas. Os centros escolares instalados no rural teñen unha serie de vantaxes pero tamén moitas desvantaxes. Habemos visto que un acordo coa Xunta asinado por outras forzas sindicais, os escasos puntos relacionados con este tema non se están cumprindo. Os cocientes son máis pequenas por esa falta de políticas destinadas ao rural. Con todo, eses cocientes tan baixas son uns problemas moitas veces, porque cando un profesor ou profesora nunha soa aula ten alumnado de todos os niveis de primaria, iso é unha tolemia. Imaxinemos dezasete nenos de todos os niveis é un traballo moi arduo. Existe ademais unha carencia de materias para impartir no rural, os nenos e nenas deste ámbito deben ter as mesmas oportunidades que os menores de áreas urbanas. Isto non é así, a oferta de materias optativas no rural redúcese moitísimo porque esixen un mínimo de alumnos. Ás veces isto é tan sanguento que, incluso habendo un mestre ou mestra para impartir unha materia optativa, ao non cubrir o número de cinco prazas non se permite ofrecer a optativa. Só fíxanse nos números, pero o mundo rural é distinto, cada centro é un mundo a parte, temos que coñecer todas as problemáticas existentes. Por outra banda, como hai quen ve a educación como un negocio só observa a rendibilidade. Isto tradúcese en que si nun colexio rural hai cincuenta nenos non necesito cinco especialistas en cada materia, por tanto faltan especialistas en música, en inglés e isto diminución a calidade do ensino. Por iso insistimos na observación individual de cada centro e as carencias que padece, todo para dotalo de profesionais e materias optativas, mesmo por encima das súas necesidades se é posible.

-Pero seica a Consellería de Educación non é consciente dos cocientes tan baixas no rural?

O conselleiro (Román Rodríguez) repite constantemente que os cocientes están ben. Aquí hai trampa porque suma todo o alumnado e divídeo entre todo o profesorado que está activo e o resultado son uns cocientes excelentes. Probablemente non estea a mentir (Rodríguez) pero a realidade particular, esa realidade é que existe unha enorme dispersión no rural. Se imos a zonas urbanas atopámonos con aulas masificadas e no rural vemos agrupamientos de nenos e nenas de diferentes niveis cun só mestre ou mestra. Isto dificulta a aprendizaxe do alumnado, ademais. 

Podemos ver como algo frecuente a entrada de nenos co galego como lingua materna pero ao finalizar a etapa de infantil perderon ese uso lingüístico

-Cualificaría, entón, como omisión das súas funcións a actual política educativa da Xunta de Galicia?

Están moi acomodados nos seus postos. Cando ves o ensino como un negocio, cando só che dedicas a sacar números nun servizo público estás totalmente equivocado. Esa é a postura de Román Rodríguez, botar números, meter no mesmo saco uns centros con outros e zonas con diferenzas notables tamén no mesmo saco. Román Rodríguez realiza políticas sen prestar atención á comunidade educativa, non soamente en referencia ao profesorado porque tampouco presta atención ás familias e isto vímolo a principios deste curso. Desde concellos gobernados polo PP había protestas contra as actuais políticas educativas e co apoio de alcaldes 'populares'. Non hai empatía por parte do conselleiro, non ve a realidade que inclúe o que sucede nos centros de FP, que sucede nos centros de secundaria onde non hai profesorado para facer reforzo ou reagrupamientos. Non se presta atención á burocracia esaxerada que absorbe ao profesorado e que despois de anos con promesas para reducila non se viu ningunha medida real. Quen sacou adiante aos centros educativos e a formación pública é o profesorado.

-A exclusión da materia ou materias sobre relixións é outro tema que parece non ter tampouco moito eco entre as autoridades educativas.

Ben, isto parte sobre todo do Goberno central que, aínda sendo progresista, que mesmo reformou a anterior lei educativa non aproveitou o momento para eliminar esta materia. Os políticos non se atreven a tocar os temas relativos á Igrexa. Ademais, cando Rueda presentaba as medidas sobre “neutralidade ideolóxica”, foi preguntado sobre este punto, a relixión. E é que, incluso habendo materias optativas a Relixión, parece que se usan estas materias como unha forma de segregación. Cando nunha aula hai dous nenos inmigrantes con outras crenzas, ven como os demais están agrupados baixo un credo diferente ao seu, pódense sentir apartados. A relixión debe estar fóra das escolas.

 Quen sacou adiante aos centros educativos e a formación pública é o profesorado

-E que é a “neutralidade ideolóxica”?

A verdade é que non o sei, estamos a esperar as instrucións. Temos unha lei que nos fala de fomentar a creación de cidadáns e cidadás críticas e activos na sociedade na que viven. Tamén se nos pide fomentar o respecto aos Dereitos Humanos, a educación ambiental e igualdade. Isto é imposible de abordar se non tratamos os temas de actualidade, é coma se a Consellería desexase que eduquemos a persoas fóra da realidade na que viven. É a única explicación que vexo. O profesorado non adoutrina pero si debe falar das problemáticas que hai no mundo e fomentar que os nenos e nenas sexan activas na sociedade en que viven. Esa é o noso labor segundo a LOMLOE. É que non podemos tratar temas medioambientais, conflitos políticos, iso é neutralidade ideolóxica? Creo que están a buscar unha escusa para evitar actividades dentro dos centros educativos que non son do agrado da Consellería.