Quirónsalud Lugo: un hospital máis inclusivo grazas aos pictogramas

O Hospital Quirónsalud Lugo puxo en marcha un innovador proxecto para mellorar a comunicación con pacientes que presentan dificultades da linguaxe. A través da implementación dun Sistema Alternativo e Aumentativo de Comunicación (SAAC) baseado en pictogramas, o centro hospitalario busca facilitar a interacción e comprensión dos pacientes nas diferentes áreas.

Pictogramas: unha clave para unha comunicación efectiva

Os pictogramas, deseñados en colaboración co Centro Aragonés para a Comunicación Aumentativa e Alternativa (ARASAAC), colocáronse en zonas estratéxicas do hospital para facilitar a orientación e comprensión dos pacientes. Estes recursos visuais, sinxelos e claros, representan conceptos de forma gráfica, o que permite a persoas con dificultades da linguaxe entender mellor a súa contorna e expresar as súas necesidades.

Máis aló dos pictogramas: un proxecto en constante evolución

O proxecto de inclusión do Hospital Quirónsalud Lugo non se limita á colocación de pictogramas. Nunha segunda fase, está a traballarse na creación de secuencias visuais que anticipen aos pacientes as diferentes accións que levarán a cabo durante a súa estancia no hospital. Ademais, está a formarse ao persoal do centro en linguaxe de signos para mellorar a comunicación con pacientes con discapacidade auditiva. 

A Importancia dos Sistemas Alternativos e Aumentativos de Comunicación (SAAC)

Os Sistemas Alternativos e Aumentativos de Comunicación (SAAC) 1 son ferramentas fundamentais que permiten a persoas con dificultades na linguaxe expresar as súas necesidades, ideas e emocións. Estes sistemas convertéronse nunha peza crave para mellorar a calidade de vida de moitas persoas e promover a súa inclusión social.    

Por que son tan importantes os SAAC?

• Facilitan a comunicación: Os SAAC proporcionan un medio de comunicación efectivo a persoas que non poden comunicar verbalmente ou que teñen dificultades para facelo. Isto permítelles interactuar coa súa contorna, expresar as súas necesidades e establecer relacións sociais.
• Promoven a autonomía: Ao facilitar a comunicación, os SAAC aumentan a autonomía das persoas, permitíndolles tomar decisións e participar en actividades da vida diaria de maneira máis independente.
• Melloran a calidade de vida: A capacidade de comunicar de maneira efectiva ten un impacto positivo na calidade de vida das persoas. Permítelles sentir máis valoradas, incluídas e satisfeitas.
• Apoian o desenvolvemento cognitivo: O uso dos SAAC pode favorecer o desenvolvemento de habilidades cognitivas como a atención, a memoria e o razoamento.
• Reducen a frustración: Ao poder expresar as súas necesidades, as persoas con dificultades na linguaxe experimentan menos frustración e ansiedade.

En que situacións utilízanse os SAAC?

Os SAAC poden ser utilizados por persoas cunha ampla variedade de dificultades comunicativas, como:

• Discapacidade intelectual: Persoas con Síndrome de Down, autismo ou outras discapacidades intelectuais poden beneficiar dos SAAC para expresar as súas necesidades e desexos.
• Trastornos do espectro autista: Os SAAC son unha ferramenta valiosa para persoas con autismo, xa que lles axudan a comunicar de maneira máis clara e estruturada.
• Parálise cerebral: Persoas con parálise cerebral poden ter dificultades para falar ou escribir, polo que os SAAC son unha alternativa eficaz.
• Traumatismos cranioencefálicos: Tras un traumatismo cranioencefálico, as persoas poden experimentar dificultades na linguaxe, e os SAAC poden axudarlles a recuperar a súa capacidade de comunicación.
• Enfermidades neurodegenerativas: Enfermidades como o Alzheimer ou a esclerose lateral amiotrófica poden afectar a capacidade de comunicación, e os SAAC poden ser unha ferramenta útil nestas situacións.

Tipos de SAAC

Existen diferentes tipos de SAAC, que se adaptan ás necesidades de cada persoa. Algúns exemplos son:

• Pictogramas: Imaxes que representan obxectos, accións ou conceptos.
• Taboleiros de comunicación: Taboleiros con imaxes ou palabras que se utilizan para construír frases.
• Comunicadores electrónicos: Dispositivos electrónicos que permiten crear mensaxes personalizadas.
• Linguaxe de signos: Un sistema de comunicación baseado en xestos manuais