Refuxiados en Galicia: moita solidariedade pero máis coordinación

A recolocación de refuxiados en Galicia converteuse nun tema de debate de importancia nos últimos meses. Segundo as previsións do Goberno central, 470 refuxiados procedentes de Mali chegarán á comunidade autónoma nas próximas semanas, fuxindo da guerra en Mali. O Goberno central, ante a presión migratoria sobre as illas Canarias, estableceu un plan de emerxencia para aliviar ao arquipélago do que o presidente canario, Fernando Clavijo, cualificou como un intento de “derrubar o goberno de Canarias”, intento no que tamén meteu ao PP. Fóra das refregas políticas, o establecemento de refuxiados en Galicia foise producindo de forma paulatina e obedecendo aos criterios establecidos para cualificar a unha persoa como refuxiada ou non.

INSTITUCIÓNS E ONGs

O delegado do Goberno en Galicia, Pedro Blanco, cualificaba a situación como "unha emerxencia humanitaria continuada no tempo". Branco aseguraba que a acollida e manutención dos refuxiados financiarase integramente con cargo aos orzamentos do Goberno de España, sen supor ningún custo para a Administración autonómica

Pola súa banda, a Xunta de Galicia expresou dúbidas sobre as cifras proporcionadas polo Goberno central. Fontes da Consellería de Política Social afirman ter coñecemento dun número moito maior de prazas reservadas para refuxiados procedentes de Canarias. Esta discrepancia xerou certa tensión entre ambas as administracións.

No caso das ONGs algunhas delas están especializadas en abordar situacións como a que se presenta. Un caso é Rescate Internacional que o xoves 9 de xaneiro realizaba unha intervención xunto ao delegado do Goberno e á alcaldesa de Burela, Carmela López, para explicar aos veciños e veciñas en que consiste a acollida de 110 persoas no seu municipio.

Desde o Defensor do Pobo sinaláronse varias preocupacións respecto da acollida de refuxiados, incluíndo a inadecuación das infraestruturas para a recepción en costas e a insuficiencia de persoal capacitado para a identificación de persoas vulnerables. Ademais, recomendouse a adopción dun protocolo de intervención ante chegadas masivas que contemple infraestruturas idóneas, medios humanos especializados e criterios de colaboración entre administracións e organizacións.

Os PAPEIS DE CADA UN

No caso de maiores de idade, é o Goberno quen ten as competencias para a acollida ata que se dirima si a situación dunha persoa é de refuxiada ou non. Se falamos de menores, son as CCAA as que se fan cargo destes. Durante o período en que unha persoa espera a súa declaración como refuxiado, esta recibe formación e ensino de lingua española. Se o seu status finalmente é de refuxiado pasa a obter unha serie de dereitos a maiores. En caso contrario, serán declaradas persoas en situación irregular. Aínda así, as ONGs adoitan atender estes últimos casos buscando vías de admisión para que teñan a condición de arraigamento.

Coas persoas refuxiadas e repartidas por diferentes lugares de España, como o caso de Burela, establécense refuxios temporais. “Habilitouse un antigo hotel para a acollida de 110 persoas” di a alcaldesa Carmela López. Ante esta chegada de persoas nun pobo de 10.000 habitantes e onde conviven até 42 nacionalidades, López consideraba a reunión do 9 de xaneiro como necesaria. “Hai que aclarar dúbidas e desmentir todos os bulos que, desafortunadamente, están a aparecer nas redes sociais”.

Aínda que o delegado do Goberno declaraba o 18 de xullo do ano pasado que os gastos estarían cubertos polos orzamentos do Estado, López pola súa banda indicou que “este programa de Protección Internacional está financiado con fondos europeos”. Con todo, o concello non opera dentro do programa senón que colabora en xestións como o empadroamento e o acceso ao SEPE. Tamén pode actuar como intermediario no caso de que haxa empresas buscando man de obra pois, lembremos, estas persoas están a formarse en oficios e idioma. Leste mesmo papel resérvase para as diferentes ONGs.

A recolocación de refuxiados en Galicia presenta tanto oportunidades como desafíos. Mentres o Goberno central ve esta medida como unha resposta necesaria a unha crise humanitaria, a Xunta de Galicia expresa preocupacións sobre a transparencia e a xestión do proceso. As ONGs, pola súa banda, continúan desempeñando o seu papel na integración e apoio aos refuxiados. O éxito desta iniciativa dependerá en gran medida da coordinación efectiva entre todas as partes involucradas e da capacidade de abordar os desafíos loxísticos e sociais que leva.