Estas son as 568 áreas de risco potencial significativo de inundación de Galicia

O primeiro que hai que sinalar é que os mapas de risco de inundación e as zonas ARPSI poden cambiar pronto. En resposta ás traxedias de Valencia, a Xunta de Galicia decidiu actuar con prema.

O goberno autonómico, a través da entidade pública empresarial Augas de Galicia, encargou a elaboración dun mapa actualizado de zonas inundables na costa galega, cun orzamento de 266.436 euros. Aínda que é evidente que levaba meses traballando no asunto, a firma do  encargo produciuse horas despois da catástrofe en Valencia, o que xerou certo debate sobre o grao de preparación real da Xunta. 

Aínda que o novo mapa está aínda por realizar, xa existen datos sobre as áreas máis vulnerables ás inundacións en Galicia. Están no INUNGAL, o Plan de Protección Civil Ante Risco de Inundacións da Xunta. 
 

Neste documento vixente, a administración identifica un total de 568 ARPSI. Delas, 95 danse en lugares de desembocadura de ríos. 

Os números entre administracións non coinciden. O Ministerio para a Transición Ecolóxica estima que hai unhas 176 áreas inundables na conca hidrográfica Galicia Costa ocupando máis de 590 quilómetros. O número de subtramos elévase a 500 ocupando, unha lonxitude de máis de 1.000 quilómetros. 

O Ministerio contou que infraestruturas públicas están en zonas con elevado risco de inundación. Por exemplo, un hospital, 17 residencias de anciáns, 1 cámping e 40 escolas. Na documentación pública, non se especifica que edificios están en risco..
 

INUNGAL clasifica as ARPSI en varias categorías. Están as históricas, aquelas onde hai constancia de inundacións históricas. Outra categoría son as ARPSI potenciais, aquelas onde de acordo aos parámetros meteorólogicos e xeográficos son posibles estes desastres.

En total hai 228 áreas nas que se produciron inundacións no pasado, que están na categoría de históricas. Curiosamente, nunha ducia delas a análise xeográfica non indicaría en principio a obrigación de declaralas ARPSI, algo que indica que a información xeográfica non basta para descubrir onde están o risco, é moi importante tamén a información histórica de precipitacións. 

A Axencia Estatal de Meteorología (AEMET) elaborou mapas detallados que mostran os valores de precipitación máxima en intervalos que van desde unha hora até 72 horas, a través de diversos períodos de retorno. Estes períodos permiten calcular a probabilidade de ocorrencia de choivas intensas en Galicia, usando estacións meteorolóxicas estratexicamente situadas para reflectir as características climáticas de cada rexión .

Zonas como o interior de Pontevedra, o noroeste da Coruña, e áreas de montaña en Lugo e Ourense son consideradas de alto risco debido á súa orografía e condicións pluviométricas particulares. A zona de Monte Pindo e As Paxareiras , na área Mazaricos e Carnota, ten rexistros de precipitacións moi cuantiosas en pouco tempo, máis de 45 mm nunha hora. Por iso é polo que exista risco de riadas nas canles que baixan desde esas montañas  cara aos municipios, por exemplo, de Muros, Carnota ou Serra de Outes.

A nivel de acumulación de risco de inundacións en determinadas comarcas, unha das áreas con máis risco é a desembocadura do Ulla. Todos os municipios desa área están obrigados a ter plans de continxencias contra as inundacións. 

O mesmo sucede, por outros motivos, con todos os municipios urbanos:

O plan INUNGAL tamén detalla que áreas que requiren monitoreo constante. Devanditos mapas inclúen zonas de posibles riadas, especialmente en áreas montañosas de Ourense. Estes datos son vitais para a planificación de evacuacións e a instalación de sistemas de alarma en encoros estratéxicos. Os encoros de Belesar, Peares, e Castrelo na conca Miño-Sil identificáronse como puntos críticos en caso de choivas extremas .

En definitiva, estas son as ARPSI que hai en Galicia:

INUNGAL foi   deseñado pola Xunta en colaboración co Ministerio para a Transición Ecolóxica e o Reto Demográfico, co obxectivo de minimizar os danos en infraestruturas e protexer á poboación galega ante eventos de choivas extremas.
 

Cales son os factores que agravan o risco de sufrir riadas e inundacións?

• Urbanización: A expansión urbana en zonas inundables aumenta a vulnerabilidade ao reducir a capacidade de absorción do solo e aumentar a escorrentía superficial. Por iso todas as cidades teñen obrigación ter plans de contigencia.
• Cambio climático: O aumento das temperaturas e a maior frecuencia de eventos extremos intensifican os riscos de inundación.
• Deforestación: A perda de cobertura vexetal diminúe a capacidade do solo de absorber auga, incrementando o risco de inundacións.