Canto cobra un avogado da quenda de oficio en Galicia? "Non é xa que sexamos os máis baixos, é que estamos moi lonxe"

Este venres 21 de xuño, sempre que non o remedie un inesperado xiro de 180º, cumpriranse sete meses desde o inicio dun paro pioneiro en España. A folga dos avogados e procuradores da quenda de oficio pretende, entre outras cousas, lograr melloras nas condicións laborais destes profesionais. Cuestións básicas que van desde o dereito á conciliación até as baixas médicas ou a desconexión dixital. Tamén no apartado salarial a súa situación é especialmente sanguenta, con profesionais que dedican meses do seu tempo á xustiza gratuíta, preparando casos que a administración lles remunera con sumas que consideran irrisorias e con diferenzas manifestas entre comunidades, o que acrecenta, máis si cabe, a brecha que existe no sector.

Rosa Lozano, unha das voces do Sindicato Venia en Galicia e da Plataforma Marea Negra, explica estas diferenzas entre os togados, que tan só piden "cobrar dignamente polo noso traballo, por cada traballo que facemos, e segundo unhas regras que se establezan de forma obxectiva e que cada ano se actualice con respecto ao IPC para non perder poder adquisitivo".

FALTA UNHA LEI QUE REGULE O TO

"Cando estou no meu despacho cun cliente privado son autónoma e levo aos clientes que quero no horario que fixo eu, pero na quenda de oficio, cando exerzo os meus labores para a administración, a administración ponme o cliente, o horario, o prezo... Nese momento xa non actúo como un autónomo, senón como unha traballador conta allea nun traballo que a administración me impón", explica Lozano, que desterra esa idea arcaica de que a quenda de oficio "faise por caridade". "É un servizo público e un mandato constitucional, pero non hai ningunha lei que nos regule", recalca. 

As demandas de Venia pasan por que "os avogados non poñan diñeiro do seu peto", algo que hoxe só sería posible se a administración aumenta o orzamento nesta área, tamén complicado porque, a resposta que lles deron desde a Dirección Xeral de Xustiza da Xunta é que "non teñen máis orzamento". Por este motivo levan meses demandando unha reunión co concelleiro de Xustiza, Diego Calvo, para abordar esta cuestión de face a incrementar as partidas que se destinan á quenda de oficio.

A SITUACIÓN NOS ICA

De feito, os profesionais adscritos á quenda de oficio ven como este servizo "deficitario para os Colexios de Avogados" sostense, en gran medida, polas cotas que abonan os colexiados. "Do diñeiro que pagamos das cotas nolo detraen de formación porque parte diso está a pagar ao persoal que cobre á quenda. Pagámolos por corenta sitios e, ademais, pagamos os nosos cursos. É insosteible", valora. Mentres, e segundo informacións do colectivo, Galicia inviste en xustiza gratuíta unha cuarta parte do investimento medio que se realiza a nivel nacional. "O investimento en Galicia non está ao nivel do resto de España, por moito que nos queiran vender que nalgunhas cousas estamos á cabeza cos baremos", censura Lozano. 

É neste capítulo, o dos ICA, onde en Venia ven algúns elementos estraños que poderían explicar o non apoio dalgúns colexios á folga. "Deberían estar a nos apoiar...salvo que as contas non sexan as que din ser", meditan. O exemplo atópano en Sabadell, onde xa se presentou unha querela logo de descubrir indicios que apuntan a que existen irregularidades de forma que "usaban a quenda para pagar favores", con algúns profesionais cobrando 19.000 euros ao trimestre fronte a outros que cobraban 1.000. 

"Descubriuse unha trama e está no xulgado do penal", indican desde o sindicato sobre estas facturacións irregulares que poderían replicar noutros colexios a nivel estatal. Estes "favores", como os definen, poderían explicar ao mesmo tempo a postura dalgúns profesionais dentro do servizo contrarios á celebración da folga.

"GALICIA ESTÁ MOI POR BAIXO"

En calquera caso, o asunto dos salarios é realmente espiñento porque as medias bailan dependendo da comunidade autónoma. Sempre por baixo da media europea, de ao redor de 462 euros por procedemento segundo algunhas fontes, sendo en Galicia moito máis baixos que esa media europea e moi por baixo da nosa veciña Portugal, onde se establece nos 800 euros.

"O triste é que hai diferenzas grandes dentro de España, e así llo fixemos constar ao director xeral de Xustiza, José Tronchoni, cando entregamos certificados de retencións de compañeiros de toda España. En Galicia era de 2.500 euros ao ano de ingresos brutos por un traballo completo en quenda de oficio cubrindo todas as gardas, pero en colexios como os de Madrid está preto de 20.000, ou en Alcalá de Henares, un colexio máis pequeno que o da Coruña, que están en 14.000, ou na Rioxa, roldando os 8.000", detalla Lozano. 

"Non é que sexamos os máis baixos, senón que ademais de ser os máis baixos estamos moi moi lonxe. Algo falla aquí", sanciona Lozano, que ve grandes diferenzas entre os seus compañeiros a pesar de que os datos en realidade "non é público o que gana cada compañeiro en cada quenda de oficio". "Se o sabemos é porque estamos a ter acceso ás contas dos ICA, ás anotacións contables. Estamos a facer investigacións e coñecer a auténtica media, porque os Colexios non o fan público, sería unha pregunta interesante para os decanos", consideran desde o sindicato, á vez que apostilan que casos como o de Sabadell só destápanse cando se acode ás contas "e atópanse as probas".

Pode non ser o único escándalo que salte nos próximos meses, xa que a día de hoxe estanse organizando os equipos de investigación en distintos Colexios a nivel estatal. "É algo que non fixemos nunca. Se cadra están perfectas. Pero despois do de Sabadell e outras cousas que foron saltando nalgúns Colexios de forma colateral mentres mirabamos outras cousas motívanos a facer esta análise", avanzan. 

"COMPRENSIÓN" ENTRE Os CLIENTES

Sen avances, a realidade para miles de persoas é que os seus xuízos seguen suspender na maioría de casos, provocando un embotellamento cada vez maior nos xulgados. A pesar de todo, a experiencia dos togados é que no seu conxunto a cidadanía que recorre á quenda de oficio, un servizo que sempre acolleu a colectivos de maior vulnerabilidade, mostra unha gran comprensión cando os avogados expoñen os motivos polos que non se celebra o xuízo. 

"Eu comunico a folga e envioulles información completa das razóns polas que facemos folga, facendo ver que non facemos folga exclusivamente polas nosas condicións, senón polo mantemento do servizo. Todo está a derivar a unha liberalización do servizo e a adxudicación a empresas privadas, que é o que tememos que ocorre con esta deterioración. Atópome coa completa comprensión dos clientes, porque saben que esta é unha loita polos servizos públicos que hai que protexer. Non me atopo problemas nin con clientes da quenda nin privados. Á xente explícasllo e compréndeno, ou ocorre o mesmo con algunhas entidades", gabia Lozano.