Caso Tomé: Besteiro, cada vez débil ante novas revelacións, as críticas de Rei e o silencio de Cabaleiro

A narrativa oficial que chega desde Ferraz choca frontalmente coa realidade que se respira estes días na sede do PSdeG en Santiago. Mentres o presidente do Goberno, Pedro Sánchez, sacaba peito onte da "contundencia" e o carácter "pioneiro" dos protocolos socialistas fronte ao machismo estrutural, en Galicia o partido asómase ao abismo. A xestión das denuncias por presunto acoso sexual contra José Tomé, até agora barón provincial de Lugo, colocou ao secretario xeral, José Ramón Gómez Besteiro, nunha situación de extrema fraxilidade política.

A indignación interna ha cristalizado nun movemento sen precedentes recentes. O que comezou como un malestar soterrado é xa un desafío aberto á dirección autonómica: o manifesto impulsado por persoas afíns á alcaldesa da Coruña, Inés Rey, cuestionando a morneza da resposta do partido ante o escándalo de Tomé, superou as 400 rúbricas. Non se trata só de militancia de base; o documento conta co respaldo da "vella garda" do socialismo galego, incluíndo aos expresidentes da Xunta Emilio Pérez Touriño e Fernando González Laxe, así como a referentes como Xoaquín Fernández Leiceaga ou Ricardo Varela. A magnitude da asinantes evidencia unha profunda fractura interna que ameaza a estabilidade do proxecto de Besteiro.

Neste taboleiro de xadrez, os silencios son tan atronadores como as firmas. Aínda que Inés Rey asumiu o liderado moral da protesta, todas as miradas diríxense cara a Vigo. O alcalde Abel Caballero, quen comparte con Rei a maior cota de poder municipal do partido, non criticou publicamente a Besteiro. Con todo, a súa contorna moveu ficha: a firma de Laura Igrexas, concelleira de Igualdade en Vigo e fi, interprétase como un aviso a navegantes. 

 É un segredo a voces que calquera intento de desestabilizar orgánicamente ao actual secretario xeral estaría condenado ao fracaso sen o beneplácito de Cabaleiro. Un posible novo pacto de equilibrio interno entre o PSdeG da Coruña ciudada, liderado por Rei e o PSdeG da provincia de Pontevedra, liderado por Cabaleiro,  podería determinar o futuro dunha eventual nova dirección do partido.

Voces femininas fronte ao silencio do aparello

A rexedora coruñesa, a quen moitos sinalan xa como a substitución natural para liderar o PSdeG no futuro, endureceu o seu discurso nas últimas horas. Rei puxo o dedo na chaga ao denunciar a falta de apoio explícito por parte dos homes con mando en praza. "Botouse en falta as voces dos homes poderosos do meu partido", lamentou, subliñando a soidade das mulleres á hora de condenar estes comportamentos. O paradoxo é servida: mentres históricos retirados como Leiceaga súmanse á condena, o actual aparello, representado polo líder provincial coruñés Valentín González Formoso e o propio Besteiro, mantén un perfil baixo que moitos interpretan como unha falta de sororidad política.

A crise cobrouse xa a súa primeira vítima política na executiva galega coa dimisión de Silvia Fraga. unha persoa próxima a Rei. A até agora secretaria de Igualdade abandonou o seu posto enarborando un necesario xesto de dignidade, rexeitando a xestión dos tempos e a comunicación realizada pola contorna de Besteiro, que inicialmente negou coñecer as denuncias, algo que ao final se demostrou non era certo. A súa saída non é un feito illado, senón que valida as teses de quen sosteñen que a dirección priorizou o control de danos sobre a protección das vítimas. A renuncia de Fraga serviu de catalizador para quen esixían coherencia ética máis aló das siglas.

Desde a dirección do PSdeG tentan conter a hemorraxia defendendo a corrección do procedemento. Patricia Igrexas, membro da executiva e próxima a Besteiro, manifestou onte o seu respecto polas asinantes do manifesto, aínda que defendeu que se actuou coa celeridade debida unha vez que a denuncia entrou na canle oficial. Igrexas aproveitou para pasar ao contraataque e desviar o foco cara ao Partido Popular, lanzando unha durísima acusación: lembrou que o presidente da Xunta, Alfonso Rueda, ocultou presuntamente unha denuncia penal por violación durante meses contra un conselleiro, Alfonso Villares, a quen se lle organizou unha despedida con "abrazos e aclamacións". Unha estratexia do "e ti máis" que busca evidenciar unha dobre vara de medir no tratamento mediático dos escándalos.

A sombra de  "Código 10"

Máis aló da batalla orgánica, o verdadeiro temor que percorre a espiña dorsal do PSdeG ten nome de programa de televisión. Fontes próximas ao caso aseguran que Besteiro non era alleo á situación de Tomé antes de que estalase publicamente. De feito, fálase que o caso circulaba nos chats da militancia. Segundo estas informacións, foi a nai dunha das vítimas —unha muller coñecida persoalmente polo líder socialista— quen contactou con el para pedirlle auxilio ante o acoso que sufría a súa filla. A posibilidade de que existan probas deste coñecemento previo e da inacción do líder galego é a espada de Damocles que pende sobre a súa cabeza.

O programa de sucesos "Código 10" (Catro), que destapou as gravacións e os detalles máis escabrosos do caso, promete novo material que podería ser definitivo. Se se confirma que o secretario xeral ignorou unha petición de axuda directa dunha militante ou a súa contorna familiar, a súa posición sería cada vez máis insosteible. O medo a que o goteo de probas en televisión desmonte a versión oficial de que se actuou "en canto sóubose" instalou o nerviosismo no núcleo duro de Besteiro, que ve como a axenda mediática marca o paso da súa supervivencia política. Mentres, el leva sen falar desde o venres. É evidente que non está a coller o touro polos cornos. 

En definitiva, o que está en xogo xa non é só a depuración de responsabilidades polo comportamento de José Tomé, senón a credibilidade de todo o proxecto socialista en Galicia. Cun Pedro Sánchez defendendo en Madrid un "feminismo de feitos" e un PSdeG incapaz de pechar a súa crise interna, Besteiro atópase acurralado. Sen o peche de filas dos seus baróns e coa ameaza de novas exclusivas televisivas, o líder galego afronta os seus días máis difíciles co seu liderado cuestionado desde todos os flancos.