O PP axita unha moción de censura en Santiago en plena onda de pactos seus e do PSOE con tránsfugas

Nunha entrevista en Radio Galicia, Evaristo Ben non deixou lugar a dúbidas sobre as intencións do seu partido. “Nós exploraremos as posibilidades que poida haber naqueles sitios onde os gobernos non son estables, onde as cousas funcionan mal”, afirmou, para inmediatamente despois centrar o tiro na capital galega. “Para min, un sitio onde tería que haber unha moción de censura de libro pois é en Santiago de Compostela”, sentenciou Ben, elevando a presión sobre un goberno local que goberna en minoría. 

O argumento dos populares sostense na debilidade no pleno  do executivo de Sanmartín, unha fraxilidade que, segundo Ben, quedou crudamente exposta no último pleno municipal. O dirixente popular pregúntase que fixo a alcaldesa para manter a confianza de quen a levantaron ao poder. “Incluso os que a apoiaron para a investidura, deixárona soa. O último pleno foi unha auténtica barbaridade, un esperpento, chega sen apoios suficientes aos plenos, non ten capacidade de xestión e non hai ningún só problema do ano 23 que sexa solucionado a día de hoxe”, criticou con dureza.

A lista de reproches do concelleira popular é extensa e céntrase nos problemas enquistados da cidade. Lonxe de resolver, Ben sostén que se agudizaron. “A cidade está máis sucia que nunca, o tema de transporte público está sen resolver, do mesmo xeito que o servizo de abastecemento de augas, o mantemento de parques e xardíns... o aspecto da cidade é o que é”, detallou o secretario provincial para xustificar a necesidade dunha substitución na alcaldía compostelá.

O complexo taboleiro de Raxoi

Para que a ofensiva do Partido Popular chegue a bo porto, os números deben cadrar, e o mapa político de Raxoi é máis complexo que nunca. O PP, con Borja Verea á cabeza, foi a lista máis votada nas eleccións de 2023, obtendo 11 concelleiras, a só dúas da maioría absoluta. O goberno actual está formado polo BNG, con 6 edís, e Compostela Aberta, con 2, sumando un total de 8. 

A chave da gobernabilidade, e agora dunha posible censura, reside no fracturado grupo socialista, que obtivo 6 actas. Hoxe, ese grupo está roto: catro dos seus membros son concelleiros non adscritos tras ser expulsados do partido, mentres que só dous permanecen no grupo municipal do PSOE. O PP necesita o apoio de, polo menos, dous deses seis concelleiros para alcanzar a maioría absoluta de 13 e desbancar a Sanmartín.

Dado que parece improbable un pacto co PSOE, hai meses que as miradas se dirixen aos expulsados do partido socialista. 

Consciente desta aritmética, Evaristo Ben lanzou o que denominou unha “invitación á reflexión” a eses seis concelleiros que chegaron a Raxoi baixo as siglas do PSOE. "Eles puxeron a Goretti Sanmartín como alcaldesa da cidade. Lexítimo e legal, ninguén o cuestiona; pero chegados a este punto hai que tomar unha decisión", manifestou Ben, interpelándoos directamente. 

A mensaxe é nítido: “Se a cidade vai ben, que lle dean o apoio para gobernar. E si non vai ben, que posibiliten un cambio de goberno. Para que a cidade non estea nun inmovilismo total e absoluto”. É unha reflexión que busca explotar as evidentes fisuras e o descontento no seo do socialismo compostelán, incapaz por agora de curar a profunda ferida que ha culiminado na escisión do grupo. 

Hai algo xa en marcha? Ben negou que se produciron contactos formais cos edís non adscritos para negociar a moción, si admitiu que a idea non é nova e que o portavoz municipal popular xa a deixou caer con anterioridade. 

"É unha reflexión que avanzou Borja Verea en varias ocasións nalgún pleno", recoñeceu, confirmando que a posibilidade dunha moción de censura é un escenario que o PP compostelán leva tempo valorando e que agora recibe o impulso explícito da dirección provincial do partido.

A nova era dos tránsfugas en Galicia

A ameaza en Santiago non é un feito illado. Enmárcase nunha onda de mocións de censura que percorre os concellos galegos desde hai meses. O detonante foi unha sentenza do Tribunal Constitucional que flexibilizou as maiorías necesarias neste procesos, outorgando un poder decisivo aos concelleiros tránsfugas, aqueles que abandonan ou son expulsados do partido co que foron elixidos. Este cambio normativo ha aberto a veda para que tanto PP como PSOE redibujen o mapa de poder local pactando con edís non adscritos para arrebatar alcaldías aos seus rivais.

Esta estratexia foi especialmente comenenciuda polo Partido Popular. A moción máis recente foi a de Ribeira, onde os populares, co apoio dun partido independente, recuperaron o bastón de mando que ostentaba o BNG. Pero a lista de municipios onde o PP promoveu pactos similares nos últimos meses é longa e inclúe prazas como Fisterra, Touro, Forcarei ou Carral, demostrando unha ofensiva coordinado para desgastar aos seus adversarios e gañar control territorial.

Con todo, o PSOE tampouco foi alleo a esta práctica. O caso máis soado foi o do concello de Noia, onde os socialistas non dubidaron en pactar cun concelleiro tránsfuga do PP para desaloxar ao alcalde popular. Esta moción xerou unha notable polémica, pero evidenciou que na nova política municipal galega, as liñas vermellas contra o transfuguismo hanse difuminado para ambos os grandes partidos. Tamén en Viana do Bolo lvos socialistas fixéronse coa alcaldía a través dun pacto similar.

Co órdago lanzado en Santiago de Compostela, o Partido Popular redobra a súa presión política sobre o goberno de Goretti Sanmartín. A pelota está agora no tellado dos edís socialistas. Quizais os cantos de sirena da dereita animen ao PSOE a tentar curar unha ferida que ameaza con tombar o goberno de esquerdas en Compostela.