Unha muller dirixirá a Universidade de Santiago por vez primeira en 530 anos, salvo sorpresa nas próximas eleccións a reitor

A Universidade de Santiago de Compostela prepárase para vivir en 2026 unhas eleccións sen precedentes. Por primeira vez desde a súa fundación en 1495, dúas candidatas son as grandes favoritas para liderar a institución. 

María José López Couso, actual vicerreitora de Titulacións, e Rosa Crujeiras, catedrática de Matemáticas e responsable do centro de investigación CITMAga, confirmaron a súa intención de presentar á carreira polo reitorado. Son, en teoría e salvo a presentación doutro candidato a última hora, as docentes con máis opcións. 

A candidatura de María José López Couso pódese interpretar como continuista. Á fin e ao cabo, forma parte do actual equipo de goberno desde hai oito anos. A de Crujeiras sería, por tanto, a alternativa.

O proceso electoral activarase a comezos de 2026, coincidindo co final do segundo mandato de Antonio López, quen non poderá optar á reelección. O actual reitorado estivo caracterizado por unha ampla presenza feminina no seu equipo, entre elas a propia López Couso, que xa tentou ser reitora no pasado. Con todo, é a primeira vez que as dúas candidaturas con máis apoio de partida están lideradas por profesoras.

A matemática Rosa Crujeiras, catedrática e directora científica do Centro de Investigación en Tecnoloxía Matemática de Galicia (Citimag), propón situar á USC á vangarda da innovación investigadora, mediante un ambicioso plan de modernización de infraestruturas e fomento de sinerxías coa empresa. Segundo fontes do seu equipo citadas polo Correo, Xose A. Fraga, Manuel Bermúdez, Mercedes Brea e Tatiana Sánchez Piñón son nomes que soan para acompañar a Crujeiras nas listas.

López Couso leva dous mandatos como vicerreitora con Antonio López, nos que se encargou da área académica e de relacións internacionais. Entre as súas propostas está consolidar a oferta de titulacións, ampliar a internacionalización, mellorar a empleabilidad e reforzar a captación de alumnado de fóra. As súas prioridades, segundo explica, son responder as necesidades e demandas de todos os colectivos, promovendo procesos participativos que garantan a toma de decisións desde abaixo.

Hai que lembrar que nas eleccións universitarias non todos os votos valen o mesmo. O sufraxio é  ponderado: o voto do persoal docente e investigador permanente terá un peso do 51%, o resto do profesorado e persoal investigador un 14%, o alumnado un 25% e o persoal de administración e servizos un 10%. O que quere dicir que o apoio dos profesores e investigadores é determinante mientra que o dos alumnos, que é o colectivo máis numeroso, está historicamente lastrado pola súa baixa participación neste tipo de comicios.

Antonio López non pode presentar á reelección por esgotar os seus dous mandatos (6 anos cada un, segundo a Lei Orgánica do Sistema Universitario - LOSU). O texto vixente agora limita aínda máis os mandatos, que deben ser de só seis anos. 
 

López, o reitor en exercicio desde 2018, non tivo rival nas eleccións de 2022, o que fixo que o proceso fose atípico. Nos anteriores comicios, López derrotou á lista do seu predecesor, Juan Viaño, que foi reitor entre 2014 e 2018.