O Estado decreta a premergencia pola avalancha de incendios de Galicia e outras partes de España

O Ministerio do Interior deu un paso político moi importante ante a grave onda de incendios forestais que azouta España. Na madrugada do martes, Virginia Barcones, directora xeral de Protección Civil e Emerxencias, declarou a fase de preemergencia do Plan Estatal Xeneral de Emerxencias (PLEGEM), tamén denominada Situación Operativa 1.

 A activación deste protocolo, ao redor das 2:00 h., responde á proliferación de focos activos que ameazan numerosas comunidades autónomas. Moncloa argumenta que decisión busca reforzar a coordinación nacional para analizar, facilitar e mobilizar recursos estatais en apoio ás administracións autonómicas, nun verán marcado por altas temperaturas, seca e risco extremo.

PLEGEM: un marco de actuación sen interferir no mando autonómico

O PLEGEM eríxese como o instrumento central do Sistema Nacional de Protección Civil, ofrecendo unha planificación integral e definindo a organización e os mecanismos de mobilización de recursos ante emerxencias de dimensión relevante. Con todo, a fase de preemergencia non supón a intervención directa do Estado na dirección e xestión das emerxencias que afectan exclusivamente ás comunidades autónomas. Tal como subliña Interior, non existe unha usurpación de competencias nin desprazamento do mando autonómico; as comunidades conservan a plena responsabilidade sobre a xestión operativa nos seus territorios.

Tras a activación da Situación Operativa 1, o Centro Nacional de Seguimento e Coordinación de Emerxencias (CENEM) puxo en marcha un sistema de comunicación reforzada cos centros de emerxencia autonómicos implicados. Este protocolo permite realizar un seguimento integral, anticipar a evolución dos lumes e coordinar a mobilización de recursos estatais —como medios terrestres, aéreos e expertos técnicos— sen substituír a capacidade executiva autonómica.

En paralelo, Barcones convocou unha reunión urxente do Comité Estatal de Coordinación e Dirección (CECOD), especializado en incendios forestais. Neste encontro participan representantes do Ministerio para a Transición Ecolóxica e o Reto Demográfico, AEMET, DIGENPOL —Dirección Xeral de Política de Defensa— e outras institucións técnicas relevantes, co obxectivo de avaliar a situación e axustar as decisións a unha resposta conxunta e eficiente.

O impacto destes incendios é especialmente forte en zonas como Tres Cantos (Madrid), onde a traxedia xa se cobrou unha vida humana e centos de hectáreas resultaron calcinadas, obrigando á evacuación de urbanizacións enteiras e a reacoller decenas de persoas en polideportivos habilitados polos servizos de emerxencia. Castela e León, Cádiz e, en menor medida, Castela A Mancha sufriron tamén o embate devastador das chamas, con miles de persoas que tiveron que pasar a noite fóra dos seus fogares e decenas de medios despregados por parte de bombeiros, Protección Civil e outros dispositivos autonómicos.

A declaración da fase de preemergencia activa mecanismos extraordinarios de apoio do Estado, pero sen menoscabar a autonomía das comunidades, que seguen liderando a dirección operativa e decidindo a aplicación dos seus propios plans territoriais de Protección Civil. O Goberno recalca que, só en caso de emerxencia nacional —aquela que exceda por completo os recursos autonómicos e afecte de modo transversal ao país—, o Estado ten potestade para asumir directamente a xestión, tal e como contempla a lexislación vixente. Por agora, todos os recursos estatais que se mobilicen farano en coordinación e baixo solicitude autonómica, como a activación da Unidade Militar de Emerxencias (UME) ante situacións de especial gravidade.

A declaración chega nun contexto meteorolóxico extremo, con temperaturas elevadas e vento variable que aumentan exponencialmente os riscos de propagación e dificultan as tarefas de extinción. O Ministerio do Interior insistiu na necesidade de prudencia cidadá, evitar condutas de risco en contornas naturais e seguir escrupulosamente as indicacións oficiais. O reforzo da coordinación e a activación de todos os protocolos busca anticipar ameazas, protexer a vida e garantir a seguridade en todo o territorio nacional.