Méndez Romeu: “Canto máis débil sexa o Goberno, Sánchez terá máis opcións de continuar até 2027”

 -Vostede é unha dos ex-altos cargos que asinan unha carta ao presidente do Goberno pedindo a súa dimisión. Cal é a avaliación que fai da actual situación do PSOE primeiro co 'Caso Koldo', as súas posibles consecuencias e o comportamento de Pedro Sánchez? Son necesarias unhas eleccións anticipadas?

Estamos nun momento de crise fundamentada en casos de corrupción moi relevantes e que afecta a persoas que tiveron responsabilidades moi importantes no Goberno e no seo do PSOE. Xunto a isto, o máis preocupante é que todos os datos e indicios que até agora se recompilaron indican que imos ter máis noticias sobre unha trama de corrupción que, lamentablemente, non se vai a limitar a unha ou dúas ou tres persoas. Todo isto é unha perda de credibilidade fronte ao electorado ademais dun problema ético moi importante e, ante esta situación, creo que non se están tomando todas as medidas necesarias. Si é certo que en España temos un problema moi enquistado coa corrupción política, tanto é así que se repiten os mesmos comportamentos dun goberno a outro desde hai moitos anos. Existen informes tanto internacionais do grupo GRECO do Consello de Europa como académicos publicados en España, que sinalan o camiño a seguir contra esta situación, con todo, lamentablemente, até o día de hoxe o mundo político español prefire afrontar os custos da corrupción que previla. Este problema diferéncianos moito doutras democracias europeas. Todo isto púxonos nunha situación en que, se non se toman medidas, haberá consecuencias electorais para gobernos locais e autonómicos como xa sucedeu noutros momentos. Sobre a acción do Goberno debo dicir que está a abrir unha brecha dentro do PSOE. Mesmo Felipe González, o fundador do socialismo moderno, nada menos que el, daba conta de todas estas cuestións que provocan alarma e abren diferenzas moi pronunciadas. 

-Tanto como para unha escisión?

Non estamos ante unha escisión pero si ante diferenzas de criterios políticos e éticos moi relevantes. Sobre un adianto electoral direi que o escrito enviado a Pedro Sánchez pide a súa renuncia á dirección do PSOE. Falamos de PSOE e non de Goberno porque nos parece necesaria unha reforma en profundidade para presentar ante o electorado. O Goberno, pola súa banda, depende do Congreso, dos equilibrios parlamentarios e a potestade de disolver as Cortes é exclusiva do presidente do Goberno. Non sabemos cando será isto, el di que no 2027, con todo, en caso de proximidade ou celebración simultánea de eleccións autonómicas, municipais e xerais, haberá un problema importante. Esta é a situación a día de hoxe pero aínda falta moito.

O mundo político español prefire afrontar os custos da corrupción que previla

-A que problema refírese e como é de importante?

Haberá un retroceso electoral para todos. En ocasións anteriores en que coincidiron procesos electorais con situacións de escándalo do mesmo tipo, todos os alcaldes acabaron sufrindo un retroceso electoral sen ter nada que ver co problema, aí están as hemerotecas. Isto é moi inxusto e por iso sería necesario separar no tempo os procesos electorais. 
 

-Tamén se apuntou a cargos do PP envoltos directa ou indirectamente na trama do Caso Koldo. 

Ao PP sóbralle co que xa ten nos tribunais. Ante a corrupción non é cuestión de “e ti máis” senón que se deben resolver todos os casos que existen e afrontalos directamente. pois creo que se estivo esquivando ese punto. Se a actual trama ten outras derivacións? É posible. Este tipo de tramas esténdense por todo o territorio con empresas implicadas e uns personaxes con conexións comerciais e económicos entre eles. Por tanto, nada descartable no momento actual.

-Con todo, Pedro Sánchez non parece ter intencións de dimitir, é máis, transmite a sensación de non ser unha persoa beneficiada nos tejemanejes do Caso Koldo.

É que só faltaría que Pedro Sánchez tivese unha implicación directa! O que se está cuestionando é a capacidade de control para previr situacións como esta tanto dentro dos partidos como do Goberno. O problema non é unha persoa corrupta, o problema é a existencia dun sistema que permite periodicamente a aparición de tramas corruptas. Ante isto, aínda non ouvín nada novo, ao revés, fálase de condutas persoais, xente que se desvía da norma. Nos países con máis controis son moi estritos e hai unha separación máis clara entre administración e política. Non como en España, onde hai unha gran cantidade de postos que se cobren por confianza política. 

Sobre un adianto electoral direi que o escrito enviado a Pedro Sánchez pide a súa renuncia á dirección do PSOE

-Como é posible que estas persoas, Koldo, Ábalos e Cerdán poidan convencer a Sánchez de presentar ás primarias, ou que podían ver nel para convercerlo?

A pregunta é de ida e volta: que podía ver Sánchez neles? É posible que estas persoas lle ofrecesen crear unha estrutura en moi pouco tempo, xusto nun momento en que Sánchez era un dirixente moi illado. O ser coñecedor ou non do que veu despois está no fondo das relacións persoais. Así pois, creo que na orixe estaba a necesidade dun e a oferta dos outros para facerlle o labor de apoio.

-Cre que Adriana Lastra e Zaida Canteira foron verdadeiramente vítimas deste armazón?

Só coñezo as súas declaracións nos medios. Os partidos non son organizacións benéficas, as confrontacións son moi vivas mesmo internamente, isto significa que pode haber cambios, xente descontenta e resentida. Devandito isto, parece ser que os modos implantados por este trío (Ábalos, Cerdán, Koldo) eran expeditivos. Fronte a iso hai varios camiños como protestar, organizar ou calar e resignar, pero non coñezo en detalle o que sucedeu con esas persoas. 
 

-Apostaría pola volta de Adriana Lastra, por exemplo?

Os dirixentes do futuro deberán ser elixidos nun congreso, algo que pedimos na carta. Aí será cando se coñeza ás persoas que lideren a próxima etapa.

-Que pasos habería que dar para separar política de administración?

Un exemplo moi radical foi o goberno do presidente Touriño na Xunta. Cando chegamos ao goberno autonómico unha das primeiras leis que queriamos crear e dependía do meu departamento, Consellería de Presidencia, era unha reforma da Lei de Función Pública. Nese momento había 800 postos de altos funcionarios que se cubrían a dedo, a nosa proposta era cubrir como postos de libre designación as subdireccións e secretarías de altos cargos. O obxectivo é que este posto tivese estabilidade con independencia do cambio de goberno. O PP, ao volver á Xunta en 2009, tombou a lei co silencio cómplice de todas as organizacións sindicais. 

O problema non é unha persoa corrupta, o problema é a existencia dun sistema que permite periodicamente a aparición de tramas corruptas

-É posible que Sánchez estea a apartarse de todo o caso para que lle prexudique o menos posible?

A permanencia do presidente do Goberno depende dos acordos parlamentarios. O Executivo está nunha minoría moi notable, por tanto depende de que os aliados o apoien en cada momento. Aos aliados esta situación vénlles moi ben porque canto máis débil estea o Goberno maiores prebendas poden obter. Á vista está todo o obtido polos partidos nacionalistas menos o BNG. Esa é a garantía para Sánchez, canto máis débil estea o Goberno máis o apoiarán os socios parlamentarios por interese propio. Se está o presidente máis ou menos implicado? Iso dirano os tribunais. O caso é que existen neste momento media ducia de causas xudiciais cunha evolución imprevisible e que implican a numerosas persoas. Todo isto é a punta do iceberg segundo as informacións que nos van chegando e todo o que hai debaixo acabará saíndo.

-Cal sería, pois, o camiño de recuperación e rexeneración que se propón para o futuro do PSOE?

No documento enviado a Sánchez fálase de recuperar a democracia interna e os controis internos. Historicamente o PSOE tiña un órgano interno que fiscalizaba a acción das persoas con maior peso no partido. Isto supuña que se expuxesen ás opinións dun número importante de dirixentes. Desde a implantación do sistema de primarias está “ungido” polo voto directo e escapa ao control interno. Calquera cambio debe pasar por recuperar os equilibrios internos para que quen teña un maior nivel de poder poida ouvir e coñecer as apreciacións da súa organización. Hai que introducir cambios legais para que non se repitan temas como este e expor ademais un rearmamento ético da organización. Non é certo que o voto popular faculte para facer calquera cousa, en todos os sistemas democráticos é necesario que existan contrapesos nas institucións para que ninguén se desvíe do bo camiño. Isto é o que ensinan as democracias estables. Por tanto, na miña opinión, Sánchez debería dimitir como secretario xeral do PSOE.

-Durante a época de González como secretario xeral e presidente do Goberno non había primarias, aínda así xurdiron casos como Roldán e outras tramas. 

Pois claro, porque a corrupción é sempre a mesma, é sempre igual e sempre vén polos mesmos canles que normalmente son tres. A contratación de obras públicas, como sucedeu co Caso Roldán. Seguen as cuestións de urbanismo que despois da crise de 2008 quedaron moi tocadas. A última canle son as contratacións de persoal. Despois da Gürtel as CCAA crearon organismos de transparencia e control pero cando pasou a euforia moitos deses organismos foron baleirados de competencias e de cando en cando vemos que un caso de corrupción sexa denunciado desde estas estruturas internas. Hai moito por mellorar. 

O Executivo está nunha minoría moi notable, por tanto depende de que os aliados o apoien en cada momento
 

-Desde a súa posición como militante, ve a Salvador Illa substituíndo a Sánchez?

Salvador Illa está a facer un labor encomiable dentro dun escenario moi difícil como é Cataluña e onde non ten maioría. Aínda así, non vexo posible que Illa abandone a Generalitat porque Cataluña, agora mesmo, é o principal feudo electoral do socialismo. Non é un escenario viable.

-Despois dos resultados das últimas autonómicas galegas cre que Besteiro poderá relanzar ao PSdeG na próxima cita coas urnas?

Non. Vexamos, acaban de cumprir vinte anos do goberno Touriño, curiosamente o PSdeG non quixo facer ningún acto de conmemoración, non sei si é por unha certa vergoña ou si a comparación podería resultar escandalosa. Pasar de vinte e cinco escanos a nove é un fenómeno que aínda non ten explicación. Deixar todo o espazo da esquerda ao BNG tampouco se explicou. Isto non vai cambiar en breve, o BNG está agora mesmo nunha posición cómoda como alternativa, por iso non creo que a actual dirección socialista galega estea en condicións de recuperar terreo nas próximas autonómicas.
 

-E si observamos a resposta do PSdeG ao que está a suceder, que conclusión saca?

Non dixeron nada, non ouvín a súa voz.
 

-No caso de que Sánchez non renuncie, que queda aos militantes como vostede que piden xustamente o contrario?

Quédanos votar. Eu non estou na política activa por tanto teño a responsabilidade de calquera elector. No caso extremo de que convoque xenerais en dous anos, dominados por escándalos de corrupción, vai ser un problema. Estaremos ante unha situación igual á última etapa do PP con Rajoy, onde a crónica xudicial imponse á vida política. É o risco que temos agora. 
 

-En relación ao que dixo do PP, cre que todos estes temas, incluíndo a investigación á muller do presidente do Goberno, é unha “vinganza” dos 'populares' despois da moción de censura?

Non, non o creo. Si é certo que estes asuntos son moi golosos mediáticamente e para evitar isto hai cuestións coñecidas desde os clásicos, que dicían os romanos sobre a muller do césar?: “A miña esposa non só debe ser honrada, senón tamén parecelo”. Dar un paso en falso é dar carnaza en termos mediáticos e políticos, se isto sucede vólvese incontrolable. Por iso insisto en que sobre estas cuestións o máis importante é a prevención.

-Expúxose deixar a militancia por descontento ou desilusión?

Por que debo deixar a militancia? Podo estar descontento ou disconforme con algunhas persoas. Seica os católicos vólvense ateos cando non lles gusta un Papa? Protestan en privado. Con todo, isto é algo máis serio e debe cambiar. O PSOE é un dos alicerces da democracia española, por tanto, aínda que agora teña un rumbo errático, o electorado, nalgún momento, demandará unha representación coa que senta cómodo. 

Acaban de cumprir vinte anos do goberno Touriño, curiosamente o PSdeG non quixo facer ningún acto de conmemoración, non sei si é por unha certa vergoña ou si a comparación podería resultar escandalosa
 

-En redes sociais hase visto que os asinantes do documento enviado a Sánchez son persoas que buscan retomar as rendas do PSOE.

Iso é unha bobada, só hai que ver a lista de nomes para ver que ningún está na política activa. Isto é moito máis sinxelo, os futuros dirixentes son os que están na vida política activa. Aos militantes como eu quédanos a capacidade de analizar e expresar a nosa opinión. 

-É posible derrotar ao PP en Galicia?

En abstracto si, pero se me pregunta de inmediato, non. O problema é que a oposición en Galicia é moi débil e sobre todo, mentres non se faga algo, que foi o mérito do presidente Touriño, isto é, ensanchar o espazo de centro por parte do PSOE a costa do PP, mentres isto non se consiga e exista un intercambio de cromos entre PSdeG e BNG, o PP sempre terá a maioría absoluta. Iso non o vai a facer o BNG e o PSdeG nos últimos anos parece renunciar a facelo.
 

-Aínda así, o BNG podería aproveitar ese espazo para sacar votos.

Podería, pero non está a facer o que debe. Observemos ese espazo de centro que agora ocupa o PP, observemos a clase media urbana en Galicia que é onde se debería estar a producir xa ese cambio, o BNG non consegue entrar nese espazo. Mentres non se entre nese espazo de centro non haberá maioría para derrotar ao PP. Este é o drama que temos agora.