Lucius Cornelius Sulla Donald Trump

Sulla marchou contra Roma e finalmente a asemblea popular ratificouno como ditador. Trump marchou contra o Capitolio e o pobo elixiuno presidente. O tabú do uso da violencia foi violado. O violador, no canto de recibir castigo, foi sido lexitimado. O tabú caeu e a república empeza a desmoronarse.   

A vitoria de Donald Trump nas eleccións de hoxe é un paso máis no desmoronamiento da democracia liberal en Estados Unidos e, polo tanto, nese Occidente onde, por certo, vivimos vostede e eu. 

Algúns dirán que no seu mandato anterior non pasou nada grave e que o sistema sobreviviu. Esquécense que os cambios son paulatinos, aínda que haxa datas clave, e que a historia nunca se detén. 

O tempo dun mundo dominado só pola república de Estados Unidos chegará ao seu fin, tarde ou cedo, é inevitable. Caerá, como caeron Roma ou o Imperio Británico.  Cando os historiadores do futuro debatan cando e como empezou o seu declive, apuntarán ao 6 de xaneiro de 2021. Ao asalto ao Capitolio, cando una turba de seguidores de Trump tentaron impedir pola forza a certificación da súa derrota electoral.

Aquilo foi un intento de golpe de estado. Usouse a violencia por parte dunha minoría para tentar impor ao decidido pola maioría. Violouse, por tanto, o tabú básico da democracia.. 

Na República Romana, inspiradora das democracias actuais, tamén estaba vetado o uso da violencia para dirimir cuestións políticas. Até tal punto, que os máximos mandatarios do Estado e das lexións, os cónsules, tiñan prohibido meter armas e tropas na cidade. Dentro das murallas, eran tan vulnerables e sometidos ás leis como calquera cidadán do Aventino.

Como Sulla, Trump protagonizou o primeiro golpe de estado contra a súa República. Hoxe constatamos que o 6 de xaneiro de 2021 fracasou só en aparencia. 

Con todo, cando no ano 88 AC o cónsul Lucius Cornelius Sulla Felix viu como, aproveitando a súa ausencia, o Senado movíalle a cadeira, manipulou a outra turba, as lexións ao seu mando, e marchou sobre Roma. 

Como Trump tras a súa derrota ante Biden, xustificou as súas accións argüindo que unha elite había subvertido as normas para privarlle do poder, neste caso do mando militar.. El non actuaba contra a lei; partiu cara a Roma para defender a lei e a orde. É o mesmo argumento que usaron as camisas negras de Mussolini en 1922 e os trumpistas en 2021.

Aquel golpe de estado triunfou. Os lexionarios fixeron o nunca visto, cruzaron as murallas. Sulla purgó aos seus inimigos e impuxo as reformas que lle conviña, como ser o cónsul encargado dunha nova ofensiva en Oriente que prometía enormes botíns. 

Sulla non se proclamou ditador inmediatamente, pero acabou séndoo tras a ratificación pola asemblea do pobo. Aínda que durante o seu mandato mantivo a pátina dunha República,  sen dúbida foi el quen abriu a porta ao uso da violencia para lograr o poder. Como narra Tom Holland en Auxe e Caída da Repúblic Romana, á súa morte, sucedéronse as guerras civís, que provoccaron o fin a República e o nacemento do Imperio Romano.

Como Sulla, Trump protagonizou o primeiro golpe de estado contra a súa República. Hoxe constatamos que o 6 de xaneiro de 2021 fracasou só en aparencia. A lenda daquel día foi clave para reforzar a lealdade entre os que votan a Trump. A idea crave hoxe é a mesma que entón, hai unha elite pervirtiendo as leis democráticas no seu beneficio e en contra do pobo, unha elite que hai que desaloxar como sexa. Tras a vitoria de hoxe, pódese razoar que a súa insurrección non fracasou, polo menos non completamente, como tampouco fracasou do todo o punch dos nazis de 1923, que permitiu a Hitler converter no protagonista da vida pública alemá.

Se non logra perpetuar, conciben a Trump ou aos seus cedendo pacificamente o poder? Nese caso, está xustificado o uso da violencia -unha guerra civil- para desaloxalos?

Tranquilos, polo menos por agora. Como Sulla, Trump non buscará proclamar ditador, non inmediatamente. Simplemente, manexará os resortes da república para tentar perpetuar no poder polas boas, é dicir, eliminando a limitación de mandatos que fixa a Constitución e gañando as seguintes eleccións. Se non logra ambos os obxectivos, conciben a Trump ou aos seus cedendo pacificamente o poder? Nese caso, está xustificado o uso da violencia -unha guerra civil- para desaloxalos?
 

A historia non se repite, pero rima. Cando unha democracia é incapaz de derrotar a aqueles que a subvierten, existen moitas posibilidades de que os seus inimigos acaben triunfando, pervirtiendo desde dentro o sistema que lles permitiu acceder ao poder. 

Sulla marchou contra Roma e finalmente a asemblea popular ratificouno como ditador. Trump marchou contra o Capitolio e o pobo elixiuno presidente. O tabú do uso da violencia foi violado. O violador, no canto de recibir castigo, foi sido lexitimado. O tabú caeu e a república empeza a desmoronarse.