Abanca, condenada por despedir a unha traballadora de Vigo con discapacidade por depresión

O Tribunal Superior de Xustiza de Galicia (#TSXG) ha validado unha sentenza xudicial que anula o cesamento dunha empregada de Abanca, despedida tras obter o recoñecemento dunha incapacidade permanente total para a súa profesión habitual debido a un trastorno depresivo. A resolución xudicial non só impón á entidade financeira a readmisión inmediata da traballadora nun posto de traballo compatible co seu estado de saúde, senón que tamén establece unha compensación de 30.000 euros polos danos morais derivados dunha discriminación por razón de discapacidade.

Adicionalmente, e como novidade respecto ao fallo inicial dun xulgado de Vigo, o alto tribunal galego estimou o recurso presentado pola afectada, condenando á empresa a abonarlle todos os salarios que deixou de percibir desde o momento do seu despedimento en 2024 até a súa efectiva reincorporación. A decisión da Sala do Social subliña a obrigación da empresa de realizar axustes razoables antes de proceder á extinción dun contrato por causas de incapacidade sobrevinda. Contra este fallo aínda é posible interpor un recurso de casación ante o Tribunal Supremo.

 Galiciapress tentou solicitar a versión da entidade bancaria sen que, polo momento, produciuse ningunha declaración respecto diso.

A sentenza do TSXG é contundente ao argumentar que a decisión de Abanca de extinguir a relación contractual non tivo en conta unha circunstancia crave: a empregada xa se reincorporou á entidade en 2023, tras unha baixa médica iniciada en 2020, desempeñando novas funcións de carácter administrativo. Este posto, diferente á súa profesión habitual nunha sucursal, fora adaptado ás súas capacidades e, segundo consta na resolución, a adaptación foi "satisfactoria, tanto desde a perspectiva da saúde da traballadora como desde a perspectiva do rendemento para a empresa".

A obrigación de adaptar o posto de traballo

O núcleo da argumentación xudicial reside na protección contra a discriminación por discapacidade. A lexislación, tanto española como europea, establece que un empleador non pode extinguir automaticamente o contrato dun traballador a quen se lle recoñece unha incapacidade permanente total. Antes de tomar unha medida tan drástica, a empresa ten o deber de explorar e, no seu caso, implementar "axustes razoables" no posto de traballo para permitir que o empregado continúe co seu labor.

Estes axustes poden incluír a modificación de tarefas, a reorganización do tempo de traballo ou, como neste caso, a recolocación noutro posto vacante compatible coas novas capacidades do traballador. A lei só exime ao empleador desta obrigación se pode demostrar que a realización de devanditas adaptacións suporía unha "carga desproporcionada". A sentenza do TSXG destaca que esta obrigación de adaptación emana de normativas supranacionais vixentes e da propia Constitución Española, concretamente do seu artigo 14, que consagra o dereito á non discriminación.

No caso concreto, o tribunal considera que a proba de que a adaptación era posible e viable é que xa se levou a cabo con éxito. A traballadora, que se incorporou á entidade no ano 2000, estivo a desempeñar estas funcións administrativas durante meses, e mesmo solicitou formalmente a adaptación do seu posto tras a sentenza que lle recoñeceu a incapacidade permanente en abril de 2024. Con todo, a resposta da empresa foi a comunicación do seu cesamento pouco tempo despois.

Un despedimento nulo por vulneración de dereitos

O tribunal cualifica o despedimento de nulo, e non simplemente de improcedente, porque entende que a causa real da extinción do contrato foi a condición de discapacidade da empregada, o que supón unha vulneración dos seus dereitos fundamentais. A Sala do Social explica no seu fallo que a demandante "é unha persoa con discapacidade polas doenzas que padece", as cales foron determinantes para a declaración da súa incapacidade. Por tanto, o cesamento sen esgotar as vías de adaptación constitúe un acto discriminatorio.

A historia laboral da afectada reflicte un longo proceso. A súa baixa médica por un trastorno depresivo maior comezou a principios de 2020. Tras esgotar a vía administrativa, que inicialmente non lle recoñeceu grao algún de invalidez, acudiu aos xulgados do social de Vigo. Foi un xulgado desta cidade o que finalmente, en abril de 2024, outorgoulle a incapacidade permanente total para a súa profesión habitual, recoñecendo a severidade do seu cadro clínico.

A pesar deste recoñecemento, que a incapacitaba para as súas tarefas anteriores na sucursal, a empregada xa se reincorporou á empresa un ano antes nun departamento de servizos centrais, con funcións que si podía desempeñar. A decisión da entidade de proceder co despedimento xusto despois da sentenza firme de incapacidade foi interpretada pola xustiza como unha falta de vontade para manter o vínculo laboral a través das ferramentas de adaptación que a lei pon a disposición.