Catalunya vive o Nadal máis caro da historia: gastos festivos marca e unha inflación persistente

O fenómeno catalán non só reflicte tendencias nacionais senón que achega matices propios á configuración do gasto familiar e empresarial nestas datas.

Compras adiantadas e dinamismo no Golden Quarter

En toda España, o período coñecido como Golden Quarter (desde o Black Friday até as rebaixas de xaneiro) concentra unha parte significativa do gasto total do ano, especialmente en agasallos e bens duradeiros. Segundo o informe Consumo no Golden Quarter 2025, o Black Friday absorbeu un terzo do volume de compras do Nadal, cun 67 % de consumidores anticipando compras e destinando ao redor de 379 € neste evento, un 12 % máis que en 2024.

Este patrón de compras adiantadas tamén se observa en Catalunya: a proximidade das grandes áreas metropolitanas a centros comerciais e mercados urbanos acelerou o ritmo de adquisición de produtos desde finais de novembro, multiplicando o fluxo de transaccións en sectores como moda, electrónica e xoguetes, sectores que tradicionalmente lideran as vendas neste trimestre.

A Organización de Consumidores e Usuarios (OCU) sitúa o gasto medio por persoa en Nadal en España en 796 €, cos agasallos como principal partida (370 €), seguidos das ceas do Nadal (132 €), viaxes (117 €) e lotaría (73 €).

En Catalunya, aínda que non existen datos oficiais desagregados publicados por comunidade nesta enquisa, diversos estudos rexionais e de mercado coinciden en que o gasto por habitante adoita situar por encima da media nacional, impulsado por maiores niveis de renda dispoñible e unha maior propensión a consumir produtos e servizos vinculados á experiencia festiva.

Inflación alimentaria e compras de produtos festivos

No contexto da compra de alimentos do Nadal, a cesta tradicional —que reúne carnes, peixes, mariscos e froitas asociadas coas celebracións de Noiteboa e Nadal— encareceuse un 5,1 % respecto de 2024, froito de incrementos xeneralizados en produtos crave como o redondo de tenreira e as ostras, que subiron preto dun 19 %.

En Catalunya, esta presión de prezos viuse amplificada por factores loxísticos e sanitarios: Mercabarna —o principal centro de distribución alimentaria de Barcelona— prevé incrementos na distribución de carnes e aves de até un 8 % respecto ao ano pasado, xunto cun aumento na comercialización de peixe fresco, froitas e hortalizas.

Este adianto nas compras de produtos frescos —especialmente peixe e marisco, cuxa adquisición comezou xa en setembro— está a influír na estrutura do gasto rexional e explica por que moitos fogares cataláns reportan un gasto precoz e elevado en alimentación festiva.

Ceas de empresa: motor da hostalaría e termómetro do optimismo laboral

Unha dos sinais máis claros da recuperación do gasto social en Catalunya e o resto de España é a reactivación das ceas e comidas de empresa. En todo o país, o 67 % dos traballadores ten previsto asistir á súa cea de Nadal corporativo, e o 55 % deles afrontará parte do custo do cuberto, cun gasto medio entre 25 € e 50 € por persoa.

Este aumento da demanda traduciuse nun incremento do 47 % nas reservas para grupos en restaurantes durante decembro en comparación coa media anual, con especial concentración nos fins de semana previos a Nadal.

En grandes cidades catalás como Barcelona e Xirona, os restaurantes reportan unha forte ocupación en mesas de seis ou máis comensais, tendencia que coincide co auxe de eventos corporativos e celebracións de equipo que viñeron adiantar desde finais de novembro. Este dinamismo rexional encaixa co patrón observado noutras grandes áreas urbanas de España, como Madrid ou Valencia, onde a demanda en hostalaría tamén está en niveis historicamente altos, aínda que con variacións en prezos e tipos de oferta.

Mentres que na Comunitat Valenciana os restaurantes afrontan esta tempada con ocupacións que rozan o 100 % en días crave, en Catalunya o peso das reservas avanzadas e a diversificación de formatos (desde ceas formais até eventos máis informais en espazos MICE e coctelería) indica unha maior sofisticación do gasto en experiencias gastronómicas de empresa.

Comparación co resto de España: patróns e matices

Aínda que os patróns xerais de consumo do Nadal en Catalunya replican as tendencias nacionais, existen matices significativos:

Estrutura do gasto: En España, a parte máis importante do gasto do Nadal segue sendo os agasallos e experiencias, especialmente en sectores como moda e electrónica, impulsados pola campaña de novembro. En Catalunya, este compoñente experiencial está reforzado por unha maior propensión ao consumo en hostalaría e lecer urbano durante as ceas de empresa e actividades de grupo.

Anticipación de compras: En moitas áreas de Catalunya, especialmente en Barcelona, as compras de produtos festivos —alimentación, moda e agasallos— adiantáronse respecto doutras comunidades, en parte por estratexias de xestión do orzamento familiar e pola estandarización do Black Friday como momento clave para asegurar prezos antes da escalada inflacionaria.

Presión de prezos locais: A combinación de subida de prezos alimentarios a nivel nacional e factores propios da distribución alimentaria catalá está a levar a cada vez máis familias a planificar e executar compras con antelación, reducindo así o impacto de posibles picos de prezo na primeira metade de decembro.

Relevancia macroeconómica e perspectivas para 2026

Desde unha perspectiva macro, a campaña do Nadal de 2025 constitúe un elemento relevante na dinámica do consumo privado, que segue sendo un dos principais motores do crecemento económico postpandemia. O informe Europe Holiday Spending Outlook 2025 elaborado por Mastercard sitúa o crecemento do gasto do Nadal en España en torno ao 4,8 % interanual, por encima da media europea.

Este impulso tradúcese tanto en compras de bens duradeiros como en consumo de servizos —hostalaría, lecer e restauración— e espérase que deixe un legado mixto: por unha banda, fortalece a actividade económica e o emprego estacional; por outro, xera retos para as finanzas familiares, especialmente nun contexto de presión de prezos persistente en bens esenciais como alimentos e enerxía.