A Xunta, Castela-A Mancha e Valencia reclaman xa unha reforma do financiamento

 

O conselleiro de Facenda da Xunta, Miguel Corgos; o responsable de Facenda, Administracións Públicas e Transformación Dixital de Castela-A Mancha, Juan Alfonso Ruiz Molina; e a conselleira de Facenda e Economía da Generalitat Valenciana, Ruth Meiriño, lanzaron esta mensaxe durante a súa participación nunhas xornadas sobre financiamento autonómicas organizadas pola Rede de Investigadores en Financiamento Autonómico e Descentralización Financeira en España (Rifde) na Universidade de Santiago de Compostela (#USC).

En declaracións aos medios, o conselleiro de Facenda da Xunta de Galicia pediu ao Goberno central responsabilidade e procura de consenso para reformar un sistema de financiamento autonómico que está "superado e é insuficiente".

Miguel Corgos considerou necesario que "o Goberno central presente un novo modelo, en lugar de seguir sostendo discusións infinitas sobre elementos concretos do financiamento, buscando a división de territorios" cando, segundo apuntou, a realidade é que todas as comunidades están "infrafinanciadas".

O conselleiro de Facenda reivindicou un modelo negociado de forma multilateral, no que cada comunidade expoña as súas necesidades e estea disposta a facer cesións para chegar a un pacto que permita un financiamento estable e suficiente para todas.

Corgos dixo que Galicia non está soa nesta postura, senón que 14 gobernos autonómicos urxen ao Executivo estatal que propoña unha reforma que permita mellorar o seu financiamento. Unha proposta que, na súa opinión, non ten que saír das Comunidades, senón do Goberno central para despois ser debatida e acordada prol o conxunto das autonomías.

O conselleiro sostivo que esta tarefa se pode facer a través da análise de que ingresos da facenda pública estatal deben financiar os sistemas públicos autonómicos e como repartilos para garantir un financiamento equitativo dos servizos que deben prestar as comunidades.

Ante o lanzamento dunha consulta previa sobre a proposta do Goberno central da asunción da débeda das comunidades, Corgos lembrou que para Galicia o volume de débeda non é un problema, debido ás políticas de responsabilidade fiscal desenvolvidas nos últimos 15 anos. 

Ademais, advertiu de que se se logra aprobar a mutualización da débeda, os problemas autonómicos pendentes pasarán a segundo plano 'sine die', o que, conforme sinalou, "prexudicará a todas as comunidades".

CUSTO DA PRESTACIÓN EN CADA TERRITORIO
O responsable de Facenda insistiu en que o obxectivo común ten que ser o de contar cun mapa de servizos e cuantificar de forma axeitada o custo da prestación de cada territorio. Ademais, sostivo que o modelo actual "non achega os recursos prometidos en 2009, cando se aprobou".

Unha parte do éxito do futuro sistema apóiase "sobre a correcta estimación da variable de poboación axustada", sobre a que se reflexiona nestas xornadas.

Para Miguel Corgos "non hai dúbida de que esta variable ten que recoller os custos reais da prestación dos servizos públicos, tendo en conta factores que inflúen na estimación, como a dispersión ou o envellecemento da poboación".

Neste sentido, sinalou que Galicia ten un 26,6% de persoas de máis de 65 anos (fronte ao 20,4% de España) o que xunto coa elevada dispersión na comunidade supón un déficit de recursos de 500 millóns ao ano.

O conselleiro referiuse á Declaración de Santiago, asinada a finais de 2021 por oito comunidades como o "mellor exemplo" de que "a pesar das lexítimas diferenzas, baseadas en necesidades particulares", as comunidades poden chegar a uns mínimos comúns para desbloquear a revisión do sistema e conseguir máis recursos para mellorar a calidade de vida dos cidadáns.

"SISTEMA CADUCO"
Pola súa banda, o responsable de Facenda, Administracións Públicas e Transformación Dixital de Castela-A Mancha, Juan Alfonso Ruiz Molina, sinalou que o actual sistema "esta caduco" tras "máis de dez anos sen que o Goberno central", de ningunha cor política, "poña interese en renovalo".

"Non o fixo o PP cando tiña maioría absoluta, cando non había demandas nin solicitudes por parte das comunidades autónomas gobernadas polo PP de incitar ese novo modelo, e non o está facendo o Goberno actual de Pedro Sánchez, que está máis preocupado por solucionar o financiamento de Cataluña", sinalou.

Fronte a iso e nun contexto no que considera que hai coincidencia entre as comunidades na necesidade de reformar o actual sistema, puxo en valor a "coherencia" do goberno de Castela-A Mancha que tanto cos gobernos do PP como cos do PSOE "reclama a necesidade de modificar" un modelo que "claramente prexudica" á comunidade manchega.

E é que, segundo indicou, esta "ausencia" na aprobación dun novo modelo para Castela-A Mancha significa que ten que facer un "esforzo moi superior ao doutras comunidades" para prestar servizos fundamentais como a sanidade, a educación e as políticas sociais.

Un "sobreesfuerzo" que, segundo apuntou, "está a financiarse en moitos casos con endebedamento". "Por iso somos unha das comunidades autónomas que, en termos de PIB, ten a maior porcentaxe de débeda respecto da riqueza rexional", o que provoca que "non poidamos destinar recursos a outras políticas de desenvolvemento rexional".

"Por tanto, a modificación do sistema de financiamento é absolutamente urxente", incidiu para engadir que todos os que debaten sobre o asunto están "de acordo co diagnóstico", que parte dunha "insuficiencia clara de recursos para financiar os servizos".

Por todo iso, considerou que o Goberno debe pór interese mesmo en aprobar un fondo transitorio, mentres non se aprobe un novo modelo, que compense ás comunidades autónomas que están "moi por baixo da media".

Ademais, incidiu en que o novo modelo debe ser liderado polo Estado nun contexto no que as rexións demostraron que son capaces de chegar a acordos. "O único que hai que pór sobre a mesa é unha proposta que poidamos debater entre todos", dixo.

GENERALITAT VALENCIANA
Pola súa banda, a conselleira valenciana Ruth Meiriño sostivo que a reforma do modelo actual trátase dunha cuestión de "vontade política" que deben ter tanto a Ministra de Facenda, María Jesús Montoro, como o presidente do Goberno, Pedro Sánchez.

Na súa intervención, ha afiramdo que "máis de 5 millóns de valencianos" levan "máis de dúas décadas prexudicados" por un sistema "caduco" que é "insuficiente, que non é igualitario", que é "inxusto e lastra a prestación dos servizos públicos fundamentais".

"Aos valencianos cústanos un esforzo superior a moitos outros españois, o que fai que incorramos continuamente nun déficit que está desbordado, unha débeda que é insosteible", lamentou.

Así as cousas, tamén criticou que "a día 20 de maio" a súa comunidade aínda non teña a seguridade por parte do Goberno central de que vai recibir a inxección da liquidez que achega o Fondo de Liquidez Autonómica (FLA).