Arinteiro, a aldea en risco de quedar encajonada entre os diques de até 27 pisos de altura da mina de Touro

A Sociedade Galega de Historia Natural (SGHN) presentou alegacións que sinalan graves riscos no deseño do dique de inertes de 81 metros de altura, equivalente a un edificio duns 27 pisos, situado a tan só 180 metros de vivendas en Torreis de Arriba e a 280 metros de Arinteiro.

Un triángulo de muros ao redor da aldea

A situación na que quedaría Arinteiro sería especialmente crítica e sombría. De aprobar a Xunta o proxecto de Cobres San Rafael, a aldea quedará encaixada nun triángulo, no que dous dos seus lados estarían formados polo dique de 81 metros e outro que oscilaría entre os 55 e os 75 metros. 

A SGHN alerta da grave deterioración da calidade de vida dos habitantes deste lugar, que segundo o IGE son 33 persoas. O proxecto, atópase actualmente nunha fase de exposición pública e avaliación ambiental.

Ademais, a SGHN critica a descrición dos restos a almacenar neses diques. Os ambientalistas alertan que a filial de Atalaia Mining realizou unha mostra só cultivando, ademais, un microorganismo mariño.

A resposta de Cobre San Rafael

Galiciapress contactou con Cobre San Rafael para que puidese comentar as alegacións presentadas polos científicos da SGHN. A mineira non se pronuncia sobre as dimensións nin a localización dos diques.

Sobre os inertes que almacenarían, a empresa insiste en que “non conteñen elementos tóxicos” porque “son areas húmidas resultantes do proceso de moenda do mineral, un material xa presente de forma natural no solo”.

En opinión de Cobre San Rafael, a construción destes diques realizaríase con “os #estándar internacionais máis exixentes, como as Mellores Técnicas Dispoñibles (MTD)” e o seu deseño “supera amplamente os requisitos de seguridade esixidos pola normativa española (RD 975/2009) e a Norma Internacional para Estériles Vexetais”, sendo avalado por un informe do Instituto Xeológico e Mineiro de España (#CSIC), o que garante a súa “estabilidade e seguridade”.

Garantías que a SGHN pon en dúbida. Desde a Sociedade argumentan que o informe do Instituto Xeológico e Mineiro de España recoñece a falta de estudos sísmicos específicos para un risco clasificado como “moi alto” e a imposibilidade de manter as canles de drenaxe tras a súa construción.

Cobre San Rafael asegura que está a analizar as alegacións para ofrecer unha resposta fundamentada, reafirmando o que cualifica como o seu “compromiso coa transparencia”.

Fronte ás acusacións de que o actual proxecto é basicamente unha copia do que xa tombou a Xunta hai uns anos, a multinacional defende que o proxecto incorpora máis de 80 melloras respecto da proposta de 2017, froito de catro anos de consultas e 250 reunións coa comunidade.

Entre elas, a empresa destaca un dique máis ancho con reforzos, un sistema de recuperación de auga para reducir líquidos no depósito e a exclusión de áreas sensibles como o Castro de Copa. O risco dunha filtración de metais pesados ao ecosistema do Río Ulla e, por tanto, á Ría de Arousa foi un da motivos clave para que a Administración denegase o anterior plan.

O proxecto mineiro, que busca extraer cobre nos municipios de Touro e O Pino, foi obxecto de forte polémica desde a súa primeira proposta en 2017, que foi rexeitada por unha declaración de impacto ambiental negativa. Para este segundo intento, a Xunta decidiu axilizar os trámites, reducindo os prazos á metade ao consideralo estratéxico. Con todo, a oposición de colectivos veciñais, ecoloxistas e científicos, como a SGHN, mantense moi activa.

Aínda que Cobre San Rafael asegura que os depósitos non colapsarán, a SGHN advirte de que, mesmo no mellor escenario, as estruturas xerarían unha deterioración severa da paisaxe. Segundo o colectivo, o dique de 81 metros de altura non só supón un perigo potencial pola súa proximidade a zonas habitadas, senón que a súa construción carece de ensaios de compactación in situ e estudos sísmicos específicos para a etapa post peche, esixidos por normativa internacional.