Deslocalización de empresas galegas: consecuencias para mal e para....ben?

A deslocalización de empresas galegas cara ao estranxeiro converteuse nun tema de crecente preocupación nas catro provincias. Este fenómeno afectou a numerosas compañías, xerando importantes consecuencias económicas e sociais. Nalgúns casos pódese falar da paralización de toda unha comarca, da desaparición dun sector no que se foi punteiro ou a redución en canto a número de traballadores e espazo, facendo baixar varios postos nas listas de lugares máis produtivos en segundo que segmento laboral.

O PESO DA DESLOCALIZACIÓN EN GALICIA

Nos últimos 30 anos, Galicia experimentou un proceso de deslocalización empresarial que ha esvaecido o seu mapa industrial e produtivo. Isto significa que se deixaron sentir profundos impactos nas diferentes localizacións onde se situaban grandes empresas, deixando un baleiro económico tanto en materia de desemprego como de futuro para novas xeracións. 

Entre os sectores máis tocados están algúns que foran os motores económicos de áreas enteiras facendo que a súa economía pivotase ao redor dunha única fonte de riqueza. Empezando polo sector téxtil empresas como Caramelo trasladaron a súa produción a países con custos laborais máis baixos, principalmente Chinesa. En automoción, Valeo reduciron a súa presenza na rexión, trasladando parte da súa produción a países como Marrocos e Portugal. No sector de consérvaa, o emblemática Calvo optou por deslocalizar parte da súa produción, afectando por centos de empregos na rexión. E no sector tecnolóxico temos o exemplo de Arteixo Telecom sufriron procesos de deslocalización, impactando negativamente no emprego local.

As consecuencias da deslocalización no mercado laboral galego deixáronse notar con forza pois, como se dixo, nalgúns casos estamos ante espazos xeográficos dependentes dun único motor. Así, estímase que nos últimos 30 anos perdéronse máis de 15.000 empregos directos. Hai sectores enteiros, como o téxtil, que case se quedaron sen representación en Galicia. Por último, e como é obvio, o peche de plantas e a redución de persoais xeraron un aumento do desemprego en zonas tradicionalmente industriais.

A FUGA

As explicacións que se poden dar á "huída" empresarial adoitan descansar na procura de custos laborais máis baixos por parte das empresas. Até alí trasládanse para non competir con países emerxentes que supoñen elevar a competencia internacional. A falta de investimento en tecnoloxía, en I+D+i ou melloras laborais impediron (ou non quixeron) a adaptación do sector industrial galego ao mercado internacional cada vez máis globalizado. A globalización, ademais, permitiu que as cadeas de subministración poidan levar produtos en pouco tempo e a baixo custo desde Asia a Europa, por exemplo.

Preséntanse entón desafíos como cambios importantes dentro do modelo produtivo que implican: introducir en sectores dos que obter maior valor engadido, mellorar a formación e cualificación dos e as traballadoras. Por último, ser atractivos para a instalación de novos investimentos e reter talento.

Ao anterior súmase a necesidade de apostar polos sectores actualmente máis emerxentes (renovables e economía dixital), apoio ao I+D+i e que as empresas sexan competitivas. Isto último non implica que as arcas públicas deban asumir riscos que deben asumir os empresarios e empresarias, o que algúns denominan a cultural da subvención.

A deslocalización empresarial ha suposto un punto de inflexión para a economía galega nas últimas tres décadas. Aínda que levou importantes custos sociais e económicos, tamén obrigou á rexión a reformular o seu modelo produtivo e buscar novas vías de desenvolvemento económico de face ao futuro.

QUEN SE HA DESLOCALIZADO?

Entre as empresas máis destacadas que experimentaron procesos de deslocalización atópanse numerosas firmas que poden deixar unha pegada importante. Uns cantos nomes:

CIRCET: A empresa propuxo un ERE que afectará a 377 traballadores en España, con 118 despedimentos previstos en Galicia. Isto provocou folgas na rexión, evidenciando o impacto negativo no emprego local.

Calvo: A deslocalización desta empresa resultou na perda de polo menos 360 empregos en Galicia, incluíndo 60 despedimentos recentes.

A Cros e a Fábrica de Tabacos: Estas empresas forman parte dun grupo que viu a perda de aproximadamente 15.000 empregos en Galicia debido á deslocalización, con outros 20.000 postos en risco.

Arteixo Telecom: A deslocalización levou a un aumento significativo do desemprego na rexión, afectando gravemente ao tecido produtivo local.

Caramelo: Esta empresa trasladou a súa produción a China, resultando na perda de 237 empregos, afectando ao 30% do seu persoal en Galicia.

Valeo: A empresa suprimiu 1.000 empregos en Europa e pechado varias plantas, trasladando parte da súa produción a Marrocos e Portugal.

Draka: O peche da súa planta en Mos afectou a aproximadamente 100 empregados, aumentando o desemprego na zona.

É importante destacar que a deslocalización non só afecto ás empresas mencionadas, senón que é un fenómeno máis amplo que impacta a diversos sectores da economía galega. As consecuencias desta política poden ser graves a longo prazo. A deslocalización industrial preséntase como un reto complexo que require unha resposta coordinado entre goberno, empresas e sociedade civil para manter a competitividade de Galicia nun mercado global cada vez máis desafiante.