Moita vaca estabulada e ducias de aves mortas por gripe aviaria, pode ser Galicia a orixe doutra pandemia?

As autoridades sanitarias de California (#EE.UU) deron a coñecer esta semana dous novos casos de gripe aviaria en humanos. En total, Estados Unidos suma nestes últimos anos 17 persoas afectadas, seis que estiveran en contacto con vacas leiteiras e o resto, salvo unha, contaxiadas co virus H5N1 tras contacto con aves de curral. Nun caso, non hai probas de contacto con animais, o que fai pensar nunha posible mutación que permita ao virus saltar de humano a humano. O escenario de pesadelo do que levan anos advertindo os epidemiólogos, outro virus como o covid de orixe animal que devén en contaxioso entre humanos, empeza a coller forma.

As autoridades norteamericanas han cualificado o risco de “moderado” para o ser humano. O preocupante do asunto é que todas as especies gandeiras poidan converter en vectores de transmisión deste virus. 

Até agora afectara a poboacións doutras especies,  en particular ao visón americano criado en granxas peleteras. De feito, en Galicia unha granxa de Carral debeu sacrificar miles de exemplares hai uns anos tras pasar o virus de aves salvaxes a visóns enjaulados 

En aves de cría, sábese que algúns vectores proceden da fauna salvaxe (como o ánade real) e que estes poden transmitir o virus ás poboacións de aves domésticas.

O primeiro caso de morte en humanos por gripe aviaria produciuse en China a finais dos anos 90. Co paso do tempo foron xa 900 casos en todo o mundo con case 500 resultados de morte. 

Dado o numeroso da cabana vacúa galega e os continuos achados de aves salvaxes mortas con gripe aviaria, van varias ducias de casos, é posible que se poidan dar contagios a persoas como os de Estados Unidos? 

DE MOMENTO, TRANQUILIDADE

Óscar Pose, membro de Unións Agrarias (#UUAA) apunta a un estado de tranquilidade dentro do sector gandeiro galego. En relación aos casos mencionados indica que “son casos puntuais” e que agora mesmo a cabana vacúa galega está fóra de perigo. Ademais, Pouse insiste en que os casos de Estados Unidos son pouco aínda que confiren  que si é posible a transmisión de virus de gripe aviaria entre aves e rumiantes. 

“Sábese que os primeiros casos virulentos déronse en China e o problema está na mutación dunha cepa do virus que a converteu en virulenta” di Ignacio Munilla, biólogo. 
 

Os últimos casos de contaxio en América se han dade con gando estabulado, sobre todo, gando destinado a producir leite que está estabulado as s 24 horas do día dentro dun ambiente pecho, o mesmo que ocorre coas aves domésticas. É dicir, ambientes moi pechos e con alta densidade de gando son un factor de risco para facilitar a transmisión desta gripe.

ORIXES E INVESTIGACIÓN

Non hai certeza sobre a aparición exacta do virus da gripe aviaria, tamén chamada influenza aviaria, aínda que se lle coñece desde finais do século XIX por casos detectados en Italia. Aínda así, os primeiros casos con afectación a humanos producíronse en Asia hai décadas e desde alí, aos poucos foron propagar ao resto do mundo. 
 

A mutación do virus podería acelearse durnte  a colonización de novos hábitats que funcionan como reservorios biolóxicos de todo tipo de especies, incluídas virus e os seus antídotos naturais.

A irrupción do ser humano contribúe á simplificación do hábitat, redúceo, co que se abre a posibilidade de que un virus se poida reforzar, o mesmo que os seus vectores (transmisores) ao haber me vos competidores  que os poderían contrarrestar. Un ecosistema reducido como unha granxa estabulada non é tan robusto como un completo, a capacidade de resiliencia fronte a diferentes enfermidades diminúe notablemente.

Ante este panorama, científicos alemáns e norteamericanos realizaron unha serie de experimentos en laboratorios de alta seguridade en Kansas. O obxectivo é dar coa orixe da propagación entre o gando vacún. Para iso, se inoculó o virus de forma experimental a tenreiros e vacas co resultado de que este se concentraba nas ubres e leite das vacas, segundo informaba Juergen Richt, científico da Universidade Estatal de Kansas.

As autoridades sanitarias europeas non informaron aínda sobre posibles brotes de gripe aviaria en granxas de vacas leiteiras dentro da Unión Europea. De feito, a EFSA (Autoridade Europea de Seguridade Alimentaria) non transmitiu ningún documento ou noticia até a data sobre este extremo. 
 

Por último, publicacións científicas sinalaron que a transmisión de H5N1 aos humanos mediante vía aérea implicaría unha maior virulencia do virus. Tería que romper todas as barreiras do sistema inmunitario humano e de momento parece que non é así.

Sobre o consumo de leite, as autoridades sanitarias da UE sinalan que o proceso de pasteurización elimina a posibilidade de contraer a enfermidade en humanos por inxesta deste produto.

De momento, en Europa e en concreto en Galicia, aínda non houbo ningunha alerta e as autoridades chaman á calma.